| 
ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး သန္းေရႊ (ဓာတ္ပံု – Reuters)
ထိပ္တန္း အစိုးရရာထူးႀကီးမ်ားကို ကိုင္ထားသူမ်ား၏ ၾကန္အင္လကၡဏာမ်ားကမူ သိသိသာသာႀကီး ေျပာင္းလဲမႈမ်ား မရွိေသး (ဤရာထူးႀကီးမ်ားကို ကိုင္ထားသူမ်ားသည္ ေယာက်္ားသားမ်ား၊ ဗမာလူမ်ဳိးမ်ား၊ အၿငိမ္းစားယူထားေသာ၊ သို႔မဟုတ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနဆဲျဖစ္ေသာ စစ္အရာရွိႀကီးမ်ားသာ ျဖစ္ေနေသး) သည့္တိုင္ အုပ္စိုးပံုအုပ္စိုးနည္းကို ေျပာင္းလဲေစေသာ ႏိုင္ငံေရးအရ ေခ်ာေမြ႔ေျပျပစ္မႈ (အရွည္သေဘာ ေရြ႕ေလ်ာေျပာင္းလဲမႈ) အသစ္တရပ္ ရွိေနပါသည္။ စစ္တပ္၏ အခြင့္ထူးမ်ား (ဆယ္စုႏွစ္မ်ားႏွင့္ ခ်ီ၍ “အမ်ဳိးသား လံုၿခံဳေရး အမိန္႔အာဏာ” အရ တည္ရွိခဲ့ေသာ) ကို မေမွ်ာ္လင့္ဘဲ လြန္ခဲ့ေသာ ၁၈ လ အတြင္းမွာ ေလွ်ာ့ခ်ခဲ့သည့္အျပင္ ပြင့္လင္းေသာ ႏိုင္ငံေရးျဖစ္စဥ္တရပ္ ေပၚေပါက္ခဲ့ၿပီး ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈမ်ားကို အမ်ဳိးသားေရး ၿခိမ္းေျခာက္မႈအျဖစ္လည္း သေဘာမထားေတာ့ေခ်။
ဤႏိုင္ငံေရးျဖစ္စဥ္ကို တပ္မေတာ္ (ကာကြယ္ေရးဌာန) အႀကီးအကဲမ်ားက အဓိပၸာယ္သတ္မွတ္ေပးၿပီး ခ်ဳပ္ကိုင္ ထားပါသည္။ ထိုသူတို႔သည္ လူထု ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပပြဲမ်ားေၾကာင့္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ စစ္ပြဲ႐ံႈးနိမ့္မႈေၾကာင့္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ စစ္တပ္ကို ခ်ိနဲ႔သြားေစေသာ တပ္တြင္းၿပိဳကြဲမႈေၾကာင့္ ေသာ္လည္းေကာင္း ဤႏိုင္ငံေရးျဖစ္စဥ္ကို လုပ္ေဆာင္ၾကျခင္း မဟုတ္ေခ်။ သူတို႔အင္အားကို ခိုင္မာေအာင္ တည္ေဆာက္ၿပီးမွသာ ဤသို႔လုပ္ ေနၾကျခင္း ျဖစ္သည္။
အဓိကက်ေသာ မူ၀ါဒေရးဆြဲေရး အာဏာကို စစ္တပ္၏ ထိပ္ဆံုးေခါင္းေဆာင္မ်ား လက္၀ယ္မွာ စုစည္းထားျခင္း မရွိေတာ့သည့္တိုင္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲစည္းပံု အေျခခံဥပေဒႏွင့္ အၿငိမ္းစား ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားမွာ ရွိေနေသးေသာ ၾသဇာအရွိန္အ၀ါတို႔ေၾကာင့္ စစ္တပ္အဖြဲ႔အစည္း တခုလံုး၏ အက်ဳိးစီးပြားႏွင့္ စစ္အရာရွိႀကီးမ်ား၊ ၎တို႔ မိသားစုမ်ား၏ ပုဂိၢဳလ္ေရး အက်ဳိးစီးပြားမ်ားကို ဆက္လက္ အကာအကြယ္ေပးထားသည္။ အျခားေသာ အေရွ႕ေတာင္အာရွ တိုင္းျပည္မ်ားမွာကဲသို႔ပင္ ႏိုင္ငံေရးတြင္ စစ္တပ္၏ အခန္းက႑ကို ဖ်က္သိမ္းေရးႏွင့္ အရပ္သားမ်ားက စစ္တပ္ကို ဒီမိုကေရစီနည္းအရ ခ်ဳပ္ကိုင္ေရးသည္ မေရရာ မေသခ်ာဘဲ ရွိေနဦးမည္သာ ျဖစ္သည္။
အရပ္သားမ်ား အုပ္ခ်ဳပ္ေသာ ပါလီမန္ေခတ္တုန္းက (၁၉၄၈-၅၈ ခုႏွစ္ႏွင့္ ၁၉၆၀-၆၂ ခုႏွစ္မ်ားက) ပင္လွ်င္ တပ္မေတာ္က ႏိုင္ငံေရးမွာ ပါခဲ့သည္ခ်ည္း ျဖစ္သည္။ အမ်ဳိးသားေရးမွာ “ဦးေဆာင္မႈ အခန္းက႑” မွေန၍ ပါ၀င္ခဲ့သည္ဟု တပ္မေတာ္က ေျပာဆိုျခင္းသည္ ၂၀ ရာစုႏွစ္ အတြင္း ၿဗိတိသွ်ႏွင့္ ဂ်ပန္တို႔ကို ဆန္႔က်င္ခဲ့ေသာ ကိုလိုနီ ဆန္႔က်င္ေရးတိုက္ပြဲမ်ား အတြင္းမွ စတင္ပါသည္။ လြတ္လပ္ေရး ရၿပီးၿပီးခ်င္းမွာပင္ ျပည္တြင္းစစ္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည္ဟူေသာ အခ်က္က သူတို႔သည္ တိုင္းျပည္ကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေပးသူ ဟူေသာ စစ္တပ္၏ စိတ္ေနစိတ္ထားကို အားေပးအားေျမွာက္ျပဳခဲ့သည္။
ကိုလိုနီ ေခတ္လြန္သမိုင္း၏ ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ ေက်ာ္ ကာလတေလွ်ာက္လံုး၊ တိုင္းျပည္တ၀ွမ္းလံုးမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ျပည္တြင္းစစ္ (လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ ၃၀ အတြင္းကမူ လူမ်ဳိးစုမ်ား အဓိကအားျဖင့္ ေနထိုင္ရာ နယ္စပ္ေဒသမ်ားမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့သည္) က ျမန္မာ့ ႏိုင္ငံေရး၏ သြင္ျပင္လကၡဏာမ်ားကို ျပဌာန္းေပးခဲ့ပါသည္။ စစ္မက္ျဖစ္ပြားရာ နယ္ေျမေဒသမ်ားရွိ သန္းေပါင္းမ်ားစြာေသာ ျပည္သူမ်ားအဖို႔ တိုက္ပြဲမ်ားေၾကာင့္ အၾကမ္းဖက္ျခင္းႏွင့္ ရက္ရက္စက္စက္ ျပဳျခင္းတို႔၏ ဒဏ္ကို ေန႔စဥ္ ခံၾကရသည့္ အျပင္၊ သူတို႔သည္ “ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံ”သားမ်ား ျဖစ္သည္ဟူေသာ စိတ္ဓာတ္ပါ ပ်က္ယြင္းခဲ့ၾကရသည္။
