မိခင္ေလာင္းမ်ား ေဆာင္ရန္၊ ေရွာင္ရန္

မိခင္ေလာင္းတစ္ဦး မသိမျဖစ္ သိထားသင့္တဲ့ အေျခခံအခ်က္ေတြ ရွိပါတယ္။ အဲဒါေတြကို သိထား လိုက္နာႏုိင္ပါမွ မိခင္ေရာ ရင္ေသြးငယ္ပါ က်န္းမာၿပီး အက်ဳိးမ်ားမွာပါ။
တခ်ဳိ႕အခ်က္ေတြကေတာ့ လူေတြ အေတာ္မ်ားမ်ား သိထားေပမယ့္ တခ်ဳိ႕တစ္၀က္ကိုေတာ့ အမႈမဲ့အမွတ္မဲ့ျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။ ဥပမာ-ကိုယ္ ၀န္ေဆာင္စဥ္မွာ သံဓာတ္အားေဆး ပံုမွန္ေသာက္ရမယ္ ဆုိတာမ်ဳိးကိုသိၾကေပမယ့္ ေဖာလစ္အက္ဆစ္ကို လည္း လံုေလာက္ေအာင္ျဖည့္စြက္ ေသာက္သံုးရမယ္ဆိုတာကိုေတာ့ သိသူနည္းပါတယ္။
ဓာတ္မွန္႐ုိက္ရန္ထြက္လာတဲ့ ဓာတ္ေရာင္ျခည္က ရင္ေသြးငယ္ကို အႏၲရာယ္ရွိေစ တယ္ဆိုၿပီး သတိထားၾကေပမယ့္ မုိက္ခ႐ုိေ၀့(မ္) မီးဖုိကလည္း ကိုယ္၀န္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ သတိထားသင့္တယ္ဆုိတာကို သတိမျပဳမိၾကပါဘူး။ ဒီေဆာင္းပါးထဲမွာ ကိုယ္၀န္ လြယ္ထားရစဥ္ ကာလ တစ္ေလွ်ာက္ ေရွာင္သင့္တာေတြ၊ လုပ္သင့္တာေတြကို အစီအစဥ္တက် ျပဳစုေပးထားပါတယ္။
၁။ ပံုမွန္က်န္းမာေရးစစ္ေဆးရန္
ကိုယ္၀န္လြယ္ထားရစဥ္ အခက္အခဲ ျပႆနာမ်ား ေရွာင္ရွားႏုိင္ရန္ အေကာင္းမြန္ဆံုးႏွင့္ အလြယ္ကူဆံုးနည္းလမ္းကေတာ့ ဆရာ၀န္ (သို႔) သားဖြားဆရာမနဲ႔ မွန္မွန္ျပၿပီး စစ္ေဆးေစာင့္ေရွာက္မႈ ခံယူဖို႔ပါပဲ။
၂။ ေဖာလစ္အက္ဆစ္ ပံုမွန္ေသာက္ရန္
ေဖာလစ္အက္ဆစ္ဆုိတဲ့ ၀ါညစ္ညစ္ေဆးလံုးေလးေတြကို ကိုယ္၀န္ ေဆာင္စဥ္မွာ မျဖစ္မေန ေသာက္ရပါမယ္။ ကေလးငယ္ရဲ႕ ေက်ာ႐ိုးမႀကီး ေကာင္းမြန္စြာ အျပည့္အ၀ျဖစ္လာဖို႔အတြက္ပါ။
၃။ ဂ်ိဳက္သိုးေရာဂါ ကာကြယ္ရန္
