"ရန္ျပဳတိုက္ခိုက္ ခံရတာေတြလည္းရွိတယ္။ အဓိက,က တရားဥပေဒ မစိုးမိုးလို႔ပါ" - သစ္ေတာဦးစီးဌာန ဒုတိယညႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဦးေက်ာ္ေက်ာ္လြင္ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုျခင္း

FAO မွ ထုတ္ျပန္သည့္ FRA 2015 အရ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ ကမၻာေပၚတြင္ တတိယေျမာက္ သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈ အဆိုးရြားဆံုး ႏုိင္ငံျဖစ္သည္။ သစ္ေတာဖံုးလႊမ္းမႈ ရာခိုင္ႏႈန္း ေလ်ာ့နည္းလာျခင္းမွာ တ႐ုတ္မွ သစ္ခိုးထုတ္ျခင္း၊ သစ္အလြန္အကြၽံ ထုတ္လုပ္ျခင္း၊ လူဦးေရ တိုးတက္မ်ားျပား လာသည္ႏွင့္အမွ် ၿမိဳ႕ရြာမ်ား တိုးခ်ဲ႕လာျခင္း၊ အျခားေျမအသံုးခ်မႈ ေျပာင္းလဲျခင္း စသည္တို႔ေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ လက္ရွိသစ္ေတာ ဖံုးလႊမ္းမႈ အေနအထားမွာ ၄၂ ဒသမ ၉၂ ရာခိုင္ႏႈန္းသာ ရွိေတာ့သည္ဟု သိရသျဖင့္ အစိုးရသစ္လက္ထက္ ျမန္မာ့သစ္ေတာမ်ားကို မည္ကဲ့သို႔ ထိန္းသိမ္းသြားမည္၊ တရားမ၀င္ သစ္ခိုးထုတ္မႈမ်ားကို ပေပ်ာက္ေအာင္ မည္သို႔ေဆာင္ရြက္ သြားမည္တို႔ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းၿပီး သစ္ေတာဦးစီးဌာနမွ ဒုတိယညႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဦးေက်ာ္ေက်ာ္လြင္ႏွင့္ ျမန္မာ့သစ္လုပ္ငန္း ႐ံုးခ်ဳပ္တြင္ ေတြ႕ဆံုခိုက္ ေမးျမန္းျဖစ္သည္မ်ားကို ျပန္လည္ေဖာ္ျပ အပ္ပါသည္။

ေမး - ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လက္ရွိသစ္ေတာ ဖုံးလႊမ္းမႈက ၄၂ ဒသမ ၉၂ ရာခိုင္ႏႈန္းလို႔ သိရပါတယ္။ ဒီႏွစ္ေတြအတြင္းမွာ သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈ ဘာေၾကာင့္ျမင့္တက္ လာရတယ္ ဆိုတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဆရာ့အျမင္ကို ေျပာျပေပးပါ။

ေျဖ - နံပါတ္ (၁) အခ်က္က တစ္ကမၻာလံုး အတုိင္းအတာနဲ႔ သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈ အမ်ားဆံုး ႏုိင္ငံေတြက သစ္ေတာဖံုးလႊမ္းမႈ အမ်ားဆံုး ႏုိင္ငံေတြထဲမွာ ပါေနလို႔ပဲ။ ႏွစ္ကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံက ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲ ႏုိင္ငံေတြထဲမွာပါတယ္။ ထင္း၊ မီးေသြးအတြက္ ေဒသခံျပည္သူ ရာခိုင္ႏႈန္း ၇၀ က ေလာင္စာအတြက္ မီွခိုေနရတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္လည္း ျဖစ္တယ္။ တရားမ၀င္ သစ္ခိုးထုတ္မႈေတြ ေၾကာင့္လည္းျဖစ္တယ္။ ဒါ့အျပင္ ေျမအသံုးခ်မႈ ေျပာင္းလဲမႈေတြေၾကာင့္လည္း ျဖစ္တယ္။ အဲဒါေတြေၾကာင့္ သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈ ျမင့္မားေနရျခင္း ျဖစ္တယ္။

ေမး - တရားမ၀င္ သစ္ခိုးထုတ္တာေတြဟာ ျမင့္တက္ေနဆဲျဖစ္တယ္။ လက္ရွိအခ်ိန္မွာလည္း တားဆီးႏုိင္ျခင္း မရွိေသးတဲ့အေပၚ ဆရာဘာမ်ား မွတ္ခ်က္ေပးခ်င္ပါလဲ။