၁၉၈၈ ခုႏွစ္ မတိုင္မီက လက္နက္တပ္ဆင္မႈ ညံ့ဖ်င္းေသာ ျမန္မာစစ္တပ္သည္ ရန္ကုန္ႏွင့္ ေ၀းကြာေသာ သူပုန္မ်ားကို တိုက္ခိုက္ရာ ၿခဳိးၿခိဳးၿခံၿခံက်င့္ႀကံ၍ တိုက္ခိုက္ခဲ့ရေလ့ရွိသည္။ ေျခာက္ေသြ႔ရာသီမ်ားမွာသာ တိုက္ပြဲငယ္မ်ားကိုတိုက္ၿပီး ေအာင္ပြဲ အနည္းအက်ဥ္းမွ်ကို ရေလ့ရွိသည္။ စစ္ကို သဲသဲမဲမဲတိုက္ျခင္းေၾကာင့္ တိုင္းျပည္၏ ဘ႑ာေငြေၾကးမ်ား မ်ားစြာကုန္က်ခဲ့ရာ ေရွ႕တန္း စစ္မ်က္ႏွာႏွင့္ ေ၀းရာမွာ ေနေနၾကေသာ ျမန္မာမ်ားသည္ပင္ စစ္ပြဲေၾကာင့္ ဆံုး႐ံႈးနစ္နာမႈ ဒဏ္ကို ခံခဲ့ၾကရသည္။ အလယ္ပိုင္းေဒသ၊ ေတာင္ပိုင္းေဒသတို႔တြင္ အဓိကအားျဖင့္ ေနထိုင္ၾကေသာ ဗမာလူမ်ဳိးမ်ားႏွင့္ နယ္စပ္ေဒသမ်ားတြင္ အဓိကအားျဖင့္ ေနထိုင္ၾကေသာ လူမ်ဳိးစု အမ်ဳိးမ်ဳိးတို႔အၾကားတြင္ မသိနားမလည္မႈႏွင့္ မယံုၾကည္မႈမ်ား ရွိခဲ့သည္။ ထို႔အျပင္ အၾကမ္းဖက္မႈႏွင့္ အင္အားသံုး အက်ပ္ကိုင္မႈတို႔သည္ ကိုလိုနီေခတ္လြန္ ျမန္မာအစိုးရမ်ား လက္ထက္၏ (အာဏာၿပိဳင္ဖက္ အခ်င္းခ်င္း တိုက္ခိုက္ရာမွာ ျဖစ္ေစ။ အမ်ားစုျဖစ္ေသာ ဗမာတို႔ႏွင့္ လူမ်ဳိးစု ထိပ္သီးေခါင္းေဆာင္တို႔အၾကား အားၿပိဳင္မႈမွာ ျဖစ္ေစ) ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး မွာ အစဥ္သျဖင့္ အဓိက အခန္းက႑မွ ပါ၀င္ခဲ့သည္။
၁၉၈၈ ခုႏွစ္မွ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္အထိ ျမန္မာႏိုင္ငံသားတို႔သည္ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး စစ္စစ္ေအာက္တြင္ ေနထိုင္ခဲ့ၾကရသည္။ စစ္အစိုးရသည္ ၁၉၈၈ မွ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္အထိ မိမိကိုယ္ကို ႏိုင္ငံေတာ္ ၿငိမ္၀ပ္ပိျပားမႈတည္ေဆာက္ေရးအဖြဲ႔ (န၀တ) ဟု ေခၚခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္တြင္ ႏိုင္ငံေတာ္ ေအးခ်မ္းသာယာေရးႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးေကာင္စီ (နအဖ) ဟု ျပန္လည္ အမည္ေပးခဲ့သည္။
၁၉၈၈ ခုႏွစ္တြင္ အာဏာရ ဆိုရွယ္လစ္အစိုးရကို ျပဳတ္က်ေစခဲ့ေသာ လူထုအံုႂကြမႈႀကီး ျဖစ္ပြားၿပီးေနာက္တြင္ စစ္တပ္ အႀကီးအကဲမ်ားက အာရွေဒသတြင္းမွာ လူအင္အား အနည္းဆံုးႏွင့္ လက္နက္တပ္ဆင္မႈ အညံ့ဖ်င္းဆံုးျဖစ္လာခဲ့ေသာ စစ္တပ္ကို ေခတ္မီေအာင္ မႀကံဳစဖူး ျပန္လည္တည္ေဆာက္ခဲ့သည္။ စစ္သည္အင္အားသည္ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္က ၁၈၀,၀၀၀ ရွိခဲ့ရာမွေန၍ ၁၉၉၅ ခုႏွစ္တြင္ ၃၅၀,၀၀၀ ပတ္၀န္းက်င္အထိ ရွိလာခဲ့သည္။
ၿပိဳက်သြားခဲ့ေသာ ႏိုင္ငံေတာ္ကို ျပန္လည္ တည္ေဆာက္ေသာ အားျဖင့္ န၀တသည္ စစ္တပ္၏ အမိန္႔ေပး စနစ္အဆင့္ဆင့္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ေရးႏွင့္ မူ၀ါဒဆံုးျဖတ္ေရး နယ္ပယ္မ်ားတြင္ပါ ခ်မွတ္က်င့္သံုးခဲ့သည္။ စစ္တပ္၊ ၎၏ နာမည္ဆိုးႏွင့္ ေက်ာ္ၾကားေသာ စစ္ေထာက္လွမ္းေရးအဖြဲ႔မ်ား၊ ရဲတပ္ဖဲြဲ႔ႏွင့္ နယ္ေျမအာဏာပိုင္တို႔သည္ မည္သည့္ ေ၀ဖန္ေရးကိုျဖစ္ေစ၊ မည္သည့္ အတိုက္အခံကိုျဖစ္ေစ၊ မည္သည့္ အေျပာအဆိုကိုျဖစ္ေစ၊ “အမ်ဳိးသားလံုၿခံဳေရး” အေပၚ ၿခိမ္းေျခာက္သည့္ “ႏိုင္ငံေရး” အျဖစ္ သေဘာထားခဲ့သည္။ ဤကဲ့သို႔ေသာ “ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ား” ကို တန္ျပန္ရာ၌ သံုးေနက်နည္းလမ္းကား အၾကမ္းဖက္ ႏွိမ္နင္းျခင္းျဖစ္သည္။ မိမိကိုယ္မိမိ တိုင္းျပည္ကို ကယ္တင္သူႏွင့္ ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္သူ အျဖစ္မွတ္ယူေနေသာ စစ္တပ္က ဤသို႔ အၾကမ္းဖက္ႏွိမ္နင္းသည္ တရားမွ်တသည္ဟု ျမင္ေနေလ့ရွိသည္။
၂၀၀၃ ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတ္လတြင္ “ေခတ္မီ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေသာ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံ” သို႔ ဦးတည္ေသာ အဆင့္ (၇) ဆင့္ပါ လမ္းျပ ေျမပံုကို ခ်မွတ္ခဲ့သည္။ ဤလမ္းျပေျမပံု၌ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကို ေမြးဖြားေပးခဲ့ေသာ အမ်ဳိးသားညီလာခံလည္း အပါအ၀င္ ျဖစ္သည္။ မင္းဇင္ႏွင့္ ဘ႐ိုင္ယန္ ဂ်ဳိးဆက္ဖ္ (Brian Joseph) တို႔ ဆိုခဲ့သည့္အတိုင္းပင္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရက ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ကစ၍ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို စတင္အေကာင္အထည္ေဖာ္ခဲ့သည္။ ထို အေျခခံဥပေဒအရ တရားဥပေဒဆိုင္ရာႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ အာဏာမ်ားကို စစ္အစိုးရ ေခတ္လြန္အစိုးရႏွင့္ စစ္အစိုးရေခတ္လြန္ စစ္တပ္တို႔အၾကားတြင္ ခြဲေ၀သတ္မွတ္ထားပံုက အမ်ား ႀကိဳတြက္ထားသည္မ်ားႏွင့္ ကြာျခားသြားခဲ့သည္။
