၁၉၉၀ - ေရြးေကာက္ပြဲ အေၾကာင္း ... (၁)

ဗိုလ္မွဴးၾကီးေဟာင္းလွမင္း ဆိုသူေရးတဲ့ ျမန္မာနိုင္ငံေရး လက္ရွိ အေျခအေနနွင့္ ကြၽန္ေတာ့္ အျမင္ စာအုပ္မွာပါတဲ့ အခ်က္အလက္ တစ္ခ်ိဳ႕မွား ယြင္းေနတယ္လို႕ ေဝဖန္ထားတာကို ဖတ္ရပါတယ္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေစာေမာင္က ေရြးေကာက္ပြဲျပီးတာနဲ႕ အနိုင္ရပါတီကို အာဏာအပ္ လိုက္မယ္။ အေျခခံဥေဒကို အဲဒီပါတီက ဦးေဆာင္ျပီး ဆြဲပါ။ သူတို႕ကေတာ့ စစ္တမ္းလ်ားကို ျပန္မယ္ဆိုျပီး ေျပာခဲ့တယ္လို႕ သူသိထားတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႕ စာအုပ္ထဲမွာေရးထားတဲ့ အေျခခံဥပေဒဆြဲဖို႕လိုအပ္တဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ရဖို႕ ေရြးေကာက္ပြဲ လုပ္ရတာ၊ အာဏာလႊဲေပးဖို႕ မဟုတ္ပါဘူး ဆိုတာဟာ အမွားၾကီးသာ ျဖစ္ျပီး သမိုင္းမသိတဲ့ လူငယ္ေတြကို ထင္ေယာင္ထင္မွား ျဖစ္ေအာင္ ဝါဒျဖန္႕ထားတာလို႕ ပို႕စ္တင္တဲ့သူက ေဝဖန္ထားတာပါ။

ပ်င္းပ်င္းရွိတာနဲ႕ အေျဖလိုခ်င္လို႕ ဂူဂယ္လုပ္ၾကည့္ေတာ့ ဝီကီမွာ သြားေတြ႕ပါတယ္။ အဲဒီထဲက က်မ္းကိုးကို ရွာဖတ္ၾကည့္တဲ့ အခါ အခုလို ေတြ႕ရပါတယ္။

"ပါတီစံု ဒီမိုကေရစီ ေရြးေကာက္ပြဲလုပ္ေပးမယ္လို႕ အာဏာသိမ္းမႈ မတိုင္မွီ အခ်ိန္က တပ္မေတာ္က ေၾကညာခဲ့တယ္။ အဲဒီတုန္းက အံုႂကြေနတဲ့ ျပည္သူေတြကို အခ်ိဳသပ္တဲ့ သေဘာ ေနမယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီလို ေရြးေကာက္ပြဲလုပ္ေပးမွာကို တရားမွ်တမႈရွိမယ္လို႕ အတိုက္အခံေတြက မယံုၾကဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဘက္မလိုက္တဲ့ ၾကားျဖတ္အစိုးရဖြဲ႕ (ခြင့္) ေပးဖို႕ ေတာင္းဆိုခဲ့တယ္။ ဒါကို တပ္မေတာ္က ပယ္ခ်ခဲ့တယ္။

ဒီေနရာမွာ ပထမဦးဆုံးေမးရမယ့္ ေမးခြန္းက 'ဒီေရြးေကာက္ပြဲရဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္က ဘာလဲ? အန္အယ္ဒီနဲ႕ ျပည္ပက ေစာင့္ၾကည့္သူေတြ ေမွ်ာ္လင့္ေနခဲ့ၾကသလို အာဏာကို ခ်က္ခ်င္း လႊဲေျပာင္းရယူနိုင္မယ့္ ပါလီမန္ (လႊတ္ေတာ္) အသစ္ တစ္ရပ္ ေပၚေပါက္လာဖို႕ လား? အစိုးရအသစ္ဖြဲ႕စည္းဖို႕ အတြက္ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒသစ္ကို ေရးဆြဲမယ့္ ညီလာခံ တစ္ရပ္ ေပၚေပါက္လာဖို႕လား?' ဆိုတာမ်ိဳးကို ေမးခဲ့ရမွာ ျဖစ္တယ္။ အဲဒီလို ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မရွိတဲ့ အတြက္ တင္းမာမႈေတြ ရွိလာတယ္။

ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ အသစ္ ေရးဆြဲ မျပီးခင္ အစိုးရ အသစ္ဖြဲ႕စည္းလို႕ မရဘူးလို႕ တပ္မေတာ္ အာဏာပိုင္ေတြက ေရြးေကာက္ပြဲ မတိုင္မွီ တစ္နွစ္ေလာက္ ကတည္းက ျပည္သူေတြကို အသိေပးခဲ့တယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး ေစာေမာင္နဲ႕ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ခင္ညြန္႕တို႕က သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲေတြမွာ ဒါကိုပဲ အၾကိမ္ေပါင္းမ်ားစြာ ထပ္ခါ ထပ္ခါ ေျပာခဲ့တယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အနိုင္ရတဲ့ ဘယ္ပါတီပဲ ျဖစ္ျဖစ္ (အစိုးရသစ္ဖြဲ႕ျပီး) အာဏာလႊဲေျပာင္းရယူဖို႕ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒကို အရင္ဆုံး ေရးဆြဲျပီး အတည္ျပဳရမယ္လို႕ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည့္ ကိုယ္တိုင္က အက်ယ္ခ်ဳပ္ မက်မွီ ၁၉၈၉-ခု ဇူလိုင္လ ၅-ရက္ေန႕မွာ ေထာက္ျပခဲ့တယ္။

အဲဒီအခ်ိန္က တပ္မေတာ္ အာဏာပိုင္ေတြနဲ႕ အတိုက္အခံ အဖြဲ႕အစည္းေတြ အၾကား တိုက္႐ိုက္အဆက္အသြယ္ မရွိတဲ့ အတြက္ ဒီလို အခ်က္ေတြနဲ႕ ေရြးေကာက္ပြဲကို ဘယ္လိုပံုစံမ်ိဳးနဲ႕ သြားမယ္ ဆိုတဲ့ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြ ဟာ လိုအပ္သလို ထင္သာ ျမင္သာမႈ မရွိခဲ့ဘူး။ အဲဒီ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ မရွိျခင္းဟာ တပ္မေတာ္ အာဏာပိုင္ေတြရဲ့ ေခါင္းေပၚပံုက်ခဲ့တယ္။

ေရြးေကာက္ပြဲနီးလာတာနဲ႕ အမွ် ပါတီေတြ ဖြဲ႕ၾကတာကို တပ္မေတာ္က မေႏွာက္ယွက္ခဲ့ဘူး။ ပါတီေပါင္း ၂၃၅ ပါတီ မွတ္ပံုတင္ခဲ့တယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ပါတီေတြက အဲဒီေခတ္က ရွားပါးပစၥည္းျဖစ္တဲ့ တယ္လီဖုန္းလိုခ်င္လို႕၊ ျပီးေတာ့ရင္ ေမွာင္ခိုေစ်းမွာ ျပန္ေရာင္းလို႕ရတဲ့ ဓာတ္ဆီရာရွင္ရခ်င္လို႕ ဆိုတဲ့ အၾကံနဲ႕ ပါတီေထာင္ၾကတယ္လို႕ ေျပာသံၾကားရတယ္။ ဘယ္လိုပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ဒီေရြးေကာက္ပြဲဟာ လူတိုင္း ပါဝင္ခ်င္ခဲ့တဲ့ အမွတ္ရစရာ ျပည္လုံးကြၽတ္ ေရြးေကာက္ပြဲလို႕ ယူဆရမယ္။

၁၉၉၀-ခု ေမလ ၂၇-ရက္ေန႕ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပတဲ့ အခါမွာေတာ့ ပါတီ ၉၃ပါတီနဲ႕ တသီးပုဂၢလ အဖြဲ႕ ၈၇ဖြဲ႕တို႕က ကိုယ္စားလွယ္ေပါင္း ၂၂၀၉ေယာက္ဟာ ၄၇၉ ေနရာအတြက္ ယွဥ္ျပိဳင္ခဲ့ၾကတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကေတာ့ ေနအိမ္ အက်ယ္ခ်ဳပ္ က်ေနတဲ့ အတြက္ ပါဝင္ယွဥ္ျပိဳင္ျခင္း မရွိခဲ့ပါဘူး။ ကနဦးပိုင္းက မဲဆြယ္ထြက္ခဲ့ရာမွာ ေသနတ္နဲ႕ ပစ္ခတ္ခံရလုနီးပါး ျဖစ္ခဲ့ေပမယ့္ စစ္တပ္ရဲ့ ေခါင္းေအးမႈ ေၾကာင့္ ဘာမွေတာ့ မျဖစ္ခဲ့ပါ။:::::::::::::::::::::::::::::::::၁၉၉၀ - ေရြးေကာက္ပြဲ အေၾကာင္း ... (၂)