ေျဖ - သစ္ခိုးမႈမ်ားေနတာက နံပါတ္ (၁) အေနနဲ႔ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံေတြရဲ႕ Demand ကလည္း ျမင့္တက္လို႔ နယ္စပ္ေဒသေတြမွာ လံုျခံဳေရး ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြေၾကာင့္ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈ အားနည္းလို႔။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ခင္ဗ်ားတို႔ ငယ္ငယ္က ၾကားဖူးတဲ့ပံုျပင္က "အရင္းမစိုက္ ေလွထိုးလိုက္" အရင္းမရွိရင္ ေလွထိုးလိုက္တယ္။ အခု ဘယ္သူမွေလွထိုး မလိုက္ဘူး။ အခုက စကားပံုျပန္ျပင္ရမလို ျဖစ္ေနၿပီ။ "အရင္းမစိုက္ လႊဆြဲလိုက္" ဘာအရင္းမွ မလိုဘူး။ စက္လႊေလးတစ္ခု သစ္ခိုးဂိုဏ္း ေခါင္းေဆာင္က လႊေလးထုတ္ေပးလိုက္တယ္။ အဲဒီစက္လႊေလးနဲ႔ ေတာထဲမွာ သြားဆြဲလိုက္ၾကတယ္။ အဲဒီအတြက္ သစ္ခိုးထုတ္မႈေတြက ပိုမိုမ်ားျပားၿပီးေတာ့ မထိန္းႏုိင္မသိမ္းႏုိင္ ျဖစ္ေနတယ္။

ေမး - အဲဒီတရားမ၀င္ သစ္ခိုးထုတ္မႈေတြအတြက္ ဘယ္သူ႔မွာ တာ၀န္အရွိဆံုးပါလဲ။

ေျဖ - ေခါင္းေရွာင္တာ မဟုတ္ပါဘူး။ သစ္ေတာဦးစီးဌာနမွာပဲ အဓိကတာ၀န္ရွိတယ္။ ဒါေပမဲ့ သစ္ေတာဦးစီးဌာန တစ္ခုတည္း ကာကြယ္တားဆီးေန႐ံုနဲ႔ မရဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ လက္ရွိျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ သစ္ေတာဧရိယာ၊ ႀကိဳး၀ိုင္းႀကိဳးျပင္ ကာကြယ္ေတာနဲ႔ သဘာ၀ထိန္းသိမ္းေရး နယ္ေျမေတြဟာ ဧက ၄၆ သန္း ေလာက္ရွိတယ္။ ၀န္ထမ္းအင္အားက ၆၀၀၀ ပဲရွိေတာ့ ေတာၾကပ္ကေန ညႊန္ခ်ဳပ္အထိ တစ္ေယာက္ကို ဧက ၇၇၀၀ တာ၀န္ယူရတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဘယ္လိုလုပ္ ကာကြယ္ထိန္းသိမ္းႏုိင္မလဲ။ အဲဒီေတာ့ အဓိက ကာကြယ္ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ရမွာသည္ သစ္ေတာဦးစီးဌာနျဖစ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ အားလံုးပါ၀င္ ပူးေပါင္းထိန္းသိမ္း ေပးမွသာလွ်င္ တရားမ၀င္ သစ္ခိုးထုတ္မႈကို ကာကြယ္တားဆီးႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေမး - အားလံုးပါ၀င္ဖို႔ ဆိုရာမွာ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈရဲ႕အားနည္းခ်က္ရွိတဲ့အေပၚ သံုးသပ္ေပးပါဦး။

ေျဖ - ဟုတ္ပါတယ္။ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈ အပိုင္းေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ ေဒသခံ ျပည္သူေတြကလည္း မိမိတို႔ေဒသမွာ လာေရာက္ သစ္ခိုးထုတ္ေနတာေတြကို သတင္းေပးရမယ္။ ဌာနဆုိင္ရာ အဖြဲ႕အစည္း ေတြကလည္း ပါ၀င္ရမယ္။ ႏုိင္ငံေတာ္ အစိုးရကလည္း ပါ၀င္ရမယ္။ အကုန္လံုး ပူးေပါင္းပါ၀င္ ေဆာင္ရြက္မွရမယ္။ အခုထက္ပိုမို ေဆာင္ရြက္ၾကဖို႔လည္း ေမတၱာရပ္ခံခ်င္တယ္။

ေမး - တ႐ုတ္ဘက္ကို သစ္အလြန္အကြၽံ ခိုးထုတ္ေနတဲ့အေပၚ ႏွစ္ႏုိင္ငံ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္သြားမယ့္ အစီအစဥ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေျပာျပေပးပါ။

