လစၥဘြန္းသား ငဇင္ကာ

================
ဘာပဲေျပာေျပာ အခုတစ္ေလာ ဓမၼေစတီေခါင္းေလာင္းႀကီး ဆယ္ ၾကျပဳၾကေတာ့ လြန္ခဲ့ေသာ အႏွစ္ ေလးရာေက်ာ္က ေသဆံုးသြားခဲ့ တဲ့ လူတစ္ေယာက္က ခ်က္ခ်င္း ဆိုသလိုထၿပီး အေရးပါလာေတာ့ တာပါပဲ။ သူကေတာ့ ငဇင္ကာဆို တဲ့သူေပါ့။ ငဇင္ကာဆိုတာ အခု ပုဇြန္ေတာင္ေခ်ာင္းထဲမွာျမဳပ္ေန တဲ့ ဓမၼေစတီေခါင္းေလာင္းႀကီးကို ျမႇဳပ္ခဲ့တဲ့ တရားခံႀကီးေပါ့ေလ။ အႏွစ္ေလးရာေက်ာ္က သူေမႊ သြားတဲ့အတြက္ အခုလိုလူေတြ အလုပ္ေတြ႐ႈပ္ၿပီး ေခါင္းေလာင္း ကိုဆယ္ၾကျပဳၾကလုပ္ရ အလုပ္ မ်ားကုန္ၾကတာေပါ့။
ျမန္မာ့ေျမေပၚက ေခါင္း ေလာင္းျမဳပ္မႈနဲ႔ပတ္သက္ေနေပ မယ့္ ငဇင္ကာက ျမန္္မာလူမ်ိဳး ေတာ့မဟုတ္ဘူး။ ျမန္မာေျမ ေပါက္ တိုင္းရင္းသားေတြထဲက လည္းမဟုတ္ဘူး။ ျမန္မာရာဇဝင္ ေတြမွာေတြ႕ရတဲ့ အိမ္နီးနားခ်င္း ႏုိင္ငံေတြ တ႐ုတ္၊ အိႏၵိယေတြ လည္းမဟုတ္ဘူး။ ရွင္းရွင္းေျပာရ ရင္ ျမန္မာျပည္ကို အႏွစ္တစ္ရာ ေလာက္ကြၽန္ျပဳခဲ့တဲ့ အဂၤလိပ္လူ မ်ိဳးလည္းမဟုတ္ဘူး။ ေပၚတူဂီ ႏုိင္ငံကပါတဲ့။ အတိအက်ေျပာရ ရင္ ဥေရာပေတာင္ပိုင္းက ေပၚတူ ဂီႏိုင္ငံၿမိဳ႕ေတာ္ လစၥဘြန္းကပါ တဲ့။ လစၥဘြန္းသားငဇင္ကာေပါ့။အဲဒီလစၥဘြန္းက ငဇင္ကာ ေလးက ရန္ကုန္ ပုဇြန္ေတာင္ ေခ်ာင္းထဲမွာ ဘုရားေခါင္းေလာင္း ျမဳပ္တာနဲ႔ ဘယ္လိုပတ္သက္ သလဲ ေမးခ်င္ၾကလိမ့္မယ္။ ရွင္း ျပရင္ေတာ့ အရွည္ႀကီးေပါ့။ ဒါ ထက္စကားမစပ္ ေဟာလိဝုဒ္မင္း သား ဂြၽန္နီဒပ္ပါတဲ့ ကာရစ္ဘီ ယံပင္လယ္က ပင္လယ္ဓားျပ ဓာတ္ရွင္ကားေတြၾကည့္ဖူးၾက လား။ အဲဒီဇာတ္ကားေတြကို နည္းနည္းၾကည့္ဖူးရင္ေတာ့ ငဇင္ ကာအေၾကာင္း ေတြးၾကည့္တဲ့ အခါ ပံုေဖာ္လို႔ ပိုလြယ္လိမ့္မယ္၊ ပိုရွင္းလိမ့္မယ္။