မဲဆြယ္တဲ့ေနရာမွာ အလြန္အကြၽံ တားျမစ္ခ်က္ေတြ ရွိခဲ့ေပမယ့္ တိုင္းရင္းသား ပါတီေတြ အပါအဝင္ ပါတီေတြက ေဒသတြင္း အက်ိဳးစီးပြါးေရးရာေတြကို အဓိက ထားျပီး မဲဆြယ္ခဲ့ၾကတယ္။ မဆလ ဟာ တစည ျဖစ္လာတယ္။ ျမန္မာနိုင္ငံက (ေရြးေကာက္ပြဲ) ေစာင့္ၾကည့္သူတစ္ခ်ိဳ႕ က တစညဟာ မဆလရဲ့ အားသာခြင့္ေတြ အေမြရခဲ့လို႕ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အေျခအေနေကာင္းမယ္လို႕ ခန္႕မွန္းၾကပါတယ္။ တပ္မေတာ္ဘက္ကေတာ့ တစည ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အနိုင္ရမရ အေပၚ သိပ္ျပီး စိုးရိမ္ေနသံ မၾကားရပါဘူး။

မဲေပးတဲ့ေန႕မွာ မဲေပးခြင့္ရသူ ၇၂.၅၉ ရာခိုင္ႏွုန္း လာေရာက္ မဲေပးခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာသမိုင္း မွာေတာ့ မဲေပးသူဦးေရ အျမင့္ဆုံးပါပဲ။ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေနရာ ၃၉၂-ေနရာ သို႕မဟုတ္ လြတ္လပ္ေနရာအားလုံးရဲ့ ၈၀ ရာခိုင္ႏွုန္း ျဖစ္တဲ့ ဆႏၵမဲ အားလုံးရဲ့ ၅၉.၈၇ ရာခိုင္ႏွုန္းကို အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ NLD က ရရွိခဲ့ပါတယ္။ ရွမ္းအမ်ိဳးသားမ်ား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ SNLD ကေတာ့ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေနရာ ၂၃-ေနရာ၊ ဆႏၵမဲ အားလုံးရဲ့ ၁.၆၈ ရာခိုင္ႏွုန္းကို ရရွိတဲ့အတြက္ ဒုတိယ ေနရာမွာရွိေနပါတယ္။ တစည UNP ကေတာ့ ဆႏၵမဲ အားလုံးရဲ့ ၂၅.၁၂ ရာခိုင္ႏွုန္းကို ရရွိခဲ့ေပမယ့္ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ေနရာ ၁၀-ေနရာ သာရရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒီ ရလာဒ္ဟာ ေမ်ာ္လင့္မထားတဲ့ ထူးထူးျခားျခား ေအာင္ပြဲ တစ္ခုျဖစ္လို႕ ျပည္သူေတြရဲ့ ဆႏၵသေဘာထားေတြနဲ႕ ထိေတြ႕မႈ ကင္းကြာေနတဲ့ တပ္မေတာ္ထဲကသူေတြကို တုန္လႈပ္ ေစခဲ့မယ္ဆိုတာ သံသယရွိေနဖို႕ မလိုပါဘူး။