ေဆးေလာကအေခၚ ‘Rubella’ (၀ါ) ‘German measles’ ဟူေသာ ဂ်ဳိက္သုိးေရာဂါဟာ သိပ္ကို အႏၲရာယ္ႀကီးပါတယ္။ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ ထားစဥ္ ဂ်ဳိက္သုိးေရာဂါျဖစ္ပြားရင္ ေငြ႕ေငြ႕ဖ်ားျခင္း၊ ေခါင္းကိုက္၊ ႏွာေစးၿပီး ခႏၶာကိုယ္ေပၚမွာ အနီျပင္ေပၚျခင္းစတဲ့ တုပ္ေကြးဆန္ဆန္ လကၡဏာေတြ ေပၚလာပါတယ္။ ၿပီးရင္ သူ႔အလိုအေလ်ာက္ ျပန္ေပ်ာက္သြားတဲ့အတြက္ မိခင္ေလာင္းေတြဟာ ေပါ့ေပါ့ဆဆပဲ ေနလိုက္ၿပီးမွ မေမွ်ာ္လင့္ဘဲ ရင္ေသြးေလးဆီကို အဲဒီဂ်ဳိက္သုိးပိုးက ကူးစက္သြားတဲ့အခါ ေမြးရာပါနားမၾကားျခင္း၊ ေမြးရာပါႏွလံုးေရာဂါ၊ ၪာဏ္ရည္နိမ့္ျခင္း နဲ႔ ေမြးရာပါအတြင္းတိမ္စတဲ့ ရင္နင့္ဖြယ္အျဖစ္ေတြ ျဖစ္လာတတ္တာပါ။
၄။ ကီးဂဲလ္ (Kegel) ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ရန္
ေမြးလမ္းေၾကာင္းမွာရွိတဲ့ ႂကြက္သားေတြ ေပ်ာ့ေနရင္ ေမြးတဲ့အခါ ပိုၿပီးနာက်င္တတ္သလို ေမြးခ်ိန္ကလိုတာထက္ ၾကာသြားတတ္ပါတယ္။ သဘာ၀အေလ်ာက္ ကေလး ေမြးဖြား ၿပီးရင္လည္း ႂကြက္သားေတြက အားေပ်ာ့သြားတတ္လို႔ ေနာက္တစ္ခါ ေမြးတဲ့အခါ သက္ေသာင့္သက္သာ မရွိဘဲျဖစ္ပါတယ္။ ေမြးလမ္းေၾကာင္းႂကြက္သား ေတြ အားေကာင္းၿပီး ေမြးတဲ့အခါ လိုက္ေလ်ာညီေထြျဖစ္ေစဖို႔အတြက္ Kegel ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္ေပးႏုိင္ပါတယ္။ အဲဒီလိုမ်ဳိး ေမြးလမ္းေၾကာင္းက ႂကြက္သားေတြ က်ဳံ႕သြားေစတာ Kegel ေလ့က်င့္ခန္းပါပဲ။ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ေနစဥ္ ေျခေထာက္၊ တင္ပါးနဲ႔ ဗုိက္ကအသားေတြ မလႈပ္ေအာင္ ႀကိဳးစားပါ။ တစ္ခါက်ဳံ႕ထားရင္ ငါးစကၠန္႔နဲ႔ ဆယ္ခါ က်ဳံ႕ေပးပါ။ နာရီအတိအက်မဟုတ္ဘဲ စိတ္ထဲကေန တစ္ကေန ငါးအထိ ျဖည္းျဖည္းခ်င္း ရြတ္ေပးရင္လည္း ငါးစကၠန္႔နဲ႔ တူပါတယ္။ အဲဒီလို မ်ဳိး တစ္ေန႔ကို ၅ ႀကိမ္တိတိ လုပ္ေပးပါ။
၅။ အိမ္တြင္းတြင္ လြယ္ကူစြာ စိုက္ႏိုင္ေသာအပင္မ်ား စိုက္ရန္
