ေျမမ်ိဳရာမွ ရခိုင္ ပဋိပကၡ ျဖစ္ပြားရျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ကန္ လက္ေထာက္ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ၾကီးနဲ႕ အဖြဲ႕ကို ေရႊေစတီ ဆရာေတာ္က ေျပာၾကား

အေမရိကန္ အာရွနဲ႕ ပစိတ္ဖိတ္ေရးရာ လက္ေထာက္ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ၾကီး Mr. Joseph  Yun နဲ႕ အဖြဲ႔ဟာ ရခိုင္ျပည္နယ္ ျမိဳ႕ေတာ္ စစ္ေတြကို စက္တဘၤာလ ၈ ရက္ေန႕ကေန ၉ နာရီထိ လာေရာက္ လည္ပတ္သြားခဲ့ပါတယ္။

ရခိုင္ကို လာလည္တဲ့ အေမရိကန္ ဒုလက္ေထာက္ ႏိုင္ငံျခားေရးနဲ႔ အဖြဲ႕ ။

အခုလို လာေရာက္ လည္ပတ္စဥ္မွာ ရခိုင္ လူထု လူတန္းစား အဖြဲ႕ေပါင္းစံုက လူပုဂၢိဳလ္ေတြ၊ ရဟန္းေတာ္ေတြ၊ ႏိုင္ငံေရး ပါတီက ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ အစိုးရ တာ၀န္ရွိသူေတြနဲ႕ ေတြ႕ဆုံျပီး ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္ေပၚခဲ့တဲ့ ဆူပူ အၾကမ္းဖက္မူ နဲ႕ ပတ္သက္ျပီး ေမးျမန္း စံုစမ္းမူေတြ ျပဳလုပ္သြားခဲ့ပါတယ္။
အဲသလို ေတြ႕ဆံုခဲ့ၾကတဲ့ သူေတြ အထဲမွာ စစ္ေတြ ေရႊေစတီေက်ာင္း ဆရာေတာ္ အရွင္ အာရိယသံသနဲ႕ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ား တိုးတက္ေရးပါတီက ဗဟိုေကာ္မီတီ၀င္ ဦးစံေက်ာ္လွတို႕ ပါ၀င္ၾကပါတယ္။
ဆရာေတာ္ အာရိယာ ၀ံသကိုေတာ့ စက္တဘၤာလ ၈ ရက္ေန႕မွာ လာေရာက္ ေတြ႕ဆံုခဲ့ျပီး ျဖစ္ေပၚခဲ့ တဲ့ ရခိုင္ ပဋိပကၡနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး အျမင္သေဘာထားေတြကို ေမးျမန္းခဲ့တယ္လို႕  အရွင္ဘုရားက မိန္႕ၾကားပါတယ္။
“ ဘုန္းဘုန္းတို႔နဲ႔ ေတြ႔တဲ့အထဲမွာ အေမရိကန္ လက္ေထာက္ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ၾကီး Mr. Joseph Yun နဲ႔ အေမရိ ကန္သံအမတ္ၾကီး Mr Derek Mitchell တို႔ အဖြဲ႔သံုး ဦးပါတယ္။ အဲဒီအ ဖြဲ႔နဲ႔ ေဆြးေႏြး ၾကတဲ့အထဲမွာ ခုရခိုင္ျပည္မွာ  ခုျဖစ္ပြားေနတဲ့ တည္ျငိမ္ေရးနဲ႔ ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရး ကိစၥေတြကို ေဆြးေႏြးၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။”
ဒါ့အျပင္ ေရႊေစတီ ဆရာေတာ္မွ ရခိုင္ျပည္နယ္ အတြင္း ေဒသခံ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားေတြက ဘဂၤလီ မြတ္ဆလင္ အေျခခ် ေနထိုင္သူမ်ားကို လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖါက္ေနတယ္လို႕ ႏိုင္ငံတကာမွ စြပ္ စြဲ  ေျပာဆိုေနၾကတာေတြဟာ  မဟုတ္မွန္ေၾကာင္း ဆရာေတာ္က ေျပာၾကားခဲ့တယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။