အဲဒီကာရစ္ဘီယံက ပင္ လယ္ဓားျပေတြေခတ္ေကာင္းေန တဲ့ ၁၆ ရာစုႏွစ္မွာေပါ့။ ျမန္မာမွာ လည္း ေတာင္ငူ၊ အင္းဝ၊ မုတၱမ ေတြကလည္း မင္းေနျပည္ေတြ ျဖစ္ၿပီး ပေဒသရာဇ္မင္းေတြ ေခတ္ထေနတဲ့အခ်ိန္ပဲ။ ဟိုဘက္ ကမၻာတစ္ျခမ္းက ေပၚတူဂီေတြ စပိန္မွာလည္း နယ္ခ်ဲ႕စိတ္ေတြႏိုး ႂကြေနတယ္။ အဲဒီဘက္က ကုန္ သည္ေတြ၊ သူရဲေကာင္းေတြ သယံ ဇာတနဲ႔ ဟင္းခတ္အေမႊးအႀကိဳင္ ေတြထြက္တဲ့ အိႏိၵယနဲ႔ အေရွ႕ ႏုိင္ငံေတြကို မ်က္စိက်ေနတယ္။ အဲဒီတုန္းကဆုိရင္ စင္ကာပူတုိ႔၊ မေလးရွားပီနန္တုိ႔ကလည္း ထင္ ရွားတဲ့ကုန္သြယ္ဆိပ္ကမ္းၿမိဳ႕ႀကီး ေတြေပါ့။ ကိုလံဘတ္စ္တုိ႔၊ ဗတ္ စကိုဒဂါးမားတုိ႔လို စြန္႔စားရွာေဖြ တဲ့သူေတြ ေအာင္ျမင္တဲ့အခါ လစၥဘြန္းက ငဇင္ကာေလးတုိ႔လို လူေတြကလည္း ေသရင္ေျမႀကီး၊ ရွင္ရင္ေရႊထီးဆိုၿပီး အေရွ႕တိုင္း ဘက္ကိုခ်မ္းသာဖို႔အတြက္ စြန္႔စား ၿပီး သေဘၤာႀကီးေတြနဲ႔ ထြက္လာခဲ့ တာပါ။ ကာရစ္ဘီယံပင္လယ္ ဓားျပကားထဲကလိုဆုိရင္ေတာ့ ႐ုပ္ဆိုးဆိုး၊ ဇာတ္ေကာင္စ႐ိုက္ ခပ္ဆိုးဆိုး ေလာဘႀကီးတဲ့ ပင္ လယ္ဓားျပႀကီးတစ္ေယာက္ေပါ့ ေလ။ ပင္လယ္ခရီးမွာဆုိေတာ့ ႐ုပ္ရွင္ကားထဲကလို တစ္လမ္းလံုး ခ်ခန္း၊ ဖိုက္ခန္းေတြလည္းပါမွာ ေပါ့။

အဲဒီတုန္းက အေရွ႕အာရွ ဘက္မွာ ေပၚတူဂီေတြ ဘယ္ ေလာက္ေခတ္ေကာင္းသလဲဆုိ ရင္ အိႏိၵယႏုိင္ငံ ဂိုယာၿမိဳ႕ကို ေတာင္ ေပၚတူဂီကသိမ္း? ဘုရင္ခံ ထားၿပီး သူတုိ႔ၿမိဳ႕လုပ္ထားတယ္။ ငဇင္ကာတုိ႔လို လူရမ္းကားလူ စြန္႔စားေတြကိုလည္း ေပၚတူဂီ ဘုရင္ခံက ေျမႇာက္ေပးတာေပါ့။

လစၥဘြန္းက ထြက္လာခါ စက ငဇင္ကာက သေဘၤာေပၚမွာ ေတာက္တုိမည္ရခုိင္းတာလုပ္ရ တဲ့ သေဘၤာသားေလးပါတဲ့။ ၾကည့္ရတာ ကာရစ္ဘီယံပင္လယ္ ဓားျပ႐ုပ္ရွင္ကားထဲက ကပၸတိန္စပဲ႐ိုးအျဖစ္ သ႐ုပ္ေဆာင္တဲ့ ဂြၽန္နီဒပ္ေလာက္ေတာင္ အဆင့္ျမင့္ပံုမရဘူး။ ဒါေပမဲ့ သူက လူလည္၊ႀကံရည္ဖန္ရည္ရွိတယ္။ ႀကီးပြားခ်မ္းသာခ်င္တဲ့စိတ္လည္းရွိတယ္။

သေဘၤာနဲ႔ လုိက္လာၿပီး ျမန္မာျပည္ေရာက္ေတာ့ ရခုိင္ ဘုရင္ဆီမွာ အမႈထမ္းတယ္။ အဲဒီ ကေန ျမန္မာပေဒသရာဇ္ဘုရင္ ေတြအခ်င္းခ်င္း စစ္မက္ျဖစ္ပြား တာမွာဝင္ပါၿပီး ကူေပးတာရယ္။ ေပၚတူဂီေတြရဲ႕ အေထာက္အပံ့ ေတြေၾကာင့္ လူလည္ငဇင္ကာ လည္း သန္လ်င္နယ္စားျဖစ္သြား တယ္။ တခ်ိဳ႕ကလည္း ငဇင္ကာ ကို ဇင္ကာကူလုိ႔ေခၚတယ္။ ဒီ ဗရစ္တုိလို႔လည္းေခၚၾကတယ္။ ရာဇဝင္ဆရာေတြကေတာ့ အမ်ိဳး မ်ိဳးျငင္းခုံေျပာၾကတာပါပဲ။