ေျဖ - ျမန္မာ-တ႐ုတ္ နယ္စပ္မွာ တရားမ၀င္ သစ္ခိုးထုတ္မႈဟာ ကမၻာေပၚမွာ အႀကီးဆံုး နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ တရားမ၀င္ သစ္ခိုးထုတ္တဲ့ ေဒသပဲ။ အဲဒါကို ယခင္အစိုးရ အဆက္ဆက္ကလည္း နည္းမ်ဳိးစံုနဲ႔ တစ္ဖက္ႏုိင္ငံ အစိုးရတာ၀န္ ရွိသူေတြနဲ႔ ေျပာခဲ့တယ္။ သမၼတဦးသိန္းစိန္ တ႐ုတ္ကို သြားတုန္းကလည္း တရားမ၀င္ သစ္ခိုးထုတ္တာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေျပာခဲ့တယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ သစ္ေတာဦးစီးဌာနကလည္း ဟိုဘက္က တာ၀န္ရွိသူေတြနဲ႔ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္က ေဆြးေႏြးခဲ့တယ္။ အခုေတာ့ သူတို႔ဘက္ကို သစ္တင္သြင္း တာရပ္ထားတယ္လို႔ ေျပာတယ္။

ေမး - ဒါေပမဲ့ တရားမ၀င္ ခိုးထုတ္ေနတာေတြ ရွိေနေသးတယ္လို႔ ထင္ပါသလား။

ေျဖ - အဲဒါကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ မသိႏုိင္ဘူးေလ။ တ႐ုတ္ဘက္မွာ ရွိေနတဲ့ နယ္စပ္ကုန္သည္ေတြက ေျပာေတာ့ အခုရပ္ဆုိင္း ထားပါတယ္တဲ့။ ဟိုဘက္ကို မ၀င္ပါဘူးတဲ့။ ဒါကလည္း သူတို႔အျမင္နဲ႔ ေရႊလီေလာက္ကို ေျပာတာ ျဖစ္ခ်င္ျဖစ္မွာပါ။ ကန္ပိုက္တီးတို႔ဘက္မွာ ဘယ္လိုအေျခအေန ရွိလဲေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔လည္း မေျပာႏုိင္ဘူးေလ။ ရွိႏုိင္ပါေသးတယ္။ ဒါေပမဲ့ အထိုက္အေလ်ာက္ေတာ့ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေလ်ာ့က်သြားတယ္။ ႏွစ္ႏိုင္ငံ MoU ထိုးဖို႔လည္း လုပ္ေနပါတယ္။

ေမး - ျပည္တြင္းမွာ တရားမ၀င္ သစ္ခိုးထုတ္တဲ့သူေတြကို ဖမ္းဆီးဖို႔ႀကိဳးစားရင္း ၀န္ထမ္းအခ်ဳိ႕ ရန္ျပဳတိုက္ခိုက္ခံရတာေတြ ရွိတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ အဲဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေျပာျပေပးပါ။

ေျဖ - ကြၽန္ေတာ္တို႔ဆီမွာ လက္ေထာက္ ညႊန္ၾကားေရးမွဴး အသတ္ခံရတဲ့ ျဖစ္စဥ္ေတြရွိတယ္။ ရန္ျပဳတိုက္ခိုက္ ခံရတာေတြလည္းရွိတယ္။ အဓိက,က တရားဥပေဒ မစိုးမိုးလို႔ပါ။ တရားမ၀င္ သစ္ကုန္သြယ္မႈဟာ အက်ဳိးအျမတ္ အမ်ားႀကီးရတဲ့ အလုပ္ပါ။ အခု သစ္ေတာဥပေဒကို ျပင္ဖို႔လုပ္ေနတယ္။ Final အဆင့္ ၿပီးခဲ့တဲ့ လႊတ္ေတာ္ကို တင္ခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ လႊတ္ေတာ္မွာ လုပ္ငန္းမ်ားျပား တဲ့အတြက္ အခု ေနာက္လႊတ္ေတာ္မွာ တင္ဖို႔လုပ္ေနပါတယ္။ အဓိက ဥပေဒကိုျပင္တဲ့အထဲမွာ ၁၉၉၂ ကဥပေဒက အခု ၂၀၁၆ ဆိုေတာ့ ၂၄ ႏွစ္ရွိေနၿပီ။ အဲဒီဥပေဒမွာ ျပစ္ဒဏ္သက္ေရာက္မႈက နည္းတယ္။ အရင္တုန္းက ဒဏ္ေငြ ၅၀၀၀။ အခုအဲဒီျပစ္ဒဏ္ေတြကို ျပန္လည္ျပင္ဆင္ဖို႔ လုပ္ေနတယ္။ အဲဒါမွ ဥပေဒသက္ေရာက္မယ္။ ထိေရာက္တဲ့ ဥပေဒေတြ ျဖစ္လာဖို႔လည္း လိုအပ္တယ္။ အဲဒီလို နည္းမ်ဳိးစံု ဘက္ေပါင္းစံုကလုပ္ပါမွ တရားမ၀င္ သစ္ခိုးထုတ္တာေတြ ပေပ်ာက္မယ္။

အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္ခံရမႈေတြက ၂၀၁၀ ရဲ႕ေရွ႕ပိုင္းနဲ႔ ေနာက္ပိုင္းက အရမ္းကို ကြာသြားတယ္။ ၂၀၁၀ ရဲ႕ ေနာက္ပိုင္းက ပိုမ်ားလာတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔ ဒီေလာက္ အၾကမ္းဖက္ လာၾကသလဲဆိုေတာ့ တရားမ၀င္ သစ္ခိုးထုတ္တာကို ဂိုဏ္းဂဏ အသြင္နဲ႔ ျပည္တြင္းမွာ လံုျခံဳေရးရွိတဲ့ ေနရာေတြမွာပါ လုပ္လာခဲ့လို႔ ရန္ျပဳခံရတာေတြ အရမ္းကို မ်ားလာတာပါ။

ေမး - ဘယ္ေနရာေတြမွာ အမ်ားဆံုး ျဖစ္ပြားခဲ့တာပါလဲ။

ေျဖ - အသက္အႏၲရာယ္ ဆံုး႐ံႈးတဲ့အထိ ျဖစ္တဲ့ေနရာေတြက လက္နက္ကိုင္ ဧရိယာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ နာက်င္မႈေတြ ျဖစ္ပြားတာကေတာ့ စစ္ကိုင္းတုိင္းတို႔၊ ပဲခူးတုိင္းတို႔ေပါ့။ သစ္ခိုးထုတ္မႈ အမ်ားဆံုးနဲ႔ အမ်ားဆံုး ရန္ျပဳခံရတဲ့ ေနရာေတြျဖစ္ပါတယ္။ ပဲခူး၊ ေက်ာက္တံခါးၿမိဳ႕နယ္က အဆိုးဆံုးပါ။ ဒါေပမဲ့ ေဒသခံေတြ မဟုတ္ပါဘူး။ တျခား ေဒသကေနလာၿပီး လုပ္ေနၾကတာပါ။ သစ္ခိုးဂိုဏ္း ေခါင္းေဆာင္ေတြက ရန္ကုန္က အေျခစိုက္ၿပီး ေငြထုပ္ပိုက္ၿပီး လုပ္ေနၾကတဲ့ လူမ်ဳိးေတြေၾကာင့္ပါ။ ေငြထုပ္ပိုက္တယ္ဆိုတဲ့ ေနရာမွာ ခ႐ိုနီေလာက္တင္ မဟုတ္ဘူး။ သိန္းရာဂဏန္း ရွိရင္ကို သစ္ခိုးထုတ္ေနၾကတာပါ။

ေမး - ဆရာရဲ႕စာတမ္းမွာ သစ္ေတာေျမကေန အျခားေျမ အသံုးခ်မႈကိုလည္း တတ္ႏုိင္သမွ် ေလ်ာ့ေအာင္ လုပ္ရမယ္လို႔ ေျပာသြားတယ္။ အခုလက္ရွိမွာ သစ္ေတာေျမကေန အျခားေျမ အသံုးခ်မႈ ေျပာင္းသြားတာ ရာခိုင္ႏႈန္းအားျဖင့္ ဘယ္ေလာက္ ရွိမလဲ။

ေျဖ - ကိန္းဂဏန္းနဲ႔ ေျပာရင္ေတာ့ အမ်ားႀကီးပါပဲ။ သစ္ေတာေျမ ျပဳန္းသြားတာ ၁ ဒသမ ၇၃ ရာခိုင္ႏႈန္း ဆိုရာမွာ အျခားေျမ ေျပာင္းလဲ အသံုးခ်မႈေၾကာင့္လည္း ပါတယ္။ ဆိုလိုတာက တစ္ႏွစ္ကို ဧက ၁၀၀ ရွိရင္ ၁ ဒသမ ၇၃ ဧက ပ်က္တယ္လို႔ေျပာတာ။

