ေသြးတိုး၊ ႏွလံုး၊ ဆီးခ်ဳိ၊ ေသြးခ်ဳိ၊ အဆုတ္ႏွင့္ အသက္႐ွဴ လမ္းေၾကာင္းဆုိင္ရာ

ေသြးတိုး၊ ႏွလံုး၊ ဆီးခ်ဳိ၊ ေသြးခ်ဳိ၊ အဆုတ္ႏွင့္ အသက္႐ွဴ လမ္းေၾကာင္းဆုိင္ရာ ေရာဂါႏွင့္ ကင္ဆာ ေရာဂါကဲ့သုိ႔ နာတာရွည္ေရာဂါမ်ား ျဖစ္ပြားမႈႏႈန္း ဆယ္စုႏွစ္အတြင္း ျမင့္တက္၊ လူလတ္ပိုင္းမ်ားတြင္ ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈႏႈန္း ပိုမိုလာ

၁၀ စုႏွစ္တစ္ခုအတြင္း ေသြးတုိး၊ ႏွလံုး၊ ဆီးခ်ဳိ၊ေသြးခ်ဳိ၊ အဆုတ္ ႏွင့္ အသက္႐ွဴလမ္းေၾကာင္း ဆုိင္ရာ ေရာဂါႏွင့္ ကင္ဆာ ေရာဂါကဲ့သို႔ေသာ နာတာရွည္ ေရာဂါမ်ား ျဖစ္ပြားမႈႏႈန္းသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ျမင့္တက္လာေၾကာင္း သတင္းရရွိသည္။

အဆိုပါေရာဂါမ်ား ျဖစ္ပြားမႈသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ အျခားဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲ ႏုိင္ငံမ်ားနည္းတူ လူလတ္ပိုင္းအရြယ္တြင္ ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈႏႈန္း ပိုမိုလာၿပီး သက္တမ္းမေစ့မီ အသက္ ေသဆံုးမႈမ်ား ရွိလာေၾကာင္း သိရသည္။

ယခုအခါ ႏွလံုးႏွင့္ ေသြးေၾကာေရာဂါမ်ား (ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္း ေရာဂါ၊ ေလျဖတ္ျခင္း)၊ဆီးခ်ဳိ၊ ေသြးခ်ဳိေရာဂါ၊ ကင္ဆာေရာဂါ၊ နာတာ ရွည္အဆုတ္ျပြန္ေရာင္ ေရာဂါမ်ား ကို ကူးစက္မဟုတ္ေသာ နာတာရွည္ ေရာဂါမ်ား (Non-Communicable Diseases)အျဖစ္ အဓိကအားျဖင့္ သတ္မွတ္ထားၿပီး အျခားကူးစက္ မဟုတ္ေသာ နာတာရွည္ေရာဂါ အမ်ဳိးအစားမ်ားလည္းရွိေၾကာင္း သိရသည္။

ကူးစက္ မဟုတ္ေသာ နာတာရွည္ေရာဂါမ်ားဟု ဆိုရာတြင္ လူတစ္ဦးမွတစ္ဦးသို႔ ေရာဂါပိုးေၾကာင့္ ကူးစက္ျခင္းမဟုတ္ဘဲ က်န္းမာေရး ႏွင့္ မညီညြတ္ေသာ လူ႔ဘ၀ေနထုိင္မႈ ဟန္မ်ားတြင္ ေနထုိင္ရျခင္းမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ ေရာဂါအစုအေ၀း ကို ကူးစက္မဟုတ္ေသာ ေရာဂါမ်ား ဟု ေခၚဆိုေၾကာင္း သိရသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံအပါအ၀င္ ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲႏုိင္ငံေတြမွာ အသက္ ၄၅ ကေန ၆၀ အရြယ္ လူလတ္ပိုင္းအရြယ္မွာ ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈေတြ႔လာရတယ္။ ဒီေရာဂါေတြေၾကာင့္ သက္တမ္းေစ့ မေနႏုိင္ဘဲ အသက္ ၆၀ ေအာက္မွာ ေစာၿပီးေသလာ တာကို ေတြ႔လာရတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔အေနနဲ႔ ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈႏႈန္း၊ ေသဆံုးမႈႏႈန္းေလ်ာ့က်ေစဖို႔ က်န္းမာေရးဆုိင္ရာ ပညာရွင္ေတြအျပင္ က႑ အသီးသီးက ပူးေပါင္းပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ လုိအပ္လာပါၿပီ

