႐ုပ္တုကိုးကြယ္မႈ

ဗုဒၶဆင္းတုေတာ္ ထုလုပ္ကိုးကြယ္မႈဟာ ဗုဒၶကိုယ္တိုင္ ခြင့္ျပဳေတာ္မူခဲ့တဲ့
အေတြးအျမင္ဟုတ္ မဟုတ္ဆိုတာ အတိအက်ဆိုဖို႔ ခဲယဥ္းပါတယ္။ ေထရ၀ါဒပိဋကတ္မွာ
ျမတ္ဗုဒၶက မိမိရဲ႕ဆင္းတုကို ထုလုပ္ကိုးကြယ္ရမယ္ လို႔ တုိက္႐ိုက္
ႁမြက္ဟထားတာာ မရွိပါဘူး။ ဓာတ္ေတာ္ ေမြေတာ္ေတြကို ေစတီတည္ ထား
ကိုးကြယ္ဖို႔ေတာ့ ခြင့္ျပဳခဲ့ပါတယ္ (ဒီ ၂၊ ၁၁၀)။ ျမင့္ျမတ္တဲ့
ပုဂၢဳိလ္ေတြကို ပူေဇာ္ဂုဏ္ျပဳတဲ့အေနနဲ႔ ၎တို႔ရဲ႕ သၿဂႋဳဟ္ႂကြင္းကို
ေစတီတည္ ကိုး ကြယ္တဲ့ အဲဒီေခတ္အခ်ိန္က အိႏၵိယ ဓေလ့ထုံးစံအရ အဲဒီလို
မိန္႔ေတာ္မူတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျမတ္ဗုဒၶအေနနဲ႔ ႐ုပ္ပြားဆင္းတု
ကိုးကြယ္မႈကို တားလဲ မတားျမစ္ပါဘူး။ ဗုဒၶဆင္းတုကို ကိုးကြယ္လို တဲ့
အေတြးအျမင္ဟာ ျမတ္ဗုဒၶကို ရွိခိုးပူေဇာ္ဖို႔နဲ႔
ဗုဒၶရဲ႕တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းတဲ့ ႐ုပ္သြင္ကေန စိတ္ဓာတ္ ခြန္အားကို
ရရွိလိုတာကေန စတင္ခဲ့တာျဖစ္ႏိုင္ၿပီး ေထရ၀ါဒပိဋကတ္မွာေရာ သမိုင္းအရပါ
ဗုဒၶပရိနိဗၺာန္ စံၿပီးေနာက္ နွစ္ငါးရာခန္႔ထိ အိႏၵိယမွာ ဗုဒၶဆင္းတု
တည္ရွိခဲ့တယ္ဆိုတာကို ေဖာ္ျပဖို႔ ခိုင္လုံတဲ့ အေထာက္ အထား မရွိဘူးလို႔
သုေတသီေတြက ဆိုပါတယ္။
ေျခေတာ္ရာေစတီ
ဗုဒၶဆင္းတု ကိုးကြယ္မႈ မတိုင္မီက ၾကည္ညဳိသူေတြဟာ ၾကာပန္းပုံကို ျဖစ္ေစ၊
ျမတ္ဗုဒၶရဲ႕ ေျခေတာ္ရာ ပုံကိုျဖစ္ေစ ပူေဇာ္ကိုးကြယ္ခဲ့ၾကတယ္။ ဗုဒၶ၀ါဒ
အေစာပိုင္းကာလမွာ ႐ုပ္ပြားဆင္းတု ကိုးကြယ္တာကို ဗုဒၶ၀ါဒီအခ်ဳိ႕
ႏွစ္သက္ၾကဟန္ မတူဘူး။ ဘာေၾကာင့္ဆို ဗုဒၶရဲ႕ ထူးျခားတင့္တယ္တဲ့
႐ုပ္သြင္ေတာ္ ပ်က္ယြင္း သြားႏိုုင္လို႔ ျဖစ္ဖြယ္ရွိပါတယ္။
ဂရိနဲ႔ဆက္သြယ္မိခ်ိန္က်မွ ဗုဒၶဆင္းတု ထုလုပ္ကိုးကြယ္မႈ
ျပန္႔ႏွံ႔လာတယ္လို႔ သမိုင္းသုေတသီတို႔ ယုံၾကည္ၾက ပါတယ္။

 


ဗုဒၶဆင္းတု
