...................................................
ကမ႓ာလာကႀကီး ဘယ္လိုျဖစ္လာတယ္ဆိုတာကို မစဥ္းစားနဲ႔ ပင္ပန္းရုံပဲရွိမယ္လို႔ ေျပာေပမယ့္ ဒီအေၾကာင္းအရာကို ေဟာထားတာ ဗုဒၶဘာသာမွာ မရွိဘူးလားလို႔ သိခ်င္ေနၾကဦးမယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာကေျပာတဲ့ ကမ႓ာေလာက ျဖစ္ပုံ၊ပ်က္ပုံကို ေဖာ္ျပလိုက္တယ္။
ေလာကတစ္ခြင္ လူတို႔မွီတင္းေနထိုင္ၾကတဲ့ ေရထု၊ ေလထု၊ ေျမထုတို႔နဲ႔ ေပါင္းစပ္ထားတဲ့ မိုးေကာင္းကင္ေအာက္က အစိုင္အခဲႀကီးကို"ကမ႓ာ"လို႔ နားလည္လက္ခံၾကတယ္။ အဲဒီ "ကမ႓ာ" ဆိုတဲ့ ျမန္မာေဝါဟာရဟာ ပါဠိစာေပမွာရွိတဲ့ "ကပၸ" ဆိုတဲ့ ေဝါဟာရက ဆင္းသက္လာတယ္ဆိုရင္ အဓိပၸါယ္မွာ တစ္မ်ဳိးကြဲျပားေနတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုရင္ "ကပၸ" ဆိုတဲ့ စကားလံုးဟာ အခ်ိန္ကာလ အတိုင္းအတာကို ေဖာ္ျပထားလို႔ ျဖစ္တယ္။
အခ်ိန္ကာလအတိုင္းအတာကိုေဖာ္ျပတဲ့ "ကပၸ"အမ်ိဳးအစားဟာ ေအာက္ပါအတိုင္း ျဖစ္တယ္။
ကပ္သံုးမ်ဳိး
.....................
၁။ သက္တမ္းဆုတ္ယုတ္ျခင္း၊ တိုးတက္ျခင္းတို႔ျဖစ္ရာ၌ ေရာက္ေလရာရာ လူတို႔ရဲ႕အသက္တမ္းဟာ "အာယု--ကပ္" တစ္ခု ျဖစ္တယ္။
၂။ သက္တမ္း--ဆုတ္ကပ္၊ သက္တမ္း--တက္ကပ္ ႏွစ္ခုအစုံဟာ "အႏၲရ--ကပ္" တစ္ခု ျဖစ္တယ္။
၃။ အႏၲရကပ္ ေျခာက္ဆယ့္ေလးကပ္ဟာ
"ဝိဝ႗ဌာယီ အသေခ်ၤယ်--ကပ္" တစ္ခု ျဖစ္တယ္။
အသေခ်ၤယ်ကပ္ေလးမ်ဳိး
.................................
၁။ကမ႓ာဖ်က္မိုးရြာတာကစၿပီး ဘာမွမရွိဘဲ ေလာကႀကီးတစ္ခုလံုးဟင္းလင္းျပင္အတိ ျဖစ္တဲ့တိုင္ေအာင္ ၾကာရွည္စြာတည္ေနတဲ့ ပ်က္ဆဲ အခ်ိန္ကာလ (သံဝ႗--ကပ္)။
၂။ ဟင္းလင္းျပင္ျဖစ္တာကစၿပီး ကမ႓ာျပဳမိုး စတင္မရြာမီတိုင္ေအာင္ေလာကႀကီးရဲ႔အပ်က္အတိုင္း တည္ေနဆဲအခ်ိန္(သံဝ႗ဌာယီ--ကပ္)။
၃။ ကမ႓ာျပဳမိုးရြာတာကစၿပီး ေန, လ, နကၡတ္ ေပၚထြက္တဲ့တိုင္ေအာင္ ကမ႓ာျဖစ္ဆဲအခ်ိန္ကာလ(ဝိဝ႗--ကပ္)။
၄။ ကမ႓ာျဖစ္ၿပီး ျဖစ္ေနတဲ့အတိုင္း ၾကာရွည္စြာတည္ေနတဲ့ တည္ဆဲကာလ အႏၲရကပ္ေျခာက္ဆယ့္ေလးကပ္(ဝိဝ႗ဌာယီ--ကပ္) လို႔ အသေခ်ၤယ်ကပ္ ေလးကပ္ရွိတယ္။
အဲဒီ အသေခ်ၤယ်ကပ္ ေလးခုအေပါင္းကိုမွ "မဟာကပ္" လို႔ ေခၚရတယ္။
မဟာကပ္တစ္ခုရဲ႔အခ်ိန္ကာလ အတိုင္းအရွည္ပမာဏမွာ မုန္းညႇင္းေစ့ေတြနဲ႔ျပည့္ေနတဲ့ အလ်ား၊ အနံ၊ အေစာက္ တစ္ယူဇနရွိတဲ့အခန္းႀကီးထဲက အႏွစ္တစ္ရာမွာ တစ္ေစ့ကိုတစ္ခါယူၿပီးလႊင့္ပစ္ရင္ မုန္းညႇင္းေစ့ပဲ ကုန္မယ္။ "မဟာကပ္" ကေတာ့ မကုန္ႏုိင္ေသးဘူး။
(သာသပသုတ္၊ ပထမဝဂ္၊ အနမတဂၢသံယုတ္)
အဲဒီ မဟာကပ္ကို
.............................