ယခင္က အဆုိပါေရာဂါမ်ားသည္ ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီးႏုိင္ငံမ်ား၌သာ အျဖစ္မ်ားၿပီး အသက္အရြယ္ ႀကီးရင့္သူမ်ားသာ ျဖစ္ပြားတတ္ျခင္း၊ ေရာဂါ မ်ားကို ကာကြယ္တားဆီး၍ မရျခင္း စသည့္ အခ်က္မ်ားသည္ မွန္ကန္ျခင္း မရွိေတာ့ဘဲ ယခုအခါကူးစက္ မဟုတ္သည့္ နာတာရွည္ေရာဂါမ်ား ျဖစ္သည့္ ေသြးတိုး၊ ႏွလံုး၊ ဆီးခ်ဳိ၊ ေသြးခ်ဳိ၊ အဆုတ္ႏွင့္အသက္႐ွဴ လမ္းေၾကာင္းဆုိင္ရာ ေရာဂါမ်ား၊ ကင္ဆာ ေရာဂါမ်ားသည္ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏုိင္ငံမ်ား၌ပါ အျဖစ္မ်ားကာ ဆင္းရဲခ်မ္းသာ အသက္အရြယ္မေရြး ျဖစ္ပြားေနေၾကာင္း က်န္းမာေရး၀န္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီး ေဒါက္တာေဖသက္ခင္က sectoral Meeting on NCDs ဖြင့္ပြဲ၌ ေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။

ကူးစက္မဟုတ္သည့္ နာတာရွည္ေရာဂါမ်ား ျဖစ္ပြားရျခင္း၏ အေၾကာင္းရင္းမ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ျခင္း မရွိေသးေသာ္လည္း ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း၊ အဓိကအားျဖင့္ က်န္းမာေရးႏွင့္ ညီညြတ္မႈမရွိေသာ အစားအေသာက္မ်ား စားသံုးမႈမ်ားျခင္း၊ ကိုယ္ကာယ ေလ့က်င့္ခန္းလႈပ္ရွားမႈ နည္းပါးျခင္းႏွင့္ အရက္ အလြန္အကြၽံေသာက္ျခင္းတို႔သည္ ေရာဂါျဖစ္ပြားျခင္း၏ အေၾကာင္းရင္းမ်ား ျဖစ္သည္။

ကူးစက္မဟုတ္သည့္ နာတာရွည္ေရာဂါမ်ားသည္ ျပည္သူ႔က်န္းမာေရး ျပႆနာတစ္ရပ္အေနျဖင့္သာ ႐ႈျမင္ရမည္ မဟုတ္ဘဲ ႏုိင္ငံတစ္ခု၏ လူမႈစီးပြား ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈကိုလည္း ေႏွာင့္ေႏွးေစႏုိင္ေၾကာင္း၊ ကမၻာေပၚ၌ ေသဆံုးမႈစုစုေပါင္း၏ ၆၀ ရာခုိင္ ႏႈန္းမွာ ကူးစက္မဟုတ္သည့္ နာတာရွည္ေရာဂါမ်ားေၾကာင့္ ေသဆံုးေနေၾကာင္း၊ ေသဆံုးမႈ၏ ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္းသည္ ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲႏုိင္ငံမ်ားျဖစ္ ေၾကာင္း၊ ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲႏုိင္ငံမ်ားမွာ ကူးစက္မဟုတ္သည့္ နာတာရွည္ေရာဂါမ်ားေၾကာင့္ ေသဆံုးမႈသည္ ဖြံ႔ၿဖိဳးၿပီး ႏိုင္ငံမ်ားထက္ အသက္ပိုငယ္သည့္ လူမ်ား၌ ေတြ႕ရွိလာရၿပီး အသက္ ၆၀ မျပည့္မီ ကူးစက္မဟုတ္သည့္ နာတာရွည္ေရာဂါမ်ားေၾကာင့္ ေသဆံုးသူ စုစုေပါင္း၏ ၉၀ ရာခုိင္ႏႈန္း ေက်ာ္သည္ ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲႏုိင္ငံမ်ားမွာ ျဖစ္ပြားေနေၾကာင္း ေဒါက္တာေဖသက္ခင္ က ဆက္လက္ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ေဆးတကၠသိုလ္(၂)မွ ပါေမာကၡခ်ဳပ္ ဦးတင့္ေဆြလတ္က "ကူးစက္မဟုတ္ ေသာ နာတာရွည္ ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈက ျမန္မာႏုိင္ငံအေနနဲ႔ တစ္ႏွစ္ကို ႏွစ္ရာခိုင္ႏႈန္းစီ ျမင့္တက္လာပါၿပီ။ ဒါ့အျပင္ ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈႏႈန္း၊ ေသဆံုးမႈႏႈန္း ျမင့္တက္ေနတဲ့ ႏုိင္ငံေပါင္း ၂၃ ႏုိင္ငံမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံကအဆင့္ ရွစ္ႏုိင္ငံအေနျဖင့္ ၀မ္းနည္းဖြယ္ ေတြ႕ရွိရပါတယ္။ တျခားဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီး ႏုိင္ငံေတြမွာ အသက္ ၆၅ ႏွစ္ေက်ာ္ မွသာ ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈ ရွိေနေပမယ့္ ျမန္မာႏုိင္ငံအပါအ၀င္ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏုိင္ငံ ေတြမွာ အသက္ ၄၅ ကေန ၆၀ အရြယ္ လူလတ္ပိုင္းအရြယ္မွာ ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈေတြ႕လာရတယ္။ ဒီေရာဂါေတြ ေၾကာင့္ သက္တမ္းေစ့ မေနႏုိင္ဘဲ အသက္ ၆၀ ေအာက္မွာ ေစာၿပီး ေသလာတာကို ေတြ႕လာရတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔အေနနဲ႔ ေရာဂါျဖစ္ပြား မႈႏႈန္း၊ ေသဆံုးမႈႏႈန္း ေလ်ာ့က်ေစဖို႔ က်န္းမာေရးဆုိင္ရာ ပညာရွင္ေတြ အျပင္က႑အသီးသီးက ပူးေပါင္း ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ လုိအပ္လာပါၿပီ" ဟု ဆိုပါသည္။