ဒါေပမဲ့ ျငင္းမရတဲ့အခ်က္ ကေတာ့ ၁၅၉၉ ခုႏွစ္မွာ သန္လ်င္ ကို ေပၚတူဂီလူမ်ိဳးငဇင္ကာက ၿမိဳ႕ဝန္အျဖစ္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တယ္ဆုိ တာပါပဲ။ ရာဇဝင္ေတြအရ ငဇင္ ကာကို သန္လ်င္ၿမိဳ႕လယ္မွာ ၁၆၁၃ ခုႏွစ္မွာ ေတာင္ငူဘုရင္ နတ္ရွင္ေနာင္နဲ႔အတူ အေနာက္ ဘက္လြန္မင္းက တံက်င္လွ်ိဳၿပီး သတ္ခဲ့တယ္လို႔ ေျပာၾကတယ္။ ဘာပဲေျပာေျပာ ငဇင္ကာဟာ သန္လ်င္ကိုအနည္းဆံုး ၁၀ ႏွစ္ ေလာက္အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တယ္လို႔ဆိုရ မယ္။ သန္လ်င္ကလည္း အဲဒီ တုန္းက ပင္လယ္ဆိပ္ကမ္းၿမိဳ႕ ႀကီးဆုိေတာ့ အခ်က္အခ်ာက်တဲ့ ေနရာေပါ့။ ငဇင္ကာက နဂို ကတည္းက ႐ုပ္ရွင္ထဲကလူဆိုး ႀကီးလို အႀကံသမားဆုိေတာ့ သူ လည္း သန္လ်င္နယ္စားျဖစ္ေရာ ျမန္မာ့ေျမေပၚက အဖိုးတန္ရတ နာေတြကို ဖ်က္ဆီးသိမ္းယူေတာ့ တာပါပဲ။ သူဖ်က္ဆီးယူေဆာင္ တာခံရတဲ့အထဲမွာ ေရႊတိဂံုေစတီ ေပၚက ေၾကးပိႆာခ်ိန္ တစ္သိန္း ရွစ္ေသာင္းနဲ႔ ထုထားတယ္ဆုိတဲ့ ဓမၼေစတီေခါင္းေလာင္းလည္းပါ တာေပါ့။ ျမန္မာေတြကေတာ့ ေခါင္းေလာင္းဆိုတာ ဘုရားေျမ ေပၚက အေလးအျမတ္ထားရာ ပစၥည္းဆုိေပမယ့္ ေပၚတူဂီေတြ က်ေတာ့ ေၾကးေတြဆုိရင္ဖ်က္ၿပီး အေျမာက္သြန္းလုပ္ဖို႔ႀကံပါေတာ့ တယ္။

၁၆၀၈ ခုႏွစ္မွာ ငဇင္ကာ ဟာ ဓမၼေစတီေခါင္းေလာင္းအပါ အဝင္ ဘုရားေတြေပၚက အဖိုး ထိုက္ရတနာေတြကို သန္လ်င္ ဘက္ကိုသယ္ဖို႔ႀကံတယ္။ ေရႊတိ ဂံုေစတီေပၚက ေခါင္းေလာင္းႀကီး ကို သန္လ်င္ကိုသယ္ဖို႔ ပုဇြန္ ေတာင္ေခ်ာင္းအထိဆင္နဲ႔ဆြဲပါ သတဲ့။ ဒါေပမဲ့ ေလွေပၚတင္ၿပီး အသြား ပုဇြန္ေတာင္ေခ်ာင္းမွာ ေခါင္းေလာင္းႀကီးက ေရထဲျပဳတ္ က်ၿပီး ငဇင္ကာရဲ႕သေဘၤာပါ အဲဒီ ေနရာမွာျမဳပ္ခဲ့တယ္လို႔ယူဆၾက ပါတယ္။

အခု ပုဇြန္ေတာင္ေခ်ာင္းထဲ က ဓမၼေစတီေခါင္းေလာင္းႀကီးကို တူးေဖာ္ေနတဲ့အဖြဲ႕ေတြက အဲဒီ ရာဇဝင္ကို အေျခခံထားၿပီး ေခါင္း ေလာင္းႀကီးကို ဆယ္ယူေနၾက တာေပါ့ေလ။