တည္ေဆာက္မႈ အႏုပညာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အိႏၵိယလူမ်ဳိးေတြကို ဂရိတို႔က
ကူညီအားေပးခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ကစၿပီး အျခား ႏိုင္ငံေတြမွာလဲ
႐ုပ္ပြားဆင္းတု ကိုးကြယ္မႈ ေခတ္စားလာတယ္။ မိမိႏိုင္ငံ လူမ်ုိးအသီးသီးရဲ႕
႐ုပ္သြင္ပုံဟန္ေတြနဲ႔ ဆင္းတုေတြ ထုလုပ္ခဲ့ၾကတယ္။ ဗုဒၶ ဘာသာ
တစ္ႏိုင္ငံတည္းမွာပင္ သမိုင္းေခတ္ တစ္ခုနဲ႔တစ္ခု မတူဘဲ သြင္ျပင္ဟန္ပန္
အမ်ဳိးမ်ဳိး ထုလုပ္ခဲ့ၾကတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ဒကၡိဏသာခါ
ဒကၡိဏသာခါဆိုတဲ့ ပါဠိစကားက “ေတာင္ဖက္ကိုင္း”လို႔ အဓိပၸာယ္ရပါတယ္။
ေဗာဓိပင္ရဲ႕ ေတာင္ဖက္ကိုင္း ကို ထုလုပ္တဲ့ ဆင္းတုလို႔ ဆိုဖြယ္ရွိပါတယ္။
ဒကၡိဏသာခါ ဆင္းတုအေၾကာင္းကို ပိုမို နားလည္ဖို႔ဆိုရင္ ဆက္လက္သုေတသန
ျပဳရဦးမွာပါ။ ဆင္းတုေတာ္ရဲ႕ ပုံစံကလဲ တစ္မူထူးျခားေနပါတယ္။ ဘယ္ေခတ္က
ဘယ္လိုအဓိပၸာယ္နဲ႔ အဲဒီပုံစံမ်ဳိး ထုလုပ္ခဲ့တယ္ဆိုတာကို ပညာရွင္တို႔
တင္ျပပါကုန္။ ႐ုပ္ပြားဆင္းတု ကိုးကြယ္ရာမွာ ကိုးကြယ္ခံဆင္းတုက
မီးကြင္းေအာင္ ေလကြယ္ေအာင္လုပ္ေပးတယ္လို႔ မယူဆသင့္ပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္ဆို
သက္ေတာ္ထင္ရွား ဗုဒၶဘုရားကိုယ္တိုင္ အဲဒီလို လုပ္မေပးလို႔ပါဘဲ။
ဗုဒၶဆင္းတု ကိုးကြယ္တဲ့ ရည္႐ြယ္ခ်က္က ဗုဒၶဂုဏ္ေတာ္ကို
ပုံေဖာ္ႏိုင္ဖို႔ပါ။ ျမတ္ဗုဒၶရဲ႕ တည္ၿငိမ္တဲ့ သြင္ျပင္၊ ေမတၱာတရား၊
သန္႔ရွင္စင္ၾကယ္မႈနဲ႔ ၿပီးျပည့္စုံ မႈေတြကို ထင္ဟပ္ေစတဲ့ သေကၤတဟာ
ကိစၥျမားေျမာင္ လူ႔ေဘာင္ထဲက ေန႔စဥ္လူမႈဘ၀ လႈပ္ရွားမႈေတြမွာ
ရင္ဆိုင္ရဖြယ္ရွိတဲ့ အခက္အခဲေတြ၊ စိုးရိမ္ ပူပန္မႈေတြကို ေက်ာ္လႊားဖို႔
စိတ္ဓာတ္အင္အားကို ရရွိေစပါတယ္။ စိတ္သက္ရာရမႈ၊ စိတ္ဓာတ္ ျပန္လည္
လန္းႂကြလာမႈတို႔အတြက္လဲ ႀကီးစြာ အေထာက္ အပံ့ျပဳပါတယ္။ ဗုဒၶဆင္းတုကို