ဤသို႔ ကြဲဲျပားကြာျခားမႈသည္ အေရးႀကီးပံုရသည္။ အစိုးရသည္ ႏိုင္ငံေရးတြင္ နည္းပရိယာယ္ကို (ႏုတ္ထြက္သြားသူ စစ္အစိုးရ၏ ထိပ္သီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးသန္းေ႐ႊ ေမွ်ာ္လင့္ထားပံုရသည္ထက္ မ်ားစြာပို၍) ေပ်ာ့ေျပာင္းစြာ (အရွည္သေဘာဆန္သည့္ အေျခအေနကို) က်င့္သံုးခဲ့သည္။ ဦးသန္းေရႊသည္ သူ၏ အက်ဳိးစီးပြားကို လည္းေကာင္း၊ သူ႔မိသားစု အက်ဳိးစီးပြားကို လည္းေကာင္း၊ သူ႔စီးပြားေရးလုပ္ငန္း အက်ဳိးစီးပြားကို လည္းေကာင္း၊ ၿခိမ္းေျခာက္ မခံရေရးအတြက္ အစိုးရအဖြဲ႔ထဲမွာေရာ စစ္တပ္ထဲမွာပါ သူ၏ အ႐ိုက္အရာ ဆက္ခံမည္သူမ်ားကို ေခါင္းေခါက္ေ႐ြးခဲ့သည္ဟု ယူဆရသည္။ အသက္ (၇၈) ႏွစ္ရွိသူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး သန္းေ႐ႊႏွင့္ ၎၏ လက္ေထာက္ျဖစ္သူ ဒုတိယ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး ေမာင္ေအးတို႔ အဘယ့္ေၾကာင့္ သမၼတရာထူးကို မယူဘဲ ဖယ္ေရွာင္သြားခဲ့ေၾကာင္း မိမိတို႔ မသိရေခ်။ မိမိတို႔သိရသည္ကား သမၼတရာထူးကို ယူလိုက္သည္ႏွင့္ တၿပိဳင္နက္ ကန္႔လန္႔ကာ ေနာက္ကြယ္မွေန၍ ႀကဳိးဆြဲႏိုင္စြမ္း မရွိႏိုင္ေတာ့ျခင္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။
အေရးႀကီးဆံုးကား ေနရာေကာင္းေကာင္း ရထားေသာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လိုလားသည့္သူမ်ားႏွင့္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားက “သတ္မွတ္ေပးထားသည္ထက္ ေက်ာ္လြန္” ကာ စနစ္သစ္တြင္ ပီျပင္ရွင္္းလင္းမႈ မရွိေသးေသာ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ားကို မည္မွ်အထိ လိုသလို အသံုးခ်မည္၊ လိုရာအသံုးခ်ႏိုင္သည္ တို႔ကိုလည္း ဦးသန္းေရႊ သိပံုမရခဲ့ျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ ဦးသန္းေ႐ႊ၏ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းမ်ားထဲက အခ်ဳိ႕သည္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္လိုစိတ္ရွိေသာ္လည္း မလုပ္ႏိုင္ဘဲ မ်ိဳသိပ္ထားခဲ့ရျခင္းကို ရိပ္မိခဲ့သူဟူ၍ မရွိသေလာက္ရွားသည္။ ဦးသန္းေ႐ႊ၏ အနားယူသြားျခင္း၊ တိုက္႐ိုက္ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အဆံုးသတ္သြားျခင္း၊ အဖြဲ႔အစည္းသစ္မ်ား ေပၚထြက္လာျခင္း စေသာအေျခအေနတို႔ကို အေရးပါေသာပုဂၢိဳလ္ႏွင့္ အဖြဲ႔အစည္း အနည္းစုေလးက ၂၀၁၁ ခုႏွစ္အတြင္းမွာ အသံုးခ်ခဲ့သည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေဟာင္း သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ စစ္တပ္၏ ရန္သူေတာ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔၏ ထိပ္သီးခ်င္း ျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရး အတြက္သာမက၊ စစ္တပ္၏ တခ်ိန္က အကန္႔အသတ္မရွိေသာ မူ၀ါဒ ဆံုးျဖတ္ခြင့္အာဏာကို ေလွ်ာ့ခ်ကန္႔သတ္ေရးအတြက္ပါ သူတို႔က အသံုးခ်ခဲ့သည္။
စစ္အစိုးရေခတ္လြန္ “ႏိုင္ငံေရး” ႏွင့္ “အမ်ဳိးသားလံုၿခံဳေရး”
၂၀၁၁ ခုႏွစ္၊ မတ္လတြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ လူမသိရွင္မၾကား က်မ္းသစၥာ က်ိန္ဆိုပြဲၿပီးေနာက္ ဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ သူ႔အစိုးရအဖြဲ႔တို႔သည္ စစ္ဦးစီးဌာနခ်ဳပ္ကဲ့သို႔ မဟုတ္မူဘဲ အစိုးရတရပ္ကဲ့သို႔ ျပဳမူေဆာင္႐ြက္ခဲ့သည္။ ျမန္မာတို႔က ယခုအခါ၌ စစ္အစိုးရဟု ေခၚေနၾကေသာ “ယခင္ အစိုးရ” လက္ထက္တြင္ ဤကဲ့သို႔ေသာ ကြဲျပားမႈမ်ဳိး မရွိခဲ့ေခ်။ ဤေျပာင္းလဲမႈေၾကာင့္ စစ္တပ္သည္ အဖြဲ႔အစည္းတရပ္အေနႏွင့္ ရေနက် အခြင့္ထူးမ်ား ယုတ္ေလ်ာ့သြားခဲ့သည္။
စစ္အစိုးရေခတ္လြန္တြင္ အေျခခံဥပေဒအရ အုပ္ခ်ဳပ္ေသာ အစိုးရသည္ ၂၀၁၁ ႏွင့္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္တို႔တြင္ စစ္တပ္အခန္းက႑ မပါေသာ အစိုးရအျဖစ္ ထိန္းသိမ္းရပ္တည္ခဲ့ကာ ထိုအေပၚမွာ အေျခခံလ်က္ ၿခိမ္းေျခာက္မႈကင္းေသာ သာမန္လုပ္႐ိုးလုပ္စဥ္ “ႏိုင္ငံေရး” ကို တရား၀င္နည္းလမ္းအရေရာ လုပ္ထံုးလုုပ္နည္းအျပင္က နည္းလမ္းမ်ားတြင္ပါ လုပ္ခဲ့သည္။ ဤအခ်က္ေၾကာင့္ပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေသာႏိုင္ငံ မဟုတ္ေတာ့ဟု မိမိက (မင္းဇင္၊ ဘ႐ိုင္ယန္ ဂ်ဳိးဆက္ဖ္တို႔၏ အျမင္ႏွင့္ ကြဲလြဲစြာ) ေကာက္ခ်က္ခ်မိပါသည္။