ဒါေပမဲ့ ဒီေခါင္းေလာင္းက တကယ္ပဲရွိသလား။ ဘယ္ေလာက္ခုိင္မာတဲ့ စာေပအေထာက္အထားရွိသလဲ။ ေခ်ာင္းထဲျပဳတ္က်တယ္ဆုိရင္ေတာ့ ဘယ္ေနရာ အတိအက်ျပဳတ္က်ခဲ့သလဲ။ ေမးစရာေတြရွိလာၿပီ။ တကယ္ရွာေတြ႕မယ္ဆုိရင္ေတာ့ သမုိင္းေၾကာင္းအတြက္ အႏွစ္ေလးရာက ေခါင္းေလာင္းတစ္လံုးကို ရတယ္ဆုိတာ အဖိုးမျဖတ္ႏုိင္တဲ့ ေလ့လာစရာတစ္ခုေပါ့။ ရတနာေတြပါ ရမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ဘာေျပာေကာင္းမလဲ အတုိင္းထက္အလြန္ေပါ့။

ဓမၼေစတီေခါင္းေလာင္းႀကီး က ေရႊတိဂံုေစတီေပၚမွာရွိခဲ့တယ္ ဆုိတာကိုေတာ့ ၁၅၈၃ ခုႏွစ္မွာ ေရႊႊတိဂံုေစတီကိုေရာက္ရွိခဲ့တယ္ ဆိုတဲ့ ဗင္နစ္ၿမိဳ႕သားကုန္သည္ ဂတ္စပါ႐ိုဘယ္လဘီရဲ႕မွတ္တမ္း မွာေျပာထားပါတယ္။

သူက ေစတီရင္ျပင္ေပၚက အတန္အသင့္က်ယ္တဲ့ အခန္း တစ္ခုတည္းမွာအရမ္းႀကီးမားတဲ့ ေခါင္းေလာင္းႀကီးကို ေတြ႔ရတယ္။ အဲဒီေခါင္းေလာင္းမွာ စာေတြကလည္း ထိပ္ကေနေအာက္ေျခအထိ အျပည့္ေရးထားတာ ဘယ္သူမွဖတ္လို႔မရဘူးလို႔ ေရးသားထားခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေခါင္းေလာင္းႀကီးရွိခဲ့တယ္ဆိုတာ ဒီအေထာက္အထားအရ ေျပာႏုိင္ေပမယ့္၊ ငဇင္ကာဆိုတာ ရွိခဲ့တာ ေသခ်ာတယ္လို႔ေျပာႏုိင္ေပမယ့္ ေခါင္းေလာင္းျပဳတ္က်တာတုိ႔၊ ရတနာေတြပါတာတုိ႔ စတဲ့တျခားအေထာက္အထားေတြကေတာ့ သိပ္ထင္ထင္ရွားရွား မရွိပါဘူး။

ပါးစပ္ပံုျပင္ေတြ ခ်ဲ႕ကား ေျပာတဲ့ရာဇဝင္ေတြသာမ်ားပါ တယ္။ ဘာပဲေျပာေျပာ အေနာက္ ႏိုင္ငံေတြမွာေတာင္ တစ္ခ်ိန္တုန္း က ငဇင္ကာနဲ႔ ေခတ္ၿပိဳင္ေလာက္ ေပၚခဲ့တယ္လို႔ ေျပာႏုိင္တဲ့ ပင္ လယ္ဓားျပႀကီး ပုလဲနက္ရဲ႕ ရတနာသိုက္တုိ႔၊ ပထမကမၻာစစ္က ဂ်ာမနီသေဘၤာပ်က္တုိ႔လို ရတနာသိုက္ရွာသူေတြ၊ ေရွးေဟာင္းပစၥည္းရွာသူေတြ၊ အုတ္ဂူတူးေဖာ္သူေတြရွိၾကတာမို႔ ျမန္မာျပည္မွာ ေရွးေဟာင္းေခါင္းေလာင္းပဲရွာရွာ၊ ရတနာပဲရွာရွာ မထူးဆန္းပါဘူး။