ပူေဇာ္ကန္ေတာ့ဆဲမွာ သက္ေတာ္ထင္ရွား ဗုဒၶဘုရားရဲ႕ ႀကီးျမတ္တဲ့
ဂုဏ္ရည္ေတြအေပၚမွာ တစ္ခဏေလာက္ မိမိ စိတ္ကို တည္ၾကည္စြာ ထားလုိက္ႏိုင္ရင္
အဲဒီၾကည္လင္တဲ့စိတ္ဟာ အမွန္ပင္ ေကာင္းက်ဳိးခ်မ္းသာကို ရရွိေစႏိုင္ပါတယ္။
မီးကြင္း ဆင္းတု
တစ္ခါတစ္ရံ လူအမ်ား ပူေဇာ္ခံ ေစတီေတာ္နဲ႔ ဆင္းတုေတာ္ေတြမွာ ထူးျခားတဲ့
စြမ္းအင္ သို႔မဟုတ္ တန္ခုိးတစ္မ်ဳိး ရွိေနတတ္ပါတယ္။ ဗုဒၶ၀ါဒဟာ ပရ ေလာကကို
လက္ခံယုံၾကည္ပါတယ္။ သူေတာ္စင္ ရဟန္းပုဂၢဳိလ္ လူပုဂၢဳိလ္အခ်ဳိ႕ဟာ မိမိတို႔
ျပဳလုပ္တဲ့ ကုသိုလ္ထူးအတြက္ ကြယ္လြန္ၿပီးေနာက္မွာ မိမိတို႔
အထူးၾကည္ညဳိတဲ့ ေစတီ သို႔မဟုတ္ ဗုဒၶဆင္းတုေတာ္ေတြကို
ေစာင့္ေရွာင့္လိုေၾကာင္း ဆုေတာင္းၾကတာ ေတြ ရွိပါတယ္။ အဲဒီလို
အေစာင့္အေရွာင့္ေတြရွိရင္၊ အနည္းဆုံး အဲဒီဗုဒၶဆင္းတုကို ၾကည္ညဳိတဲ့
ပရေလာကသားေတြ ရွိခဲ့ရင္၊ ကိုယ္တုိင္ကလဲ ဗုဒၶါႏုႆတိ
(ဗုဒၶကိုအာ႐ုံျပဳမႈ)နဲ႔ ၾကည္ညဳိစိတ္ေတြ အားေကာင္းေနရင္
အဲဒီဗုဒၶဆင္းတုေတြရဲ႕ ထူးျခားအံ့ၾသဖြယ္ကို ရံဖန္ရံခါ
ေတြ႕ျမင္ရဖြယ္ရွိပါတယ္။ အဲဒီအခါမ်ဳိးမွာ အဲဒီဗုဒၶဆင္းတုက မီးကြင္း ေလကြယ္
ဆိုတာမ်ဳိးေတြ ျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ ဘုန္းႀကီးအေနနဲ႔ ယုံၾကည္ပါတယ္။
 
ဆင္းတုဟာ
ဆင္းတုပါပဲ။ အထဲမွာ ဗုဒၶဓာတ္ေတာ္မွ မရွိဘဲ။ ဒါေၾကာင့္ ဗုဒၶဆင္းတုက
တိုက္႐ိုက္ႀကီးေတာ့ တန္ခိုးမျပတန္ရာပါဘူး။
မရွိ မျဖစ္လား
ဗုဒၶ၀ါဒီေတြဟာ ဗုဒၶဆင္းေတာ္ကို ဖူးေျမာ္ရခိုက္ ႏွလုံးသားထဲမွာ
ဗုဒၶ႐ုပ္သြင္ ထင္ျမင္လာၿပီး ၾကည္ညဳိသဒၶါ တိုးပြားပါတယ္။ အဲဒီၾကည္လင္တဲ့
စိတ္ဟာ ၾကည္ညဳိသူ ဗုဒၶ၀ါဒီကို အေတြးအႀကံေကာင္းေတြ ရေစပါတယ္။
စိုးရိမ္ပူပန္မႈ၊ စိတ္ညစ္ညဴးမႈေတြနဲ႔ ေန႔စဥ္ဘ၀ျပႆနာ အေထြေထြကို
တဒဂၤေမ့ေပ်ာက္ ထားႏိုင္ၿပီး စိတ္ကို ေကာင္းစြာ ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ဖို႔