♢ဘုရားတစ္ဆူသာပြင့္တဲ့ ကပ္ကို"သာရ--ကပ္"၊
♢ဘုရားႏွစ္ဆူပြင့္တဲ့ ကပ္ကို"အ႑--ကပ္"၊
♢ဘုရားေလးဆူပြင့္တဲ့ ကပ္ကို"သာရမ႑--ကပ္"၊
♢ဘုရားငါးဆူပြင့္တဲ့ ကပ္ကို"ဘဒၵ--ကပ္"၊
♢ဘုရားမပြင့္တဲ့ ကပ္ကို"သုည--ကပ္" လို႔ ခြဲျခားသတ္မွတ္ျပန္တယ္။
တစ္သေခ်ၤဟာ "၁" ဂဏန္းေနာက္မွာ သုညအလံုးေရ "၁၄၀" ရွိတဲ့အေရအတြက္လို႔ ဆိုတယ္။
ကမ႓ာလာကႀကီး ဘယ္လိုျဖစ္လာတယ္ဆိုတာကို မစဥ္းစားနဲ႔ ပင္ပန္းရုံပဲရွိမယ္လို႔ ေျပာေပမယ့္ ဒီအေၾကာင္းအရာကို ေဟာထားတာ ဗုဒၶဘာသာမွာ မရွိဘူးလားလို႔ သိခ်င္ေနၾကဦးမယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာကေျပာတဲ့ ကမ႓ာေလာက ျဖစ္ပုံ၊ပ်က္ပုံကို ေဖာ္ျပလိုက္တယ္။
ေလာကတစ္ခြင္ လူတို႔မွီတင္းေနထိုင္ၾကတဲ့ ေရထု၊ ေလထု၊ ေျမထုတို႔နဲ႔ ေပါင္းစပ္ထားတဲ့ မိုးေကာင္းကင္ေအာက္က အစိုင္အခဲႀကီးကို"ကမ႓ာ"လို႔ နားလည္လက္ခံၾကတယ္။ အဲဒီ "ကမ႓ာ" ဆိုတဲ့ ျမန္မာေဝါဟာရဟာ ပါဠိစာေပမွာရွိတဲ့ "ကပၸ" ဆိုတဲ့ ေဝါဟာရက ဆင္းသက္လာတယ္ဆိုရင္ အဓိပၸါယ္မွာ တစ္မ်ဳိးကြဲျပားေနတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုရင္ "ကပၸ" ဆိုတဲ့ စကားလံုးဟာ အခ်ိန္ကာလ အတိုင္းအတာကို ေဖာ္ျပထားလို႔ ျဖစ္တယ္။
အခ်ိန္ကာလအတိုင္းအတာကိုေဖာ္ျပတဲ့ "ကပၸ"အမ်ိဳးအစားဟာ ေအာက္ပါအတိုင္း ျဖစ္တယ္။
ကပ္သံုးမ်ဳိး
.....................