ျပတ္ျပတ္သားသား အႏိုင္ရခဲ့တဲ့ ေအာင္ပြဲေၾကာင့္ ရဲေသြးႂကြေနတဲ့ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဟာ ေနာက္ဆုံးမွာေတာ့ ဂႏၵီခန္းမ ေၾကညာခ်က္လို႕ အမည္တြင္လာမယ့္ ေၾကညာခ်က္မွာ တပ္မေတာ္ဟာ စက္တင္ဘာလ ၃၀-ရက္ေန႕မတိုင္မွီ သူတို႕ကို အာဏာလႊဲေပးရမယ္၊ ဒီၾကားထဲမွ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္က ယာယီ အေျခခံဥပေဒကို ေရးဆြဲထားမယ္၊ အာဏာလႊဲျပီးတဲ့ အခါၾကမွ ခိုင္မာတဲ့ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကို ထပ္ျပီးေရးဆြဲမယ္လို႕ ဂ်ဴလိုင္လ ၂၉-ရက္ေန႕မွာ ေတာင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။ တပ္မေတာ္ အာဏာပိုင္ေတြက ဒီေၾကညာခ်က္မ်ိဳး အတြက္ ျပင္ဆင္ထားျခင္း မရွိပါဘူး။ တပ္မေတာ္ အတြက္ စိုးရိမ္စရာ ၾကီးၾကီးမားမား ျဖစ္ေစခဲ့တဲ့ ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ ႏူရင္ဘတ္ စစ္ခံုရုံးေတြ လုပ္မွာမဟုတ္ဘူးဆိုတဲ့ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္က ေခါင္းေဆာင္ တစ္ဦးရဲ့ ရိသဲ့သဲ့ စကား တစ္ခြန္းပါပဲ။ စစ္ခံုရုံးေတြ လုပ္မွာ မဟုတ္ဘူးလို႕ သုံးႏွုန္းခဲ့ေပမယ့္ ဒီစကားဟာ တပ္မေတာ္ ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းမွာ အေတာ့္ကို စိုးရိမ္စရာေတြ ျဖစ္ေစခဲ့ပါတယ္။ ျပည္သူေတြထဲက အေတာ္မ်ားမ်ားဟာလည္း (တပ္မေတာ္ရဲ့) အရင္က တရားမဝင္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြကို တရားဥပေဒအရ ေျဖရွင္းေစခ်င္တဲ့ ဆႏၵရွိေနတာ ေသခ်ာ သေလာက္ပါပဲ။ ( ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒမွာေတာ့ အေျခခံဥပေဒ ျပဌန္းျခင္း မတိုင္ခင္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့တဲ့ မည္သည့္ အရာရွိမဆို သူတို႕ တာဝန္ထမ္းေဆာင္စဥ္ အခ်ိန္က လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြအေပၚ အေရးယူျခင္း မရွိေစရ ဆိုတဲ့ အခ်က္ တစ္ခုကို အထင္အရွား ထည့္သြင္း ေရးသားထားပါတယ္။) အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္နဲ႕ ျပည္ပ အင္အားစုေတြ ကေတာ့ ျပည္သူေတြ ေပးအပ္ထားတဲ့ အာဏာဟာ သူတို႕ (အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္) လက္ထဲမွာ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ရွိေနျပီလို႕ ယူဆထားပါတယ္။ အေမရိကန္ အစိုးရဟာ အခုအခ်ိန္အထိ ဒီအျမင္ကို ခံယူထားဆဲပါ။:::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::၁၉၉၀ - ေရြးေကာက္ပြဲ အေၾကာင္း ... (၃)

အဲဒီလို မတိုးသာမဆုတ္သာ အေျခအေန ၾကာျမင့္လာတာနဲ႕ အမွ် နွစ္ဘက္ အုပ္စုေတြ အၾကား သေဘာထားေတြ တင္းမာလာပါတယ္။ တပ္မေတာ္ဟာ က်င္းပခဲ့တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ အတြင္း မွားယြင္းမႈရွိမရွိ၊ ခ်မွတ္ထားတဲ့ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းေတြနဲ႕ ကိုက္ညီမႈ ရွိမရွိ ဆိုတာကို ေကာ္မစ္ရွင္ဖြဲ႕ျပီး ျပန္လည္ စစ္ေဆးရမယ္လို႕ အေၾကာင္းျပျပီး ေရြးေကာက္ပြဲရလာဒ္ကို အသိအမွတ္ျပဳဖို႕ ျငင္းဆန္ခဲ့ပါတယ္။ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ကေတာ့ တိုင္းျပည္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ပိုင္ခြင့္သူတို႕မွာ ရွိေနျပီလို႕ ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။ အေနာက္ႏိုင္ငံ အသိုင္းအဝိုင္း ကလည္း အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကို ေထာက္ခံခဲ့ၾကပါတယ္။ အေမရိကန္ နိုင္ငံျခားေရးဌာနဟာ ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြကို မည္သည့္ ေဆြးေႏြးပြဲမွ မစခင္ (၁၉၉၀) ေရြးေကာက္ပြဲရလာဒ္ကို အသိအမွတ္ျပဳဖို႕ သူတို႕ရဲ့ကြန္ဂရက္ကို ေျခာက္လတစ္ၾကိမ္ တင္ျပတဲ့ ျမန္မာျပည္အစီရင္ခံစာမွာ နွစ္ေပါင္းမ်ားစြာေတာင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။ နစ္ႏိုင္ငံ ဆက္ဆံေရး ပံုမွန္ျဖစ္လာဖို႕အတြက္ တပ္မေတာ္ အေနနဲ႕ ဆုပ္ကိုင္ထားတဲ့ အာဏာကို စြန္႕လႊတ္ရမယ္လို႕ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ရမွာပါ။ တပ္မေတာ္ အေနနဲ႕ကေတာ့ ဒီအခ်က္ကို လက္ခံႏိုင္စရာ အေၾကာင္းလုံးဝကို မရွိပါဘူး။