အေထာက္အပံ့ျပဳပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဗုဒၶဆင္းတုကို ကိုးကြယ္ၾကတာလို႔
နားလည္သင့္ပါတယ္။ ဗုဒၶ၀ါဒမွာ ဓမၼကို က်င့္သုံးဖို႔ ဗုဒၶဆင္းတုကို
ကိုးကြယ္ရမယ္လို႔ အတင္းအၾကပ္ မတိုက္တြန္းပါဘူး။ ဗုဒၶဆင္းတုေတာ္ မရွိဘဲလဲ
ဓမၼကို က်င့္သုံးႏိုင္ပါတယ္။ ဗုဒၶဆိုတာ လမ္းၫႊန္သူသာျဖစ္ၿပီး ဒုကၡမွ
လြတ္ေျမာက္ဖို႔ိဆိုရင္ မိမိကိုယ္တိုင္ပဲ အားထုတ္ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့
ယဥ္ေက်းၿပီး ကမၻာတစ္လႊားက မ်ဳိးဆက္တစ္ခုၿပီး တစ္ခု
လူသန္းေပါင္းမ်ားစြာရဲ႕ စိတ္ဓာတ္အင္းအားကို ေပးစြမ္းႏိုင္ခဲ့တဲ့ ဗုဒၶနဲ႔
ဗုဒၶဂုဏ္ေတာ္ေတြကို ေအာင္ေမ့ႏိုင္ဖို႔ ဗုဒၶဆင္းတုေတာ္ လိုအပ္ပါတယ္။
ဗုဒၶ၀ါဒီ တစ္ေယာက္အေနနဲ႔ မိမိ္အိမ္မွာ ဗုဒၶဆင္းတု သို႔မဟုတ္
ဗုဒၶ႐ုပ္ပုံပန္းခ်ီကားခ်ပ္ ထားရွိေကာင္းပါတယ္။ ရွိၿပီးျဖစ္ရင္လဲ
အိမ္အလွျပဖို႔ မဟုတ္ဘဲ ခ်ီးမြမ္း ေထာမနာျပဳမဲ့ အရာ၊ စိတ္ဓာတ္ အင္အားကို
ႁမွင့္တင္ေပးမဲ့အရာ၊ ႐ိုေသပူေဇာ္မဲ့ အရာအေနနဲ႔ အျမတ္တႏိုုး
သိမ္းဆည္းထားပါေလ။
သူတို႔အျမင္
တည္ၾကည္တဲ့ ဗုဒၵဆင္းတုေတာ္ပုံဟာ စံ၀င္လွပၿပီး အာရွယဥ္ေက်းမႈရဲ႕
အဖိုးမျဖတ္္ႏိုင္တဲ့အရာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကမၻာေက်ာ္ ဒႆန (ေတြးေခၚ)ပညာရွင္ ေတြ၊
ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ ကိုယ္တိုင္ ျမင့္ျမတ္ထက္ျမက္တဲ့ အေတြးအႀကံေတြနဲ႔
စိတ္ဓာတ္အင္အားကို ရရွိဖို႔ ၎တို႔ရဲ႕ စာဖတ္ခန္းထဲက စာပြဲေပၚမွာ
ဗုဒၶဆင္းတုေတာ္ ကို သိမ္းဆည္းထားေလ့ရွိၾကပါတယ္။ သူတို႔အမ်ားစုဟာ
ဗုဒၶ၀ါဒီေတြ မဟုတ္ပါဘူး။ ဗုဒၶဆင္းတုနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အိႏၵိယ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္