ဒါေပမဲ့ ထူးဆန္းတာက ေတာ့ ျမန္မာ့နည္းျမန္မာ့ဟန္ပါပဲ။ ႏုိင္ငံျခားမွာ ေရွးေဟာင္းပစၥည္း ရွာေဖြသူေတြက သမုိင္းပညာရွင္ ေတြ၊ ေရေၾကာင္းကြၽမ္းက်င္သူ ေတြ၊ ေရငုပ္သေဘၤာေတြ၊ ဂ်ီပီ အက္စ္လိုေနရာျပကိရိယာေတြ သံုးေပမယ့္ ဓမၼေစတီေခါင္း ေလာင္းရွာတဲ့အဖြဲ႕ကေတာ့ ျမန္မာ့နည္းျမန္မာ့ဟန္ ရြတ္ဖတ္ပူ ေဇာ္ထုိက္သူေတြကိုသာ ပူေဇာ္ ပသကန္ေတာ့ပြဲေပးပါတယ္။ ဦးေဆာင္သူကေတာ့ သံဃာေတာ္ေတြပါ။ ျမန္မာ့နည္းျမန္မာ့ဟန္ ဂမၻီရမိ႐ိုးဖလာယံုၾကည္မႈေတြနဲ႔ထံုမႊမ္းထားတဲ့ ဒီေခါင္းေလာင္းႀကီးကိုဒ႑ာရီထဲက နဂါးရဲ႕ အကူအညီနဲ႔ရွာေဖြမယ္လို႔ ရွာေဖြသူ အဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္က အတိအလင္းေျပာထားပါတယ္။ တစ္ေန႔ကေတာ့ အဲဒီနဂါးေတြက တခ်ိဳ႔သူေတြကို ပူးကပ္ဝင္ၿပီး စကားေတာင္ေျပာၾကားခဲ့ပါေသးတယ္ဆုိပဲ။

ရန္ကုန္ ပုဇြန္ေတာင္မွာေန တဲ့ ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရး ပညာရွင္တစ္ဦးကေတာ့ ပုဇြန္ ေတာင္ေခ်ာင္းလို ေရထုညစ္ညမ္း မႈျမင့္လွတဲ့ ေခ်ာင္းထဲမွာေနရတဲ့ နဂါးေတြကို အထူးက႐ုဏာသက္ မိတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ အခု ေတာ့ ရွာေဖြေရးအဖြဲ႕က ပသ အကူအညီေတာင္းတာက နဂါး ေတြတင္မဟုတ္ပါဘူး။ ေခါင္း ေလာင္းရွာေဖြတဲ့အဖဲြ႕ ေနာက္ဆံုး အကူအညီေတာင္းထားသူက ေတာ့ ေခါင္းေလာင္းႀကီးကို ေရ ထဲျပဳတ္က်ေအာင္လုပ္ခဲ့တယ္ဆို တဲ့ ငဇင္ကာပါ။ သန္လ်င္ၿမိဳ႕ လယ္မွာ တံက်င္နဲ႔ လွ်ိဳအသတ္ခံရ တယ္ဆိုတဲ့ ငဇင္ကာကိုလည္း သူ ႀကိဳက္တဲ့ဒံေပါက္နဲ႔ ပူေဇာ္ပသ ၿပီး အကူအညီေတာင္းထားလိုက္ ၿပီလို႔ သိရပါတယ္။ ေပၚတူဂီႏုိင္ငံ လစၥဘြန္းၿမိဳ႕သား ငဇင္ကာက ေခါင္းေလာင္းႀကီးကို ေရႊတိဂံု ေစတီေပၚက ျဖဳတ္ခ်ဖို႔လုပ္တုန္း က ရန္ကုန္ကိုလာၿပီး ဒံေပါက္ စားခဲ့ပုံရပါတယ္။

ရွာေဖြေရးအဖြဲ႕ကေတာ့ ေခါင္းေလာင္းႀကီးကို ႏွစ္ပတ္ အတြင္း ဆယ္ယူမယ္လို႔ ႀကံဳးဝါး ထားပါတယ္။ ျမစ္ထဲက နဂါးေတြ တင္မက ငဇင္ကာကို ဒံေပါက္ နဲ႔ပါ ပူေဇာ္ပသထားတာမို႔ ေခါင္း ေလာင္းႀကီးသာရွာေတြ႕ခဲ့မယ္ဆုိ ရင္ သမုိင္းသုေတသီေတြအတြက္ တန္ဖိုးမျဖတ္ႏုိင္တဲ့ သမုိင္းအခ်က္ တစ္ခုလည္းရလာမွာပါ။ အဲဒါက ေတာ့ ေပၚတူဂီႏုိင္ငံလစၥဘြန္းၿမိဳ႕ သား ငဇင္ကာဟာ ဒံေပါက္ ႀကိဳက္တယ္ဆုိတာပါပဲ။ ဟန္က် လိုက္ေလျခင္း။

ကိုးကား- Danvers. Frederick Charles, The Portuguese in India.

7day daily