တုိက္ခန္း၊ ကြန္ဒုိေတြနဲ႔ အေနမ်ားလာတဲ့ ယေန႔ေခတ္ လူေနမႈဘ၀မွာ အပင္စုိက္တဲ့ အေလ့အထ ပါ ရွားပါးလာၿပီး ေကာ္ေဇာနဲ႔ အိမ္သန္႔စင္ေဆးရည္ အမ်ဳိးမ်ဳိးမွာပါတဲ့ ဓာတုပစၥည္းအမ်ဳိးမ်ဳိးရဲ႕ အႏၲရာယ္ ေပါင္း ေသာင္းေျခာက္ေထာင္နဲ႔ ရင္ဆုိင္ေနရပါတယ္။ ဥပမာ-ဂမုန္းပင္ဆုိရင္ အိမ္သုတ္ေဆးေတြမွာ ပါတတ္တဲ့ formaldehyde ကို ဓာတ္ျပယ္ေစတဲ့ သတ္ၱိရွိပါတယ္။
၆။ အေကာင္းျမင္စိတ္ ေမြးရန္
အေကာင္းျမင္တတ္တဲ့စိတ္ဆုိတာ လူတုိင္းမွာ ရွိေနသင့္တဲ့ စိတ္ထားပါ။
၇။ ဆရာ၀န္ကို လက္ရွိခံစားရေသာ အေနအထားႏွင့္ မိသားစုရာဇ၀င္ကို မႁခြင္းမခ်န္ ေျပာျပရန္
အထူးသျဖင့္ ေသြးတုိး၊ ဆီးခ်ဳိ၊ ႏွလံုးေရာဂါ၊ အတက္ေရာဂါနဲ႔ ေရယုန္အပါအ၀င္ အျခားေသာ လိင္မွတစ္ဆင့္ ကူးစက္တတ္တဲ့ ေရာဂါေတြဆုိရင္ ပိုဂ႐ုစုိက္ၿပီး တုိင္ပင္အသိေပးသင့္ပါတယ္။
၈။ ပ႐ိုတင္းဓာတ္နဲ႔ ဆီကို ျပည့္၀စြာ စားေသာက္ေပးပါ
ကုိယ္၀န္ေဆာင္ကာလမွာေတာ့ အဆီဓာတ္ဟာ အေရးပါတဲ့ အခန္း က႑ကေန ပါ၀င္ေနပါတယ္။ အဆီမွာ ေပ်ာ္၀င္တဲ့ ဗီတာမင္ေတြျဖစ္တဲ့ ဗီတာမင္ေအ၊ ဗီတာမင္ဒီ၊ ဗီတာမင္အီးနဲ႔ ဗီတာမင္ေကေတြကို စုပ္ယူႏုိင္ဖုိ႔႔ရာ ခႏၶာကိုယ္မွာ အဆီရွိမွ ျဖစ္မွာမို႔လို႔ပါ။ စားအုန္းဆီကို ေရွာင္ၿပီး ပဲပိစပ္ဆီ၊ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ဆီ၊ သံလြင္ဆီကို ေရြးခ်ယ္ပါ။
၉။ ေဆးလိပ္မေသာက္ရန္ႏွင့္ ေဆးလိပ္ေသာက္သူမ်ားအနားတြင္ မေနရန္
မိခင္ေလာင္း ႐ွဴ႐ႈိက္မိေသာ ေဆးလိပ္ေငြ႕မ်ားေၾကာင့္ လမေစ့ဘဲ ေမြးဖြားျခင္း၊ လေစ့ေသာ္လည္း ေပါင္မျပည့္ေသာ ကေလးေမြးျခင္း၊ သားပ်က္သားေလ်ာျဖစ္ျခင္းတုိ႔ အျပင္ ေမြးကင္းစကေလးငယ္ေလး ေသဆံုးသည္အထိ ျဖစ္ႏုိင္ေပသည္။
၁၀။ အရက္မေသာက္ပါႏွင့္ / အယ္လ္ကိုေဟာပါေသာ အခ်ိဳရည္မ်ား မေသာက္ပါႏွင့္
ေဆးပညာ အေခၚအရ ‘Foetal Alcohol Syndrome (FAS)’ ၊ ျမန္မာလို “အရက္ ေၾကာင့္ျဖစ္ ရေသာ ရင္ေသြးငယ္၏ ေ၀ဒနာ” ဟု အဓိပၸာယ္ရသည့္ ဆုိး၀ါးလြန္းလွေသာ ၪာဏ္ရည္ၪာဏ္ေသြး နိမ့္က် ေစျခင္း၊ ခႏၶာကိုယ္ေသးေကြးျခင္း၊ မ်က္ႏွာပံုပ်က္ ပန္းပ်က္ျဖစ္ျခင္း၊ ခႏၶာကိုယ္၏ အေရးႀကီးေသာ အစိတ္အပိုင္းမ်ား ပံုမမွန္ျဖစ္ျခင္းတို႔ကို ခံစားရေစသည္။