“ အဓိကေဆြးေႏြးလုိက္တဲ့ အထဲမွာ  ဒီျပႆနာက မလုိလား အပ္ဘဲ ဘုန္္းဘုန္းတုိ႔ ရခုိင္္တုိင္း ရင္းသားေတြကေနၿပီးေတာ ဒီဘဂၤလီေတြကို နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔  ျခိမ္းေျခာက္ သတ္ျဖတ္ ေနတယ္လုိ႔ ႏိုင္ငံ တကာက စြပ္စြဲေျပာဆိုမႈဟာ ဒါလံုး၀ မဟုတ္ပါဘူး။ ဘုန္းဘုန္းတို႔ ရခိုင္ေတြဟာ ဗုဒၶဘာသာေတြ ျဖစ္ၾကတဲ့ အတြက္ ေမတၱာတရား လက္၀ယ္ထားျပီး ဘာသာတရားနဲ႔ အညီ ေနထိုင္ၾကသူေတြပါ။ လူမ်ိဳးေပါင္းစံု ဘာသာစံုနဲ႕ လက္တြဲေနထိုင္လာခဲ့ၾကသူေတြပါ။ ခုျဖစ္ေနတဲ့ ျပႆနာက ဘဂၤလီ လူမ်ိဳးေတြက ရခိုင္ ေျမကို မ်ိဳလာတဲ့ ျပႆနာေၾကာင့္ ဒီလိုျဖစ္လာတာပါ။ ဒီလူမ်ိဳးုဟာ ဦးဇင္းတို႔ ရခိုင္ျပည္မွာ ၁၉၄၂-ခုက စျပီး ၂၀၁၂-ခုႏွစ္အထိ ဒီလိုျပ ႆနာမ်ိဳး ၆ၾကိမ္ေျမာက္ရွိျပီး ဒီကိစၥဟာ ေျမမ်ိဳမႈ ျပႆနာလို႔ ဦးဇင္းတို႔က ရွင္းျပခဲ့တယ္။”
ဒါ့အျပင္ ဆရာေတာ္က “ ဘုန္းဘုန္းတို႔က အဲဒီျငိမ္းခ်မ္းေရး ကိစၥကို ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ ႏုိင္ငံတႏိုင္ငံရဲ့ ဥပေဒနဲ႔ ထမဆံုး ဘာေမးရမွာလဲ ဆိုလို႔ရွိရင္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာ မက္ဆီကို လူမ်ိဳးနဲ႔  စပိန္ လူမ်ိဳးေတြကို ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ ႏိုင္ငံသားမျဖစ္ခြင့္ဆိုတဲ့ ဥပေဒေတြရွိတယ္။ ေနာက္ျပီးေတာ့ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာလဲဘဲ ျမန္မာႏိုင္ငံက အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ေရာက္ရွိ ေနတဲ့ ျမန္မာ ႏိုင္ငံသား ေတြဟာ ထိုင္းႏုိင္ငံမွာ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ မရဘဲနဲ႔ ဒီဒုကၡသည္စခန္းမွာဘဲ ဒုကၡသည္အျဖစ္နဲ႔ ေန ၾကရတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာလည္းဘဲ  ဘဂၤလီေတြကို ႏိုင္ငံသားျဖစ္တဲ့ ဘဂၤလီေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံသား မျဖစ္တဲ့ ဘဂၤ လီေတြကို ၂ပိုင္းခြဲျပီးေတာ့ စဥ္းစားရမယ္။ ႏိုင္ငံသားျဖစ္တဲ့ ဘဂၤလီေတြကို ေျမနဲ႔ အိမ္ရွိတဲ့ေနရာမွာ ထားျပီးေတာ့ ႏိုင္ငံသား မျဖစ္တဲ့ဥပေဒကို ဘုန္းဘုန္းတို႔ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရ၊ ႏိုင္ငံတကာ ယူအန္အသိုင္းအ၀ိုင္းေတြနဲ႔ UNHCR ေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းျပီးေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရးအေနနဲ႔ သူတို႔ကို ဒီဒုကၡသည္ စခန္းမွာ အစီအစဥ္တက်နဲ႔ထား သင့္ တယ္။ အဲဒီေတာ့ ၂ပိုင္းခြဲျပီးမွ ဒီျပႆနာဟာ ျငိမ္းသတ္မယ္။ ဒါမွမဟုတ္ရင္ ဘုန္းဘုန္းတို႔ ဒီလို ခြဲမထားဘဲနဲ႔ ႏိုင္ငံသားျဖစ္သူ၊ ႏိုင္ငံသား မျဖစ္ေသးေသာသူ စတာေတြကို  အကုန္လံုးေရာေထြးျပီး ထားရင္  ရႈပ္ေထြး ကုန္လိမ့္မယ္။ ဒီလို ထားရင္ ျပႆနာဟာ ျပန္ျပီးေတာ့ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ ဦးဇင္းတို႔ ဒီကိစၥေတြကို အေမရိကန္လက္ေထာက္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ၾကီးတုိ႔ကို ရွင္း ျပပါတယ္” လို႕ ဆိုပါတယ္။