တတိုင္းျပည္လံုးအဆင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ၏ အက်ဳိးရလဒ္တခုကား ႏိုင္ငံသားမ်ား၊ မီဒီယာမ်ား၊ အတိုက္အခံမ်ား၊ အစိုးရ မဟုတ္သည့္ NGO အဖြဲ႔အစည္းမ်ား အေနႏွင့္ တခ်ိန္က “အမ်ဳိးသားလံုၿခံဳေရး ကိစၥရပ္မ်ား” အျဖစ္ မ်က္ကြယ္ျပဳထားေလ့ ရွိခဲ့ေသာ ကိစၥရပ္မ်ားကို (အစိုးရအဖြဲ႔၏ အတြင္းႏွင့္ အျပင္ရွိ လမ္းေၾကာင္းေပါင္းစံုမွေန၍) ထိေတြ႔သိရွိခြင့္ ရလာျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ ဤကိစၥရပ္မ်ားတြင္ ပညာေရး၊ သတင္းစာ လြတ္လပ္ခြင့္၊ အလုပ္သမား စည္း႐ံုးေရး၊ အင္တာနက္ အဆက္အသြယ္တို႔ မွ်သာမက ဘဏ္လုပ္ငန္း၊ ေငြလဲႏႈန္း၊ ေငြေၾကး အရင္းအႏွီး၊ ေျမယာပိုင္ဆိုင္မႈတို႔ႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ႏိုင္ငံ့စီးပြားေရး မူ၀ါဒမ်ားလည္း အပါအ၀င္ ျဖစ္သည္။
၁၉၈၈ ခုႏွစ္၏ ေနာက္ပိုင္းမွာ (၁၉၆၂ ခုႏွစ္၏ ေနာက္ပိုင္းမွာဟုလည္း ဆိုႏိုင္သည္) ပထမဦးဆံုး အႀကိမ္အျဖစ္ ဆင့္ကာဆင့္ကာ ေပၚထြက္လာေသာ အစိုးရအဖြဲ႔၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ား၊ ဥပေဒမ်ား၊ အစိုးရမိန္႔ခြန္းမ်ား၊ မီဒီယာႏွင့္ ေတြဆံုခန္းမ်ား၊ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းအတိုင္း ဖြဲ႔စည္းထားေသာ၊ ထို႔အျပင္ လုပ္ထံုးလုပ္နည္း ေဘာင္အျပင္က ဖြဲ႔စည္းထားေသာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားလည္း ေပၚထြက္လာခဲ့ကာ၊ လူထုဘ၀အသစ္တစ္ခုကို ဖန္တီးေပးခဲ့သည္။ ထို႔အျပင္ “အမ်ဳိးသား လံုၿခံဳေရး” ကိစၥရပ္ေအာက္သို႔ လံုး၀ဆြဲသြင္းျခင္း မခံရေသာ ႏိုင္ငံေရးနယ္ပယ္ကိုပါ ဖန္တီးေပးခဲ့သည္။ တနည္းဆိုရလွ်င္ “ႏိုင္ငံေရး” သည္ ျပည္ေထာင္စုႀကီးကို အလိုလို ၿခိမ္းေျခာက္ေနေသာ အရာကိစၥ ျဖစ္သည္ဟု ကုန္လြန္ခဲ့ေသာ တႏွစ္ခြဲ ကာလအတြင္းမွာ သေဘာထားျခင္း မရွိေတာ့ေခ်။ အကယ္၍ ဆက္လက္ တည္တံ့သြားမည္ဆိုပါက ဤျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လြန္ခဲ့ေသာ ဆယ္စုႏွစ္အခ်ဳိ႕အတြင္း အေရးပါဆံုးေသာ အေဆာက္အအံုဆိုင္ရာ ေျပာင္းလဲမႈျဖစ္ေပလိမ့္မည္။
အေျခခံဥပေဒအရ ေဆာင္႐ြက္ျခင္းျဖစ္သည့္တိုင္ စစ္တပ္၏ အသားက်ေနေသာ အခြင့္ထူးမ်ားကို ေလွ်ာ့ခ်လိုက္ျခင္းသည္ အနည္းစုေလးျဖစ္ေသာ အၿငိမ္းစား စစ္အရာရွိမ်ားအဖို႔ (အထူးသျဖင့္ သမၼတ၊ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ ဥကၠဌႏွင့္ ၀န္ႀကီးမ်ား) ပုဂၢိဳလ္ေရးႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးအရ စြန္႔စားလုပ္ေဆာင္မႈပင္ ျဖစ္သည္။ ထိုသူတို႔၏ ဤလုပ္ေဆာင္ခ်က္သည္ ေမွ်ာ္လင့္မထားေသာ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ ျဖစ္သည္။ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ မတ္လ မတိုင္မီကတည္းက ႀကိဳတင္ ႀကံစည္ထားေသာ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ ဟုတ္ဟန္ မတူေခ်။ ျမန္မာဘာသာ မီဒီယာမ်ား၊ အရပ္သားအဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား (လူမ်ဳိးစု ပါတီမ်ား အပါအ၀င္ျဖစ္သည္)။ ပုဂၢလိက စီးပြားေရး အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၏ ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ အျခားအင္အားစုမ်ားက လူထု နယ္ပယ္ထဲသို႔ တိုး၀င္လာၾကၿပီး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ အမ်ဳိးမ်ဳိးကို တြန္းအားေပးခဲ့ၾကသည္။ ထိုသို႔ တြန္းအားေပးျခင္းေၾကာင့္္ လြန္ခဲ့ေသာ ၁၈ လေလာက္ အၾကာက ျဖစ္ႏိုင္မည္ဟု ထင္ထားခဲ့သည္ထက္ ပို၍ထိေရာက္ေသာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ အမ်ဳိးမ်ဳိးကို ပို၍ရဲရဲရင့္ရင့္ လုပ္ႏိုင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ အစိုးရအဖို႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ မလုပ္ဘဲ ယခင္ကအတိုင္း အထီးက်န္ဘ၀ႏွင့္ ဆက္သြားလွ်င္ ေပးရမည့္ တန္ဖိုးထက္ ႏိုင္ငံေရး လြတ္လပ္ခြင့္ေၾကာင့္ ေပးရသည့္တန္ဖိုးက ပို၍သက္သာမည္ဟု အစိုးရအတြင္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ ေရးသမားမ်ား သေဘာေပါက္ၿပီး ေရြးခ်ယ္ခဲ့ပံုရသည္။ အဘယ္သို႔ေသာ အေၾကာင္းမ်ားေၾကာင့္ ဤသို႔ စဥ္းစားခဲ့ေၾကာင္းကိုမူ မသိရေသးေခ်။
ဤျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈသည္ မည္သို႔ေသာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ ျဖစ္သည္ဆိုသည္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ လည္းေကာင္း၊ တာရွည္ခံမည္ မခံမည္ ဆိုသည္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ လည္းေကာင္း အရမ္းကာေရာ မေျပာမိေအာင္ မိမိတို႔ သတိထားရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ ဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔၏ အေပးအယူ ေစ့စပ္ေဆြးေႏြးမႈေၾကာင့္ လည္းေကာင္း၊ ဦးတည္ခ်က္ ေပါင္းစံုပါ၀င္ၿပီး ပို၍ပြင့္လင္းေသာ ႏိုင္ငံေရး အသိုင္းအ၀ိုင္းတရပ္ ေပၚေပါက္လာျခင္းေၾကာင့္ လည္းေကာင္း စစ္တပ္က ၎၏စစ္တန္းလ်ား ဘားတိုက္ထဲ ျပန္သြားခဲ့ေသးသည္ေတာ့ မဟုတ္ေခ်။ စစ္တပ္သည္ ႏိုင္ငံေရးမွာ အခ်က္အခ်ာေနရာတြင္ ရွိေနဆဲ ျဖစ္သည္။
အစိုးရအာဏာသည္ အၿငိမ္းစားႏွင့္ ရာထူးလက္ရွိ စစ္အရာရွိမ်ား လက္၀ယ္မွာ ရွိေနဆဲျဖစ္ၿပီး ထိုသူတို႔က တခ်ိန္က မိမိတို႔၏ လုပ္ေဖၚကိုင္ဖက္မ်ားႏွင့္ စစ္သားမ်ား၏ အက်ဳိးစီးပြားကို လည္းေကာင္း၊ စစ္တပ္၏စည္းလံုး ညီညြတ္မႈ၊ ဂုဏ္သိကၡာ၊ အဆင့္ေနရာႏွင့္ စီးပြားေရး အက်ဳိးစီးပြားတို႔ကို လည္းေကာင္း ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ေပးေနၾကလိမ့္မည္ ျဖစ္သည္။ စစ္တပ္သည္ ကိစၥရပ္အမ်ားစုမွာ ကိုယ္ပိုင္ဆံုးျဖတ္ခြင့္ ရွိသည္ မဟုတ္ေတာ့သည့္တိုင္၊ မေသးလွေသာ ၾသဇာ အရွိန္အ၀ါ ဆက္လက္ရွိေနေသးသည္။ ရွမ္းျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းႏွင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္တို႔မွာ တိုက္ပြဲမ်ား ျပန္လည္ ေပၚေပါက္လာျခင္း၊ ႏိုင္ငံ အေနာက္ျခမ္းရွိ ရခိုင္ႏွင့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာတို႔၏ ေသြးထြက္သံယို လူမ်ဳိးေရးပဋိပကၡ ျဖစ္ပြားျခင္း၊ က်န္ရွိေနေသးေသာ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ား လႊတ္ေပးေရးႏွင့္ ပတ္သက္ေသာကိစၥမ်ားတြင္ ၾသဇာ အရွိန္အ၀ါ ဆက္လက္ရွိေနဆဲျဖစ္သည္။
၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ စာအုပ္ထဲဲတြင္ စစ္တပ္ႏွင့္ အစိုးရကို တရားဥပေဒေၾကာင္းအရ တသီးတျခားစီ ခြဲျခားထားျခင္းသည္ မူအရ အေရးႀကီးေသာ အခ်က္ျဖစ္သည္။ သို႔ျဖစ္သည့္တိုင္ အကယ္၍ သင့္ေလ်ာ္ေသာအခ်ိန္မွာ သင့္ေလ်ာ္ေသာ လုပ္ငန္းအတြက္ ကိုယ္ေရးရာဇ၀င္ေပၚ မူတည္ၿပီး လူမွန္ေနရာမွန္ ခ်ထားျခင္းလည္း မရွိ။ တိတ္တိတ္ပုန္း အစီအစဥ္မ်ားလည္း ထားရွိသည့္အျပင္၊ အဆင့္ဆင့္ သစၥာခံစနစ္ကိုလည္း ထူေထာင္ထားသည္ဆိုပါက ဤျပဌာန္းခ်က္သည္ အရာေရာက္မည္ မဟုတ္ေခ်။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ေပၚထြန္းစ ႏိုင္ငံေရး အင္စတီက်ဴးရွင္းမ်ားသည္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ အသစ္ကို ထင္ဟပ္ေဖာ္ျပေနသည္ မဟုတ္ပါ။ (စစ္တပ္ တိုက္႐ိုက္ အုပ္စိုးမႈမွေန၍ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အက်ဳိးခံစားလာခဲ့ရေသာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္လိုသူ အၿငိမ္းစားႏွင့္ စစ္ရာထူးလက္ရွိ စစ္အရာရွိမ်ား၊ စစ္သားမ်ားႏွင့္ အျခားပုဂၢိဳလ္မ်ား၏) ေက်းဇူးခံ ေက်းဇူးစား ကြန္ရက္အသိုင္းအ၀ိုင္းမွာ အျမစ္တြယ္ေနေသာ အာဏာ တည္ေဆာက္ပံုကိုသာ ပိုမို ထင္ဟပ္ေဖာ္ျပေနပါသည္။
တိုင္းျပည္၏ တခ်ိန္က ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း ရွိခဲ့ေသာနယ္ေျမမွာ ေပၚေပါက္လာခဲ့ေသာ ပဋိပကၡမ်ားကို စဥ္းစားၾကည့္လိုက္ပါက ၿခိမ္းေျခာက္မႈမပါေသာ “ႏိုင္ငံေရး” ေလာကကို အၿငိမ္းစား စစ္အရာရွိအခ်ဳိ႕ ခ်ဲ႕ထြင္လိုက္ေသာ အတိုင္းအတာသည္ အံ့ခမန္း ႀကီးမားလွေၾကာင္း ေတြ႔ရသည္။ သူတို႔ထဲက အခ်ဳိ႕ပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္ အစိုးရသစ္ထဲမွာ သူတို႔ရရွိေသာ အခန္းက႑ႏွင့္ ပတ္သက္၍ အားမလိုအားမရ ျဖစ္ၾကမည္မွာ အမွန္ပင္ျဖစ္သည္။ သို႔ရာတြင္ ထိုသူတို႔သည္ ျပဳျပင္ေျပာင္လဲမႈမ်ားကို ေဆာင္႐ြက္ၾကကာ အစိုးရသစ္၏ ယႏၲရားကို သေကၤတမ်ား အဆင္တန္ဆာမ်ား၊ စကားလံုး လွလွမ်ားျဖင့္သာမက “ဒီမိုကရက္တစ္” အစိုးရတရပ္၏ အဂၤါရပ္မ်ားျဖင့္ပါ ျဖည့္စြက္ခဲ့သည္။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ အေျခခံဥပေဒသည္ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ သက္ဆိုးရွည္ေရး အတြက္ ဖန္တီးထားေသာ ဟန္ျပပစၥည္းအျဖစ္မွေန၍ အဆင့္တက္မလာႏိုင္ခဲ့ဟု ခန္႔မွန္းထားခဲ့ပါလ်က္ စစ္အစိုးရေခတ္လြန္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒအရ အုပ္ခ်ဳပ္ေသာ အစိုးရသည္ အဘယ့္ေၾကာင့္ ဤျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လမ္းေၾကာင္းကို လိုက္ေနခဲ့ပါသနည္းဟု ေမးခြန္းထုတ္ရန္ ရွိေနသည္။