ေရြးေကာက္ပြဲမွာ မဲအမ်ားဆုံးနဲ႕ အႏိုင္ရခဲ့တဲ့ အတြက္ သူတို႕ဟာ ေရြးေကာက္ခံအဖြဲ႕ တစ္ခုလုံးကို ကိုယ္စားျပဳတယ္လို႕ ခံယူထားၾကတဲ့ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ထဲက ေရြးေကာက္ခဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ အခ်ိဳ႕က ညြန္႕ေပါင္းအစိုးရ သို႕မဟုတ္ စစ္ျပိဳင္အစိုးရ အဖြဲ႕ကို တိတ္တစ္ဆိတ္ တည္ေထာင္ခဲ့ျပီး သူပုန္နယ္ေျမထဲက တစ္ဆင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံသို႕ ေရႊ႕ေျပာင္းခဲ့တယ္။ အဲဒီက တစ္ဆင့္ သူတို႕အေရးကို ေတာင္းဆိုဖို႕ အေမရိကန္ႏိုင္ငံကို ေရာက္ရွိသြားၾကပါတယ္။

အဲဒီ ေရြးေကာက္ပြဲ အခ်ိန္တုန္းက ေရြးေကာက္ပြဲကို ျပည္သူအမ်ားစု ပါဝင္လာဖို႕ တိုက္တြန္းႏိႈးေဆာ္ေပးရင္ ေရြးေကာက္ခံ ပါတီေတြထဲ မဲေတြ ျပန္႕ သြားမယ္ (ညြန္႕ေပါင္း အစိုးရ အေျခအေနမ်ိဳး ျဖစ္လာမယ္) အဲဒီအခါ (အေျခခံဥပေဒ အသစ္ေရးဆြဲျပီးတဲ့အထိ) တပ္မေတာ္က အာဏာကို ဆက္လက္ ထိန္းထားႏိုင္မယ္ လို႕ တပ္မေတာ္ အာဏာပိုင္ေတြက ယံုၾကည္ခဲ့ပံုရပါတယ္။ လက္ေတြ႕မွာ ထင္သလို ျဖစ္မလာခဲ့ပါဘူး။ တပ္မေတာ္က တာဝန္ယူ က်င္းပေပးခဲ့တဲ့ ၁၉၆၀ နဲ႕ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲ ၂-ခုစလုံးက တပ္မေတာ္ အာဏာပိုင္ေတြ မနွစ္ျမိဳ႕တဲ့ ရလာဒ္ေတြ ေပးခဲ့တယ္။ ပထမ အၾကိမ္တုန္းကေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲအႏိုင္ရသူေတြကို တပ္မေတာ္က အာဏာရယူခြင့္ျပဳခဲ့တယ္။ ဒုတိယ အၾကိမ္မွာေတာ့ အဲဒီလို မျဖစ္ခဲ့ဘူး။

၂၀၁၀-မွာက်င္းပတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲမွာေတာ့ ...

စာေရးသူ ေဒးဗစ္ စတိုင္းဘာ့ဂ္ ဟာ ျမန္မာ၊ ကိုရီးယား ကြၽန္းစြယ္၊ အေရွ႕ေတာင္အာရွနဲ႕ အေမရိကန္ အာရွ ေပၚလစီပိုင္းဆိုင္ရာမွာ အထူးကြၽမ္းက်င္သူ တစ္ဦးျဖစ္ပါတယ္။ သူဟာ ေဂ်ာ့ေတာင္း တကၠသိုလ္က ပေရာဖက္ဆာ တစ္ဦးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႕အေၾကာင္း အျပည့္အစုံကို ဒီမွာ ႐ႈပါ။:::::::::::ရာဇာဓိ ရာဇာ:::::::::::

<http://explore.georgetown.edu/people/steinbdi/>

 

::::::::::::ရာဇာဓိ ရာဇာ:::::::::::::

 

 

Angle Black Angle