ရာသီေတြ ဘယ္လိုေျပာင္းေျပာင္း . . .

ဒီတစ္ပတ္ေဖာ္ၿပေပးမယ့္အေၾကာင္းအရာကေတာ့ အမ်ိဳးသမီးရယ္လို႔ၿဖစ္လာရင္ မၿဖစ္မေန ၾကံဳေတြ႔လာရမယ့္ ရာသီေသြးေပၚၿခင္း အေၾကာင္းပဲၿဖစ္ပါတယ္ ။ က်န္းမာေရးစာေပေတြ ဖတ္တဲ့အမ်ိဳးသမီးေတြ ကေတာ့ ရာသီလာ ၿခင္းအေၾကာင္းကို သိႏိုင္ေပမယ့္ စာဖတ္အားနည္းတဲ့အမ်ိဳးသမီးေတြအတြက္ မိမိ ခႏၶာကိုယ္မွာ ဘာေတြၿဖစ္ ပ်က္ေနသလဲ ဆိုတာနဲ႔ ဘယ္လို ေၿပာင္းလဲမႈေတြ ၿဖစ္ေနသလဲဆိုတာ သိရွိႏုိင္ရန္ရည္ရြယ္ပါတယ္ ။ တ ကယ္ေတ

ာ့ ရာသီလာၿခင္း ဆိုတာကို အဂၤလိပ္လို အရေတာ့ Menstruation (မန္စေရးရွင္း) လို႔ေခၚပါတယ္ ။ ရာသီေသြး ဆင္းတယ္ဆိုတာဟာ သားအိမ္ရဲ႕ Lining အတြင္းပိုင္းနံရံကေန ေသြးေတြ ယိုစီးက် လာၿခင္း ( shedding ) ကို ေခၚဆိုၿခင္းၿဖစ္ပါတယ္ ။ မ်ိဳးပြားႏိုင္တဲ့အသက္အရြယ္မွာရွိတဲ့အမ်ိဳးသမီးတိုင္းမွာ ပံုမွန္ၾကံဳေတြ႔ ရမယ့္ အေၿခ အေနတစ္ခုၿဖစ္ပါတယ္ ။ ပံုမွန္ရာသီေသြးဆင္းၿခင္းကို ေနာက္တစ္မ်ိဳး Eumenorrhea လို႔ လည္းေခၚ ပါတယ္ ။ ပံုမွန္အားၿဖင့္ေတာ့ခ်ံဳၾကည့္လိုက္မယ္ဆိုရင္ ၃ ရက္ေန ၅ ရက္ေလာက္အထိၾကာေလ့ရွိၿပီး တခ်ိဳ႕ဆိုရင္ေတာ့ ၂ ရက္ကေန ၈ ရက္အတြင္းကိုလည္း ပံုမွန္ ရာသီေပၚတယ္လို႔ စဥ္းစားၾကပါတယ္ ။ ပံုမွန္အား ၿဖင့္ ပထမဆံုးရာသီေသြးစဆင္းတဲ့အခ်ိန္ကေနစၿပီး ေနာက္ထပ္ ရာသီေသြးဆင္းတဲ့ ပထမရက္ အထိ cycle တစ္ခု ကို ၂၈ ရက္ၾကာၿမင့္ပါတယ္ ။ ဒါေပမယ့္လည္း ေယဘူယ်အားၿဖင့္ေတာ့ Menstrual periods ကို ၂၁ ရက္မွ ၃၅ ရက္အတြင္းၾကံဳရေလ့ရွိပါတယ္ ။