မိမိတို႔ကိုယ္မိမိတို႔ အနိမ့္ဆံုးအားျဖင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ၀ါဒီမ်ားအျဖစ္ ထုတ္ေဖာ္ျပသေနၾကေသာ ဦးသိန္းစိန္၊ ၀န္ႀကီးမ်ား၊ လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ားႏွင့္ အျခားေသာ အစိုးရအဖြဲ႔၀င္ ပုဂၢိဳလ္မ်ားမွာ ဘံုတူညီေသာ အက်ဳိးစီးပြားတခုကား သူတို႔၏ ပုဂၢိဳလ္ေရး ေက်ာ္ၾကားမႈႏွင့္တကြ တရား၀င္ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ငန္းျဖစ္ေသာ “အစိုးရသစ္” တည္ေထာင္လိုက္ျခင္းအားျဖင့္ သူတို႔ရရွိထားေသာ ရာထူးမ်ား၏ အသေရကို တိုးေစေရး ျဖစ္သည္။ ဤပုဂၢိဳလ္မ်ားထဲမွ အမ်ားစုသည္ “ယခင္အစိုးရေဟာင္း” (န၀တ ေသာ္လည္းေကာင္း။ နအဖ ေသာ္လည္းေကာင္း) ထဲမွာ အမႈထမ္း ခဲ့သူမ်ားျဖစ္သည္။ ကမၻာ့သတင္းမီဒီယာမွာ အဆိုးေဖာ္ျပခံသည္ ျဖစ္ေစ၊ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားမွာ ၀ိုင္းက်ဥ္ခံရသည္ ျဖစ္ေစ အပယ္ခံအျဖစ္ ဆက္ဆံခံရျခင္း၏ အရသာကို ခံစားခဲ့ရဖူးသူမ်ား ျဖစ္သည္။ စစ္အစိုးရေဟာင္းႏွင့္ ကင္းကင္းရွင္းရွင္း ျဖစ္ေအာင္ ေနျခင္းအားျဖင့္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ားအတြက္ သူတို႔တဦးခ်င္းအေနႏွင့္ ရာဇ၀တ္ ေဘးဒဏ္သင့္ျခင္းမွ လြတ္ကင္းႏိုင္ဖြယ္ ရွိသည္ဟုလည္း တြက္ေကာင္း တြက္ၾကေပလိမ့္မည္။ စစ္ေခါင္းေဆာင္ ရာထူးမ်ားကို ရယူထားစဥ္ကထက္ ယခုအစိုးရအဖြဲ႔ထဲမွာ သူတို႔၏ ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္မႈအာဏာ သိသိသာသာ ေလ်ာ့နည္းသြားခဲ့ၾကသည္။ သို႔ရာတြင္ အစိုးရသစ္ထဲမွာ ေနရာၿမဲေရးကလည္း မေသခ်ာလွသျဖင့္ အာဏာအရွိဆံုး ပုဂၢိဳလ္ အမ်ားစုသည္ ဤျဖစ္တည္စ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားကို မိမိတို႔အက်ဳိးစီးပြားအတြက္ လိုသလို ပံုသြင္းကာ ႏိုင္ငံေရးအရ ေအာင္ျမင္မႈရွိသူမ်ား ရေလ့ရွိေသာ အာဏာ၊ ရာထူး၊ ေက်ာ္ၾကားမႈဆိုသည့္ ဆုလာဘ္မ်ားကို ဆြတ္ခူးဖြယ္ ရွိသည္။
အေျမာ္အျမင္ရွိေသာ ေခါင္းေဆာင္အခ်ဳိ႕က ဒီမိုကေရစီ အင္အားစုမ်ားကို ေျခမႈန္းျခင္းမျပဳဘဲ ေနရာေပးျခင္းအားျဖင့္ ေပၚလာေသာ အခြင့္အေရးကို အသံုးခ်ကာ တိုင္းျပည္ကို ကမာၻ႔အလယ္မွာ မားမားမတ္မတ္ ရပ္တည္ႏိုင္ေစ၊ ေနရာရေစခဲ့တာကို ၂၀၁၁ မွ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္အတြင္း ျဖစ္ရပ္မ်ားက ျပသေနၾကသည္ (ျပည္တြင္းႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာမွာပါ ႏိုင္ငံေရး အထစ္အေငါ့ ျဖစ္ေနမႈမ်ားကို အဆံုးသတ္သြားေစခဲ့သည္)။ ထိုသူမ်ားထဲမွေန၍ ဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ဥကၠဌ ဦးေ႐ႊမန္း (ႏွစ္ဦးစလံုးသည္ ၾကယ္ေလးပြင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေဟာင္းမ်ား ျဖစ္သည္) တို႔ မေမွ်ာ္လင့္ဘဲ ေပၚထြက္လာခဲ့ၾကၿပီး အေတာ္အတန္ လစ္ဘရယ္က်ေသာ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရးႏွင့္ လူမႈေရး ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈမ်ားအတြက္ ေရွ႕ေဆာင္ေရွ႕႐ြက္ ျပဳေပးေသာ ဧရာမ ပုဂၢိဳလ္ႀကီးမ်ား ျဖစ္လာခဲ့ၾကသည္။ ဦးသိန္းစိန္က စစ္ရာထူးမွႏုတ္ထြက္ကာ သံသယျဖစ္ဖြယ္ရွိေသာ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲကို ကမကျပဳ က်င္းပၿပီးေနာက္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ႏွစ္ဆန္းမွာ သမၼတ ရာထူးယူရန္ က်မ္းသစၥာက်ိန္ဆိုခဲ့သည္။ သူအေနျဖင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္လိမ့္မည္ဟု ထိုစဥ္က မည္သူမွ် မထင္ခဲ့ၾကေခ်။ တိုက္ခိုက္ေရး စစ္သားအျဖစ္ထက္ ယူနီေဖာင္း၀တ္ စစ္အရာရွိတဦး အျဖစ္သာလွ်င္ လူသိမ်ားခဲ့ေသာ ဦးသိန္းစိန္သည္ အနည္းႏွင့္ အမ်ားဆိုသလို အဂတိလိုက္စားမႈ ကင္းရွင္းၿပီး တပ္ထဲမွာလည္း အေျခြအရံ ေနာက္လိုက္ေနာက္ပါ ပါးရွားခဲ့ပံုရသည္။