အေမရိကန္ လက္ေထာက္ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ၾကီးမွလည္း တုန္႕ျပန္ ေျပာဆိုမူမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ တယ္ လို႕ ေျပာပါတယ္။
“ သူတို႔ကေတာ့ ေဒသအေရးမွာ ေအာက္ေျခအဆင့္က ျဖစ္ေနတဲ့ ပဋိပကၡျပႆ နာေတြ၊ ေနာက္ျပီးေတာ့ ႏိုင္ငံတကာ နည္းလမ္း ဥပေဒေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္းေတြနဲ႔ ဒီလို ျငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ဘုန္းဘုန္းတို႔လမ္းျပ ေျပာဆိုတာကို အထူး ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ ဘုန္းဘုန္းတို႔ အေျမာ္အျမင္ေတြကိုလည္း အေလးထားပါတယ္လို႔ ေျပာသြားပါတယ္” လို႕ ေျပာဆို သြားပါတယ္။
ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ား တိုးတက္ေရးပါတီက ဗဟိုေကာ္မတီ ဦးစံေက်ာ္လွတို႕နဲ႕ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးခဲ့တဲ့ အေပၚ သူက အခုလို ေျပာပါတယ္။
“ သူတို႔က ဒီမွာ ျပႆနာက ဘယ္လို ဘယ္လိုျဖစ္ၾကတာလဲ။ ခုျဖစ္ေနတဲ့ အေျခအေနမ်ိဳးမွာ ဘယ္လို ေဆာင္ရြက္ရင္ တ ဖက္နဲ႔ တဖက္ေအးခ်မ္းမႈကို ရႏိုင္မွာလဲဆိုတဲ့ အဲဒီကိစၥကိုဘဲ ေဆြးေႏြးၾကတာပါ။ ကၽြန္ေတာ္တို႕က ဘာျပန္ေျပာခဲ့သလဲ ဆိုရင္ သူတို႔ဟာ အဓိကေတာ့ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုျပီး တိုင္းရင္းသား ျဖစ္ခ်င္ေနတဲ့ ဆႏၵရွိေနတယ္။ ျပီးရင္ကြ်န္ ေတာ္တို႔ ရခိုင္ျပည္ရဲ့ ေျမအစိတ္အပိုင္း တခ်ိဳ႕ကို သူတုိ႕ လိုခ်င္ေနတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ဒီျပႆနာဟာ ျဖစ္လာတာဘဲလို႔ တင္ျပတယ္။ သူတို႔ဟာ ဘယ္လိုမွ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္းမွာ ရိုဟင္ဂ်ာတိုင္းရင္းသား အျဖစ္နဲ႕ သတ္မွတ္မယ့္အေျခ အေနမွာမရွိပါဘူး။ အဲဒါကို ရခိုင့္ တမ်ိဳးသားလံုးကလဲ သေဘာတူႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါဘူးလို႕ ေျပာဆိုခဲ့တယ္။ အနာဂတ္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ျပီးေတာ့ ေနာက္မွ တျဖည္းျဖည္းေျပာလို႔ ရမယ္။ ခုေျပာလို႔ေတာ့ မသင့္ေတာ္ေသးဘူး” လို႕ ဦးစံေက်ာ္လွက ေျပာပါတယ္။
ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ား ပါတီဘက္က ဗဟုိေကာ္မီတီ၀င္မ်ား ျဖစ္ၾကသည့္ ဦးစံေက်ာ္လွ၊ ဦးခင္ေမာင္ၾကီးႏွင့္ ဦးဦးေရႊေမာင္တို႕ ပါ၀င္ၾကပါတယ္။ ( နိရဥၥရာ )