ေမး - သစ္ေတာဖုံးလႊမ္းမႈက ၄၂ ဒ သမ ၉၂ ရာခိုင္ႏႈန္း ရွိေသးတယ္ ဆိုေပမယ့္ ျမန္မာျပည္ ဘယ္ေနရာကိုပဲ ၾကည့္ၾကည့္ ေတာင္ကတံုးေတြခ်ည္းပဲ ျဖစ္ေနတယ္ဆရာ။ အဲဒီအေပၚလည္း သံုးသပ္ေပးပါဦး။

ေျဖ - ပဲခူး႐ိုးမမွာဆိုရင္ အေ၀းေျပးလမ္းကေန ၁၀ မိုင္ အထိသြားရင္ ေတာင္ကတံုးပဲေတြ႕မယ္။ အဲဒီအေ၀းေျပးလမ္းကေန ၁၀ မုိင္၀င္လာၿပီးေတာ့ ေနာက္ထပ္မိုင္ ၈၀ သြား။ လံုး၀ ေနေျပာက္ မထိုးေစရဘူး။ ပဲခူး႐ိုးမကို ျဖတ္တဲ့လမ္းက ပဲခူး-တုိက္ႀကီးလမ္း၊ မင္းလွ-စိန္ကန္႔လန္႔လမ္း၊ အုတ္တြင္း-ေပါက္ေခါင္းလမ္း၊ ကိုးပင္-သာဂရလမ္း၊ ပ်ဥ္းမနား-ေတာင္တြင္း ႀကီးလမ္း၊ အဲဒီေတာေတြကုိ အကုန္လံုးသြားၾကည့္ပါ။ အလယ္ေကာင္က်မွရပ္၊ ထူထပ္တဲ့ ေတာေတြကို ေတြ႕ရပါမယ္။

ေမး - ပဲခူး႐ိုးမမွာ သစ္ထုတ္တာကို ရပ္ပါလို႔လည္း ေျပာသြားေတာ့ အဲဒီအေပၚလည္း ေျပာပါဦး။

ေျဖ - ပဲခူး႐ိုးမက သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈအမ်ားဆံုး ျဖစ္ေနပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ သစ္ေတာဖံုးလႊမ္းမႈ အေကာင္းဆံုးက တနသၤာရီ၊ ရခိုင္၊ ကခ်င္၊ ခ်င္း စတာေတြက သစ္ေတာဖံုးလႊမ္းမႈ အေကာင္းဆံုး ျပည္နယ္ထဲမွာ ပါတယ္။ သစ္ေတာဖံုးလႊမ္းမႈ အနိမ့္ဆံုးထဲမွာေတာ့ ရန္ကုန္၊ ဧရာ၀တီ၊ ပဲခူး၊ မႏၲေလးတို႔ ပါ၀င္ပါတယ္။

အဲဒီေတာ့ နံပါတ္ (၁) အေနနဲ႔ ကြၽန္းသစ္ထုတ္လုပ္ျခင္းကို လံုး၀ရပ္ဆုိင္းလိုပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ရဲ႕ သံုးသပ္တင္ျပ ခ်က္ကေတာ့ ၁၀ ႏွစ္ကာလျဖစ္တဲ့ ၂၀၁၆-၂၀၂၅ အတြက္ ကြၽန္းသစ္ ထုတ္လုပ္ျခင္းကို လံုး၀ရပ္ဆုိင္းဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ အကယ္၍ ကြၽန္းသစ္ထုတ္လုပ္ျခင္းကို မရပ္ဆုိင္းရင္ေတာ့မွပဲ ပဲခူး႐ိုးမ တစ္ခုလံုးကိုေတာ့ ကြၽန္းနဲ႔ သစ္မာ ထုတ္လုပ္ျခင္းကို လံုး၀ရပ္ဆုိင္းဖို႔ပါပဲ။ ကြၽန္းထုတ္လုပ္ျခင္းကို အခုိက္အတန္႔ အေနနဲ႔ ထုတ္ဖို႔လိုတယ္လို႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔အားလံုး သံုးသပ္မယ္ဆိုရင္လည္း AAC (ႏွစ္စဥ္ခြင့္ျပဳေတာထြက္) ၁၀၀ ေအာက္နဲ႔ရွိတဲ့ ခ႐ိုင္မ်ားနဲ႔ ပဲခူး႐ိုးမႀကီး တစ္ခုလံုးကိုေတာ့ အနားေပးၿပီးရပ္ဆုိင္းဖို႔ အၾကံျပဳခ်င္ပါတယ္။

အခုလို ေျဖၾကားေပးတာ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။

Writer: နီလာ

Eleven Media Group