သို႔ျဖစ္သည့္တိုင္ (ဂ်ဳိးဆက္ဖ္ႏွင့္ မင္းဇင္တို႔ ဆိုခဲ့သည့္အတိုင္းပင္) ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ မတ္လအကုန္မွာ ေျပာခဲ့ေသာ ဦးသိန္းစိန္၏ အဖြင့္မိန္႔ခြန္းသည္ အစဥ္အလာမွ ခြဲထြက္ေသာ မိန္႔ခြန္းျဖစ္သည္။ ထိုမိန္႔ခြန္းထဲ၌ ဦးသိန္းစိန္က အေျပာင္းအလဲမ်ား လုပ္သြားမည့္အေၾကာင္း အားတက္သေရာ ေျပာခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ သူသည္ သိသာထင္ရွားေသာ ေအာင္ျမင္မႈမ်ား ရရွိခဲ့သည္။ သူသည္ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္မွစ၍ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ ၄ ႏွစ္တာ ေနခဲ့ရၿပီး ထိုကာလအတြင္း၌ သူ႔တိုင္းျပည္၏ ႏိုင္ငံတကာအပယ္ခံ အျဖစ္ကိုသာမက စီးပြားေရးမွာ (အထူးသျဖင့္ အားေကာင္းေမာင္းသန္ ျဖစ္ေနေသာ အိမ္နီးခ်င္း တိုင္းျပည္မ်ားႏွင့္ ႏိႈင္းယွဥ္လိုက္လွ်င္) အလြန္အမင္းေနာက္က်က်န္ေနေသာ တိုင္းျပည္အျဖစ္ကိုပါ ကိုယ္ေတြ႔ျမင္ေတြ႔ခဲ့ရသည္။
ဦးသိန္းစိန္က သူသည္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ေမလအတြင္းက နာဂစ္မုန္တိုင္း တိုက္ခတ္အၿပီး ဧရာ၀တီ ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚေဒသသို႔ ပထမဦးဆံုးအႀကိမ္ သြားေရာက္ခဲ့စဥ္မွာ အပ်က္အစီးမ်ားကုိ ျမင္ေတြ႔ခဲ့ရာမွစ၍ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး စိတ္ဓာတ္ ရရွိလာခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။ ဆင္းရဲေသာ လယ္သမား၏ သားျဖစ္သူ သမၼတက Financial Times သတင္းစာအား “ဒီအတိုင္း ဆက္စခန္းသြားလို႔ မရေတာ့ဘူးဆိုတာ၊ အေျပာင္းအလဲလုပ္ဖို႔ လိုအပ္ေနၿပီ ဆိုတာကို နားလည္လာခဲ့တယ္” ဟု ေျပာျပခဲ့သည္။
သူ၏ အေတာ္အတန္ အေျခအျမစ္က်ေသာ လမ္းေၾကာင္း ခြဲထြက္မႈမ်ားေၾကာင့္ (ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၊ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုတို႔ႏွင့္ ျပန္လည္ သင့္ျမတ္ျခင္းမွေန၍ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက ေက်ာေထာက္ ေနာက္ခံျပဳေပးထားေသာ ဧရာ၀တီ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို ဆိုင္းငံ့ပစ္ျခင္း အထိ) အၿငိမ္းစားႏွင့္ စစ္ရာထူးလက္ရွိ စစ္အရာရွိမ်ားထဲမွ ေရွး႐ိုးစြဲအျမင္ရွိသူ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္မ်ား အထိတ္တလန္႔ ျဖစ္သြားၾကမည္မွာ ေသခ်ာပါသည္။ သို႔ရာတြင္ သူသည္ “ဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းေ႐ႊထံမွ အေမြ” ကို ဆက္ခံထိုက္သူ ျဖစ္ေၾကာင္း ျပသျခင္းအားျဖင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားကို လက္ေတြ႕ျဖစ္လာေအာင္ လုပ္ၿပီး ေအာင္ျမင္ေက်ာ္ၾကားသည္္ထက္ ေက်ာ္ၾကားေအာင္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ခဲ့သည္။
သမၼတသက္တမ္း တႏွစ္ကာလအတြင္း၌ ဦးသိန္းစိန္သည္ စစ္တပ္အေပၚ ၾသဇာတစံုတရာရွိေသာ ၀န္ႀကီးႏွင့္ အႀကံေပးအရာရွိ ၄ ဦးမွ ၆ ဦး အထိရွိေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ား၏ အျပည့္အ၀ ေထာက္ခံအားေပးမႈကို အားကိုးအားထား ျပဳႏိုင္ခဲ့သည္ဟု ဆိုႏိုင္သည္။ သူ၏ အဓိကအားထားရေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားကား မီးရထား၀န္ႀကီး ဦးေအာင္မင္း (ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းတဦး ျဖစ္ၿပီး ေျခလ်င္တပ္ႏွင့္ စစ္ေထာက္လွမ္းေရးတပ္ အေတြ႔အႀကံဳမ်ားရွိသူ ျဖစ္သည္) ႏွင့္ စက္မႈ၀န္ႀကီး ဦးစိုးသိန္း (ေရတပ္ တပ္မွဴးေဟာင္း ျဖစ္သည္) တို႔ ျဖစ္သည္။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ကုန္ခါနီးေလာက္တြင္ ႏွစ္ဦးစလံုးကို သမၼတ႐ံုး ၀န္ႀကီးရာထူးမ်ားသို႔ တိုးျမွင့္ေပးခဲ့သည္။ အျခား၀န္ႀကီးမ်ားကလည္း မိမိတို႔၏ လုပ္ငန္း အစီအစဥ္မ်ားကို သမၼတ၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ အညီျဖစ္ေအာင္ တျဖည္းျဖည္း ျပန္လည္မြမ္းမံခဲ့သည္။ (အနည္းဆံုးေတာ့ လူထုအျမင္ေကာင္းေအာင္ မြမ္းမံခဲ့သည္)။
ထို႔အျပင္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လတြင္ ေရတပ္ ဒု ဦးစီးခ်ဳပ္ ဉာဏ္ထြန္း (အေမရိကန္ ေရတပ္ စစ္ေက်ာင္း – US. Naval War College မွာ တက္ခဲ့ဖူးသူ) ကို ေခတ္ေနာက္ျပန္ဆဲြသမား ဦးတင္ေအာင္ျမင့္ဦး၏ ဒု သမၼတ ေနရာတြင္ အစားထိုး ခန္႔ထားခဲ့သည္။ သို႔ျဖစ္ရာ အေရးႀကီးေသာ အစိုးရရာထူးမ်ား ရထားသူ အၿငိမ္းစားစစ္အရာရွိမ်ားက ဦးသိန္းစိန္ကို ေပးလာႏိုင္ေသာ စိန္ေခၚမႈမ်ား ယခုအခါ၌ နည္းသြားၿပီျဖစ္သည္။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ၂၇ ရက္ေန႔တြင္ သမၼတ၏ ၀န္ႀကီးရာထူးေနရာမ်ားကို ရဲရဲရင့္ရင့္ ေျပာင္းလဲမႈသည္ သူ၏ “ဒုတိယလိႈင္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လႈပ္ရွားမႈ” အတြက္ ႀကဳိတင္ျပင္ဆင္ေနခ်ိန္မွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး အင္အားစုကို ႀကိဳတင္ေနရာ ခ်ထားလိုက္ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ဆိုႏိုင္သည္။