၁၁။ တားျမစ္ထားေသာ ေဆးမ်ား၊ စိတ္ႂကြေဆးမ်ားကို မသံုးစြဲရန္
မိခင္ေလာင္း သံုးစြဲလိုက္ေသာ ေဆးမ်ားသည္ အခ်င္းတိုင္ကို ျဖတ္၍ ရင္ေသြးငယ္ဆီသုိ႔ ေရာက္သြားသျဖင့္ ရင္ေသြးငယ္မွာလည္း ေဆးသမားျဖစ္ရေလသည္။
ေမြးဖြား ၿပီးေသာအခါတြင္ ထုိေဆးမ်ား၏ အာနိသင္ေၾကာင့္ ေဆးသမား
ေဆးျဖတ္သကဲ့သို႔ပင္ အအိပ္အေနနည္းေသာ ကေလးငယ္ျဖစ္ျခင္း၊ ႏို႔တုိက္ရ ခက္ခဲျခင္း၊ အငုိသန္ျခင္း၊ တက္ျခင္းတို႔ကို ခံစားရေစသည္။
၁၂။ မည္သည့္ေဆး၀ါးကိုမွ် ဆရာ၀န္က မၫႊန္ၾကားဘဲ မိမိသဘာႏွင့္ မိမိိ မေသာက္သံုးပါႏွင့္
ေဆးဆုိင္မ်ားတြင္ အလြယ္တကူ၀ယ္ယူရရွိႏုိင္ၿပီး ဆရာ၀န္ၫႊန္ၾကားခ်က္မလိုသည့္ “over the counter” ဟု ေခၚေသာ OTC ေဆး၀ါး မ်ားသည္ သာမန္အခ်ိန္မ်ားတြင္ လံုၿခံဳစိတ္ခ ်ရေသာ္လည္း ကိုယ္၀န္လြယ္ထားရခ်ိန္တြင္မူ ရင္ေသြးငယ္၏ ႀကီးထြားဖြံ႕ၿဖိဳးမႈကို ေႏွာင့္ယွက္ႏုိင္ သည္။
၁၃။ ဗီတာမင္ေအ ျဖည့္စြက္ထားေသာ အစားအစာမ်ား၊ ေဆးမ်ားကို ေရွာင္ရန္
တန္႐ုံသင့္႐ုံစားလွ်င္ ေဆးျဖစ္ေသာ္လည္း လြန္ၾကဴးပါက ေဘးႀကံဳတတ္သကဲ့သို႔ပင္ ကုိယ္၀န္လြယ္ထားရစဥ္တြင္ ဗီတာမင္ေအကို ပံုမွန္ပမာဏထက္ (၄) ဆပို၍ စားသံုးမိပါက ရင္ေသြးငယ္အား ဆုိးဆုိးရြားရြား ထိခိုက္ေစႏုိင္သည္။
၁၄။ ဓာတ္မွန္႐ိုက္ျခင္းကို တတ္အားသေရြ႕ ေရွာင္ရန္
အမ်ားသိထားသကဲ့သို႔ပင္ ဓာတ္မွန္႐ုိက္ျခင္း နည္းပညာသည္ ေဆးေလာကအတြက္ အက်ဳိးရွိသည့္ အံ့မခန္း နည္းပညာျဖစ္သလိုပင္ ဓာတ္ေရာင္ျခည္၏ ေဘးထြက္ဆုိးက်ဳိး ႀကီးမားလွသည္။ မျဖစ္မေန႐ိုက္ရန္ လိုအပ္ပါကလည္း ၀မ္းဗိုက္ကို အကာအကြယ္ ဖံုးအုပ္၍ အျမန္ဆံုး ႐ုိက္ေပးမည္ျဖစ္သည္။
၁၅။ မီးဖိုေခ်ာင္၀င္ပါက မိုက္ခ႐ိုေ၀့ျဖင့္ မခ်က္ရန္