ေဟာင္း ပ႑ိတ္ ေန႐ူး ဆိုပုံက “မွိတ္ထားေသာ မ်က္လုံးအစုံအတြင္းမွ
စိတ္ပုိင္းစြမ္းရည္အခ်ဳိ႕ကို အထင္းသား ေတြ႕ရၿပီး ကိုယ္အမူအရာတြင္
အသက္၀ိညာဥ္ရွိသည့္အလား စြမ္းအင္မ်ား ျပည့္လွ်ံေန၏။ ေခတ္ကာလို႔
ေျပာင္းေ႐ြ႕သြားေသာ္လည္း ဗုဒၶရွင္ေတာ္ျမတ္မွာမူ ေ၀းကြာ၍ မသြားေသး။
ဗုဒၶ၏အသံ သည္ ကၽြႏ္ုပ္၏ နားတြင္းသို႔ တိုးၫွင္းစြာ ၾကားေယာင္လာပါ၏။
လြတ္လပ္ေရး လႈပ္ရွားမႈမွ ေနာက္ဆုတ္မသြားရန္ တည္ၿငိမ္ေသာ စိတ္ထားျဖင့္
အႏၲရာယ္ကို ရင္ဆိုင္ရန္ ေျပာျပေနသည့္ အလားပင္ ျဖစ္ေတာ့၏။ ကၽြႏ္ုပ္
ေထာင္က်ေနစဥ္ ဤဆင္းတုေတာ္ျမတ္အား ဖူးျမင္ေနရျခင္းမွာ ကၽြႏ္ုပ္အား ျပင္း
ျပသည့္ စိတ္ဓာတ္ခြန္အားကို ျဖစ္ေပၚေစခဲ့ပါသည္”တဲ့။ ဒုတိယကမၻာစစ္အတြင္းက
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ဟန္မီလ္တန္ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းပ်က္ တစ္ခုက
ဗုဒၶဆင္းတုတစ္ဆူကို ရရွိသြားပါတယ္။ အဲဒီဆင္းတုေတာ္ကို အဲဒီအခ်ိန္က
ၿဗိတိသွ်၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ၀င္စတန္ခ်ာခ်ီထံ ေပးပို႔ၿပီး စာတိုေလး
ေရးေပးလိုက္ပုံက “ခင္းဗ်ား စိုးရိမ္ပူပန္ေသာကေရာက္ေနစဥ္မွာ ေဟာဒီ
ၿငိမ္းခ်မ္းတည္ၿငိမ္တဲ့ ဆင္းတု ေတာ္ရဲ႕ ႐ုပ္သြင္ကို တစ္ခ်က္
ၾကည့္လိုက္ပါ။ ၿပီးေတာ့ ခင္းဗ်ားရဲ႕ စိုးရိမ္ပူပန္မႈအေပၚ
ၿပဳံးပစ္လိုက္စမ္းပါ” တဲ့။ အာရွအလင္းေရာင္ကဗ်ာမွာ ေဖာ္ျပပုံက "This is
that bloosom on our human tree Which opens once in many myriad years.
But opened, fills the world with Wisdom's scent And Love's dropped
honey. ႏွစ္ေပါင္း အသေခ်ၤမွာ တစ္ခါသာ ပြင့္တဲ့ ပြင့္ၿပီးရင္ ကမၻာကို
ပညာရနံ႔ ေမတၱာ ပ်ားရည္ေတြ ျပည့္လွ်ံေစတဲ့ လူသားသစ္ပင္က ပန္းပြင့္”တဲ့
.................ဆရာေတာ္ ဦးေကလာသ................
ဓမၼာစရိယ၊ B.A. (Philo), M.A. (Buddhism)