၁။ သက္တမ္းဆုတ္ယုတ္ျခင္း၊ တိုးတက္ျခင္းတို႔ျဖစ္ရာ၌ ေရာက္ေလရာရာ လူတို႔ရဲ႕အသက္တမ္းဟာ "အာယု--ကပ္" တစ္ခု ျဖစ္တယ္။
၂။ သက္တမ္း--ဆုတ္ကပ္၊ သက္တမ္း--တက္ကပ္ ႏွစ္ခုအစုံဟာ "အႏၲရ--ကပ္" တစ္ခု ျဖစ္တယ္။
၃။ အႏၲရကပ္ ေျခာက္ဆယ့္ေလးကပ္ဟာ
"ဝိဝ႗ဌာယီ အသေခ်ၤယ်--ကပ္" တစ္ခု ျဖစ္တယ္။
အသေခ်ၤယ်ကပ္ေလးမ်ဳိး
.................................
၁။ကမ႓ာဖ်က္မိုးရြာတာကစၿပီး ဘာမွမရွိဘဲ ေလာကႀကီးတစ္ခုလံုးဟင္းလင္းျပင္အတိ ျဖစ္တဲ့တိုင္ေအာင္ ၾကာရွည္စြာတည္ေနတဲ့ ပ်က္ဆဲ အခ်ိန္ကာလ (သံဝ႗--ကပ္)။
၂။ ဟင္းလင္းျပင္ျဖစ္တာကစၿပီး ကမ႓ာျပဳမိုး စတင္မရြာမီတိုင္ေအာင္ေလာကႀကီးရဲ႔အပ်က္အတိုင္း တည္ေနဆဲအခ်ိန္(သံဝ႗ဌာယီ--ကပ္)။
၃။ ကမ႓ာျပဳမိုးရြာတာကစၿပီး ေန, လ, နကၡတ္ ေပၚထြက္တဲ့တိုင္ေအာင္ ကမ႓ာျဖစ္ဆဲအခ်ိန္ကာလ(ဝိဝ႗--ကပ္)။
၄။ ကမ႓ာျဖစ္ၿပီး ျဖစ္ေနတဲ့အတိုင္း ၾကာရွည္စြာတည္ေနတဲ့ တည္ဆဲကာလ အႏၲရကပ္ေျခာက္ဆယ့္ေလးကပ္(ဝိဝ႗ဌာယီ--ကပ္) လို႔ အသေခ်ၤယ်ကပ္ ေလးကပ္ရွိတယ္။
အဲဒီ အသေခ်ၤယ်ကပ္ ေလးခုအေပါင္းကိုမွ "မဟာကပ္" လို႔ ေခၚရတယ္။
မဟာကပ္တစ္ခုရဲ႔အခ်ိန္ကာလ အတိုင္းအရွည္ပမာဏမွာ မုန္းညႇင္းေစ့ေတြနဲ႔ျပည့္ေနတဲ့ အလ်ား၊ အနံ၊ အေစာက္ တစ္ယူဇနရွိတဲ့အခန္းႀကီးထဲက အႏွစ္တစ္ရာမွာ တစ္ေစ့ကိုတစ္ခါယူၿပီးလႊင့္ပစ္ရင္ မုန္းညႇင္းေစ့ပဲ ကုန္မယ္။ "မဟာကပ္" ကေတာ့ မကုန္ႏုိင္ေသးဘူး။
(သာသပသုတ္၊ ပထမဝဂ္၊ အနမတဂၢသံယုတ္)
အဲဒီ မဟာကပ္ကို
.............................
♢ဘုရားတစ္ဆူသာပြင့္တဲ့ ကပ္ကို"သာရ--ကပ္"၊
♢ဘုရားႏွစ္ဆူပြင့္တဲ့ ကပ္ကို"အ႑--ကပ္"၊
♢ဘုရားေလးဆူပြင့္တဲ့ ကပ္ကို"သာရမ႑--ကပ္"၊
♢ဘုရားငါးဆူပြင့္တဲ့ ကပ္ကို"ဘဒၵ--ကပ္"၊
♢ဘုရားမပြင့္တဲ့ ကပ္ကို"သုည--ကပ္" လို႔ ခြဲျခားသတ္မွတ္ျပန္တယ္။
တစ္သေခ်ၤဟာ "၁" ဂဏန္းေနာက္မွာ သုညအလံုးေရ "၁၄၀" ရွိတဲ့အေရအတြက္လို႔ ဆိုတယ္။
Post a Comment
Blogger Facebook DisqusComment ေပးရန္ ညာဘက္ေထာင့္မွ Blogger or Facebook or Disqus ကုိႏွိပ္ပါ။