သဃၤန္းကြၽန္း ေဆး႐ံုႀကီးႏွင့္ ေျမာက္ဥကၠလာပ ေဆး႐ံုႀကီးတြင္ ေန႔စဥ္ ကုသမႈခံယူၾကသည့္ လူနာ ၃၀ မွ ၄၀ ၾကား၏ ၆၀ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ ဆီးခ်ဳိ၊ ေလျဖတ္ျခင္း၊ ႏွလံုးေရာဂါ အစရွိသည့္ ကူးစက္မဟုတ္သည့္ နာတာရွည္ေရာဂါမ်ားကို ျပသသူမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဆီးခ်ဳိ၊ ေသြးခ်ဳိ ေရာဂါသည္ အသက္ ၄၀ မွ ၆၀ အတြင္း ျဖစ္ပြားမႈရွိလာသည့္အျပင္ ဆယ္ေက်ာ္သက္လူငယ္မ်ား၌ပါ ေရာဂါ ျဖစ္ပြားမႈရွိလာေၾကာင္း သိရသည္။

ကမၻာ့က်န္းမာေရး အဖြဲ႕၏ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္၏စာရင္းမ်ားအရ ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါ ၃၀ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ ကင္ဆာေရာဂါ ၁၃ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ နာတာရွည္ အသက္႐ွဴလမ္းေၾကာင္း ဆုိင္ရာ ေရာဂါ ခုနစ္ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ ဆီးခ်ဳိ ေသြးခ်ဳိေရာဂါ ႏွစ္ရာခုိင္ႏႈန္း၊ ထိခုိက္ ဒဏ္ရာရျခင္း ကိုးရာခိုင္ႏႈန္း၊ အျခားကူးစက္မဟုတ္ေသာ ေရာဂါမ်ား ကိုးရာခိုင္ႏႈန္းရွိၿပီး ကူးစက္ေရာဂါ ျဖစ္ပြားမႈႏႈန္းမွာ ၃၀ ရာခုိင္ႏႈန္းသာရွိ ေၾကာင္း သိရသည္။

၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ကမၻာတစ္၀န္း ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈႏႈန္းမွာ ကူးစက္ေရာဂါမ်ား၊ မိခင္ႏွင့္ ကေလးေရာဂါမ်ား ၄၄ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ကူးစက္မဟုတ္ေသာ ေရာဂါမ်ား ၄၁ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ထိခုိက္ဒဏ္ရာရျခင္းမွာ ၁၅ ရာခုိင္ႏႈန္း ရွိၿပီး ကူးစက္မဟုတ္ေသာ ေရာဂါမ်ား ျဖစ္ပြားမႈႏႈန္းမွာ ပိုမုိေနေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။

၂၀၀၅ ခုႏွစ္တြင္ ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႕၏ ေလ့လာခ်က္မ်ားအရ ကူးစက္တတ္ေသာ ေရာဂါမ်ား ၃၅ ရာခိုင္ႏႈန္းျဖစ္ပြားခ်ိန္၌ ကူးစက္မဟုတ္ေသာ ေရာဂါမ်ားမွာ ၅၄ ရာ ခုိင္ႏႈန္း ျဖစ္ပြားေနေၾကာင္း သိရသည္။