အခ်ဳိ႕ေလ့လာ ဆန္းစစ္ခ်က္မ်ားအရမူ မိခင္ေလာင္းဘ၀တြင္ မိုက္ခ႐ုိေ၀့မီးဖုိ သံုးစြဲမႈမ်ားျပားျခင္းသည္ ရင္ေသြးငယ္ေလး၏ ႀကီးျပင္းမႈကို ထိခုိက္ေစသည္ဟု ေထာက္ျပထားသည္။
၁၆။ ပိုးသတ္ေဆး အမ်ိဳးစံုကို ေရွာင္ၾကဥ္ရန္
ထုိပုိးသတ္ေဆးမ်ားတြင္ ပါ၀င္သည့္ ဓာတုေဗဒပစၥည္းအမ်ဳိး အစား၊ ထိေတြ႕ခ်ိန္၊ ပါ၀င္သည့္ ျပင္းအားႏွင့္ ရင္ေသြးငယ္ေလး၏ သက္တမ္းအႏုအရင့္ေပၚမူတည္၍ မတူညီေသာဆုိးက်ဳိးအမ်ဳိးမ်ဳိးကို ေပးႏုိင္သည္။
၁၇။ မိခင္ေလာင္း၏ ခႏၶာကိုယ္အပူခ်ိန္မတက္ေအာင္ သတိထားရန္
မိခင္ေလာင္း၏ ခႏၶာကိုယ္အပူခ်ိန္ ၁၀၂ဒီဂရီ ဖာရင္ဟုိက္ထက္ တက္လာပါက တျဖည္းျဖည္း ႀကီးထြားေနေသာ ရင္ေသြးငယ္ေလးကို ထိခုိက္ေစႏုိင္သည္။ ဖ်ားနာျခင္း တစ္မ်ဳိးတည္းေၾကာင့္သာ ခႏၶာကိုယ္အပူခ်ိန္ တက္ႏုိင္သည္ မဟုတ္ဘဲ ေလ့က်င့္ခန္း ျပင္းထန္စြာလုပ္ျခင္း၊ ေနႀကဲႀကဲေတာက္ ပူေနခ်ိန္တြင္ အေဆာင္းအကာမပါဘဲ အျပင္ထြက္ျခင္း၊ ေရေႏြးစိမ္၍ ေရခ်ဳိးျခင္းတို႔သည္လည္း ခႏၶာကုိယ္အပူခ်ိန္ကို တက္ေစႏုိင္သည့္အတြက္ ေရွာင္ၾကဥ္ ရေပမည္။
၁၈။ ေၾကာင္အညစ္အေၾကးမ်ား မကိုင္တြယ္ရန္၊ ေသခ်ာမက်က္ေသာ အသားမ်ားအား ေရွာင္ရန္
အဘယ့္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ ေၾကာင္အညစ္အေၾကးမ်ားႏွင့္ မက်က္ေသာ အသားမ်ားတြင္ toxoplasma ဟုေခၚေသာ ေရာဂါပိုးတစ္မ်ဳိး ရွိႏုိင္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ထိုပိုးေၾကာင့္ ရင္ေသြးငယ္မ်ားတြင္ toxoplasmosis ဟုေခၚေသာ ေမြးရာပါေရာဂါဆုိးကို ခံစားရေစသည္။ ထိုေရာဂါဆိုးေၾကာင့္ ရင္ေသြးငယ္ေလး၏ ဦးေႏွာက္၊ မ်က္ႏွာႏွင့္ အာ႐ံုေၾကာမ်ားကို ထိခိုက္ေစသည္။
က်န္းမာသန္စြမ္းေသာ သားသမီးေလးမ်ား ရရွိႏုိင္ေစရန္ႏွင့္ မိခင္ေလာင္းမ်ားပါ အႏၲရာယ္ကင္းေစရန္ ဤေဆာင္းပါးေလးက အေထာက္အကူျပဳႏုိင္ေစရန္ ေမွ်ာ္လင့္ပါသည္။
Credit : Yangon Health Guide