စစ္အစိုးရလက္ထက္က စစ္တိုင္းမွဴးရာထူးေလာက္ပင္ အေရးမပါခဲ့ေသာ ၀န္ႀကီးရာထူးသည္ အစိုးရသစ္ လက္ထက္တြင္ အာဏာ၏ အခ်က္အခ်ာေနရာမ်ား ျဖစ္လာခဲ့သည္။ ၀န္ႀကီးမ်ားသည္ လႊတ္ေတာ္၏ ေစာင့္ၾကည့္ႀကီးၾကပ္မႈကို တိုး၍တိုး၍ ခံလာေနရေသာ္ျငားလည္း ယခင္ကထက္ ၾသဇာအာဏာ ပိုရွိလာခဲ့သည္။ ၀န္ႀကီးမ်ားအဖြဲ႕သစ္ထဲမွ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး စိတ္ဓာတ္ ျပင္းျပသူအမ်ားစုသည္ စစ္တိုင္းမွဴးရာထူးမွေန၍ ၀န္ႀကီးအဖြဲ႔ထဲသို႔ “ေလွ်ာခ်ျခင္း” ခံခဲ့ရေသာ စစ္အရာရွိေဟာင္းမ်ား ျဖစ္သည္။ သူတို႔သည္ ၀န္ႀကီးဌာနမ်ားကို မည္သို႔ ကြပ္ကဲရမည္ဆိုသည္ကို သိထားၾကၿပီး သမၼတႏွင့္လည္း ပံုမွန္ထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈ ရွိသည္။ ၀န္ႀကီးမ်ားအဖြဲ႔ သို႔မဟုတ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးရာထူးမ်ားထဲမွာ သက္တမ္းရလာေသာအခါ၌ သူတို႔သည္ (န၀တ သို႔မဟုတ္ နအဖ ေခတ္က ထိပ္တန္းစစ္ရာထူး သို႔မဟုတ္ တိုင္းမွဴးရာထူးရခဲ့ေသာ သူတို႔၏ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္မ်ားကဲ့သို႔ မဟုတ္ဘဲ) အာဏာအခ်က္အခ်ာ ေနရာအမ်ားအျပား ပါ၀င္ရာ ႏိုင္ငံေရး နယ္ပယ္ထဲမွာ အႂကြင္းမဲ႔အာဏာ မရွိဘဲ မည္သို႔ လႈပ္ရွားရမည္ဆိုသည့္ အတတ္ပညာကို တတ္ေျမာက္လာခဲ့ၾကသည္။
ဦးသိန္းစိန္၏ အဓိက မဟာမိတ္ ဟုတ္-မဟုတ္ ေျပာရခက္ေသာသူကား ဦးေ႐ႊမန္းျဖစ္သည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းေ႐ႊႏွင့္ နီးစပ္သူျဖစ္ၿပီး သမၼတအျဖစ္ ဦးသန္းေ႐ႊ၏ အ႐ိုက္အရာကို ဆက္ခံမည့္သူအျဖစ္ အမ်ားက ေမွ်ာ္လင့္ထားခဲ့ေသာ ဦးေ႐ႊမန္းသည္ လစ္ဘရယ္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္ကို သေဘာတူလက္ခံသူျဖစ္ၿပီး အေျခခံ ဥပေဒအရဆိုလွ်င္ အဆိပ္ရွိပံုမရေသာ လႊတ္ေတာ္ကို သီးျခားလြတ္လပ္လိုစိတ္၊ ထိေရာက္လိုစိတ္ ျပင္းျပလာေအာင္ အားေပးအားေျမွာက္ ျပဳခဲ့သည္။ ဤသို႔ အားေပးအားေျမွာက္ျပဳရာ၌ ဦးေ႐ႊမန္းသည္ မူ၀ါဒေရးဆြဲေရးမွာ ပါ၀င္ေသာ စစ္တပ္၏ အခန္းက႑ကို ဆက္လက္ ကန္႔သတ္သြားခဲ့သည့္အျပင္ သမၼတ၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းမ်ားကိုလည္း လႊတ္ေတာ္ျဖင့္ အဟန္႔အတားျပဳခဲ့သည္။
(ဒုတိယပိုင္း ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္)
ကိုးကား
-Andrew Selth, Transforming the Tatmadaw: The Burmese Armed Forces Since 1988, Canberra Papers on Strategy and Defence No. 113. (Canberra: Strategic and Defence Studies’ Centre, Australian National University, 1996.)
-Mary Callahan, “Drivers of Change in Post-Junta, Constitutional Burma,” U.S. Agency for International Development, 6 February 2012.
- Quoted in Gwen Robinson, “Myanmar Leader Looks to Ethnic Peace,” Financial Times, 11 July 2012, available at www.ft.com/cms/s/0/d3a69938-cb64-11e1-b896-00144feabdc0.html#axzz25Waxbg7P.
- Robinson, “Myanmar Leader Looks to Ethnic Peace.”
- Kudo Toshihiro, “New Government in Myanmar: Profiles of Ministers,” 26 July 2011, available at www.ide.go.jp/English/Research/Region/Asia/20110726.html.
(၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလထုတ္ Journal of Democracy, အတြဲ ၂၃၊ အမွတ္စဥ္ ၄၊ The Opening in Burma [ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ပြင့္လင္းလာျခင္း] မွ မာရီ ကလဟန္ (Mary Callahan) ၏ The Generals Lossen Their Grip ကို ဘာသာျပန္ဆိုပါသည္။ မာရီ ကလဟန္သည္ ၀ါရွင္တန္တကၠသိုလ္၊ ဟင္နရီ အမ္ ဂ်က္ဆင္ ႏိုင္ငံတကာ ေလ့လာေရးေက်ာင္း (Henry Jackson School of International Studies) ၏ တြဲဘက္ ပါေမာကၡျဖစ္သည္။ Making Enemies: War and State Building in Burma (2003) ႏွင့္ Political Authority in Burma’s Ethnic Minority States: Devolution, Occupation and Coexistences (2007) အမည္ရွိေသာ စာအုပ္မ်ားကို ေရးသားခဲ့သူ ျဖစ္သည္။)
By :
Post a Comment
Blogger Facebook DisqusComment ေပးရန္ ညာဘက္ေထာင့္မွ Blogger or Facebook or Disqus ကုိႏွိပ္ပါ။