၂၀၂၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ကမၻာတစ္၀န္း၌ ကူးစက္ေရာဂါမ်ား၊ မိခင္ႏွင့္ ကေလးေရာဂါမ်ား ၂၀ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ ကူးစက္မဟုတ္ေသာ ေရာဂါမ်ား ၆၀ ရာခုိင္ႏႈန္းႏွင့္ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရျခင္း ၂၀ ရာခုိင္ႏႈန္းအထိ ျဖစ္လာႏိုင္ေၾကာင္း  ေမွ်ာ္မွန္းထားသည္။

ကူးစက္ မဟုတ္ေသာ ေရာဂါမ်ား ျဖစ္ေစသည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားအနက္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ၍ရေသာ ျဖစ္ႏုိင္ေျခမ်ားမွာ က်န္းမာေရးႏွင့္ မညီညြတ္ေသာ အစားအစာမ်ား စားေသာက္ျခင္း၊ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈ နည္းျခင္း၊ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း၊  ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ၍ မရသည့္ ျဖစ္ႏုိင္ေျခမ်ားမွာ အသက္အရြယ္၊ မ်ဳိး႐ိုးဗီဇတုိ႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

ထို႔ျပင္ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး၊ ႏုိင္ငံေရး၊ ဓေလ့ထံုးစံ၊ ပတ္၀န္းက်င္ ဆုိင္ရာ အေၾကာင္းအရာမ်ား၊ ကမၻာ့ရြာျဖစ္လာျခင္း၊ ၿမိဳ႕ျပမ်ား တိုးခ်ဲ႕ေဆာက္လုပ္ျခင္း၊ စက္မႈကုန္ထုတ္ လုပ္ငန္း မ်ားျပားလာျခင္း တို႔သည္လည္း ေရာဂါျဖစ္ပြားျခင္း၏ အေၾကာင္းရင္းမ်ား ျဖစ္သည္။

"က်န္းမာေရး အသိပညာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး လိုက္နာရမယ့္ အခ်က္ ေတြ၊ ေရွာင္ၾကဥ္ရမွာေတြ အသိပညာ ေတြသိလာၾကေပမယ့္ တကယ့္လက္ေတြ႔မွာေတာ့ ေရွာင္ၾကဥ္ဖုိ႔ ခဲယဥ္းေနၾကပါတယ္။ က်န္းမာေသာ ပတ္၀န္းက်င္ရရွိေစဖို႔ ေရြးခ်ယ္ႏုိင္တဲ့ အခြင့္အလမ္း နည္းပါးေနတယ္။ ကူးစက္ ေရာဂါေတြ ျဖစ္ပြားမႈႏႈန္း၊ ေသဆံုးမႈ ႏႈန္းေလ်ာ့က်လာၿပီ ဆုိေပမယ့္ လံုး၀ ပေပ်ာက္သြားတာမ်ဳိး မဟုတ္ေသးတဲ့ အခ်ိန္မွာ ကူးစက္ျခင္းေၾကာင့္ မဟုတ္ဘဲ နာတာရွည္ေရာဂါေတြ ျဖစ္ပြားမႈႏႈန္းက ျမင့္လာလုိ႔ ၿပိဳင္တူ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းဖို႔ လုိလာပါၿပီ" ဟု က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ ပညာရွင္တစ္ဦး က ဆုိပါသည္။

ထို႔ျပင္ ကူးစက္မဟုတ္ေသာ ေရာဂါမ်ားမွာ ေရာဂါျဖစ္ႏုိင္ေျခ ပိုမ်ားေစသည့္ အေျခအေနမ်ား တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု ဆက္စပ္ေနျခင္း၊ အခ်ိန္ ၾကာျမင့္မွသာ ေရာဂါလကၡဏာမ်ား ေပၚလာျခင္း၊ ေရာဂါမျဖစ္မီ ကာလတြင္ ကာကြယ္ရန္ အခြင့္အလမ္း ရွိျခင္း၊ ေရာဂါ၏ေနာက္ဆက္တြဲ ေရာဂါမ်ားေၾကာင့္ လူစဥ္မမီဘဲ ေနထိုင္ရျခင္း၊ သက္တမ္းမေစ့မီ အခ်ိန္ေစာၿပီးေသဆံုးႏုိင္ျခင္း၊ ေရာဂါ ျဖစ္ပြားမႈေၾကာင့္ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈကို ျဖစ္ေစႏုိင္ၿပီး ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ျခင္းကို ေႏွာင့္ေႏွးေစႏုိင္ေၾကာင္း သိရသည္။