လစဥ္ရာသီေသြးဆင္းေနစဥ္အခ်ိန္မွာ ၾကံဳရတဲ့ ေသြးဆံုးရွံုးၿခင္းဟာ ေယဘူယ်အားၿဖင့္ 35 mililiters ( လက္ဖက္ ရည္ဇြန္း ေလးဇြန္းမွ ေၿခာက္ဇြန္းအထိ) ရွိၿပီး ၁၀ မီလီလီတာမွ ၈၀ မီလီလီတာ အတြင္းကိုေတာ့ ပံုမွန္အ ၿဖစ္ သတ္မွတ္ၾကပါတယ္ ။ လူအမ်ားစုဟာ ရာသီေသြးအၿဖစ္ ေခၚဆိုၾကတဲ့အတြက္ Menstrual fluid ဆိုတာဟာ Menstrual flow ကို ေခၚဆိုၿခင္းပဲၿဖစ္ပါတယ္ ။ ရာသီေသြးဆင္းတဲ့အခါမွာ တကယ္ေတာ့ ပါ၀င္တာေတြကေတာ့ သားအိမ္ေခါင္းမွ အခၽြဲရည္မ်ား ၊ ေသြးအခ်ိဳ႕ ၊ မိန္းမကိုယ္မွ ထြက္ေသာအရည္မ်ား နဲ႔သား အိမ္ တစ္ရွူးစေလေတြးပါ၀င္ပါတယ္ ။ ရာသီေသြးဟာ နီညိဳေရာင္ အဆင္း ရွိၿပီး ေသြး ထက္စာရင္ ပိုၿပီးနက္ေမွာင္ပါတယ္ ။ အမ်ိုးသမီးအေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ေသြးေပၚေနစဥ္အတြင္းမွာ သားအိမ္ရဲ႕အ တြင္းနံရံ ကေန ေသြးေတြကြာက်စီးဆင္းေနတာကို သတိထားမိတတ္ၾကပါတယ္ ။ သားအိမ္အတြင္း နံရံကေန ကြာၾက တဲ့အ ရည္ေတြမွာ တကယ္ေတာ့ ေသြးေတြနဲ႔ ေရာေႏွာေနတဲ့ တစ္ရွူးစေလးေတြပါ၀င္ပါတယ္ ။ ဒီလို တစ္ရွူး စေလးေတြကို ေသြးခဲမ်ား ( Menstrual clots) လို႔ေခၚၾကပါတယ္ ။ ဆိုလိုတာ က ေသြးခဲ ခ်ည္းပဲသီးသန္႔မဟုတ္ပဲ သားအိမ္အတြင္း နံရံ ရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းမ်ားပါ ပါ၀င္တယ္ လို႔ ေၿပာလိုၿခင္းၿဖစ္ပါတယ္ ။ အထူးသၿဖင့္ ဒီလို ေသြးခဲေတြ ဆင္းတတ္တဲ့အေၿခအေနမ်ိဳးဟာ သာမန္ ေသြးဆင္း တဲ့အမ်ိဳးသ မီးေတြထက္ ေသြးအမ်ားၾကီးဆင္းတတ္တဲ့အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ၾကံဳရေလ့ရွိပါတယ္ ။

တခါတရံမွာ ဒါကို ကိုယ္၀န္ပ်က္က်တာနဲ႔မွားယြင္းၿပီးေတြးတတ္ၾကပါေသးတယ္ ။ သားအိမ္အတြင္းနံရံထဲမွာ Plasmin လို႔ေခၚတဲ့အင္ဇိုင္းတစ္မ်ိဳးရွိပါတယ္ ။ အဲဒီအင္ဇိုင္းဟာ ေသြးကို မခဲ ေအာင္ ကာကြယ္ေပးပါတယ္ ။ ဒီလိုေသြးဆံုးရွံုးမႈေတြေၾကာင့္ ေသြးမဆံုးခင္အမ်ိဳးသမီးမ်ား Premenopausal မွာ သံဓါတ္ခ်ိဳ႕ တဲ့ၿခင္းေၾကာင့္ ၿဖစ္ေပၚလာတဲ့ ေသြးအားနည္းၿခင္းကို ကာကြယ္ဖို႔အတြက္ သံဓါတ္မ်ားမ်ား ပါတဲ့အစားအေသာက္ မ်ားစားဖို႔ လိုအပ္ပါ တယ္ ။ ရာသီပ်ိဳေဖာ္၀င္ကာစ ပထမဆံုးရာသီေသြးစဆင္းတဲ့အခ်ိန္ကာလကိုေတာ့ မန္နာခီ ( Menarche) လို႔ေခၚ ပါတယ္ ။ မန္နာခီ လို႔ေခၚတဲ့ပ်ိဳေဖာ္၀င္စအခ်ိန္ ရာသီေသြးစဆင္းတဲ့အခ်ိန္ဟာ အသက္ ၁၀ ႏွစ္ မွ ၁၇ ႏွစ္အတြင္းမွာ ၾကံဳရေလ့ရွိပါတယ္ ။ အခ်ိန္မတိုင္ခင္ ေသြးဆံုးၿခင္းကေတာ့ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးဟာ မ်ိဳးပြားႏိုင္ မႈ Fertility စြမ္းရည္ က်ဆင္းေနမယ္ ေနာက္ၿပီး ေသြးေပၚတာကလည္း မမွန္ဘူးဆို ရင္ေတာ့ ေသြး တဲ့အခ်ိန္အထိကို Perimenopause ကို ၾကံဳရႏိုင္ပါတယ္ ။ မန္နိုေပါ့စ္ ( Menopause) ဆို ကေတာ့ ေသြး ဆင္းၿခင္းဟာ လံုး၀ ရပ္သြားၿခင္းကို ဆိုလိုၿပီး အဲဒီေသြးဆံုးခ်ိန္မွာေတာ့အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးဟာ မ်ိဳးပြားၿခင္းကို လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ေတာ့မွာ မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး ။ ေသြးဆံုးၿခင္းကိုေတာ့ အသက္ ၄၀ နဲ႔ ၅၀ အတြင္းမွာ ေယဘူယ် ၾကံဳေတြ႔ရေလ့ရွိပါတယ္ ။

ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာေၿပာင္းလဲမႈမ်ား

အမ်ိဳးသမီးအမ်ားစုဟာ ေသြးဆင္းေနစဥ္ကာလအတြင္း ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာေၿပာင္းလဲမႈအမ်ိဳးမ်ိဳးအၿပင္ ေဟာ္မုန္း level အတက္အ က်ကို ၿဖစ္ေပၚေစတာေတြ႔ရပါတယ္ ။ ၾကြက္သားမ်ား က်ံဳ႕ၿခင္း ( Menstrual cramping ) မွာ ရာသီေသြးေရွ႕ေစာေ ပၚၿခင္းသို႔မဟုတ္ ရာသီေသြးေပၚလာၿခင္း စတဲ့အေၿခအေနေတြ ပါ၀င္ပတ္ သတ္ေလ့ရွိပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ေသြးဆင္းေနခ်ိန္မွာ သားအိမ္ကိုက္ခဲၿခင္းေတြ ၾကံဳေတြ႔ရတာၿဖစ္ပါတယ္ ။ ဒီလိုအခ်ိန္မွာ အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ ဆီးအိမ္တင္းလာမယ္ လိင္အာရံုခံစား မႈေၿပာင္းလဲလာ မယ္ ေမာပန္းႏြမ္း နယ္ၿခင္း ၊ ရင္သားမ်ားတင္း၍ နာက်င္လာၿခင္း နဲ႔ ပ်ိဳ႕ၿခင္း တို႔ကို ခံစားရပါတယ္ ။ ရင္သား တင္းလာၿခင္းနဲ႔ မသက္မသာ ၿဖစ္ရၿခင္းဟာ တကယ္ေတာ့ Premenstrual water retention ေၾကာင့္ၿဖစ္ရၿခင္းၿဖစ္ပါတယ္ ။ သတိထား ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ေသြးဆင္းေနတဲ့အမ်ိဳးသမီးအနည္းစုဟာ အစားအေသာက္ကို ၿပည့္ တင္းေအာင္ေသာက္ၾကတာကိုေတြ႔ရပါတယ္ ။ အခ်ိဳ႕ေသာ အမ်ိဳးသမီးေတြ မွာေတာ့ ေသြးဆင္းေန ခ်ိန္မွာ ရုပ္ပိုင္း ဆိုင္ရာေၿပာင္းလဲမႈ အနည္းငယ္ကိုသာ ၾကံဳရေလ့ရွိပါတယ္ ။ ဒါေပမယ့္လည္း အဟာရၿပည့္ ၀ေသာ အစားအေသာက္မ်ား စားသံုးၿခင္း ၊ အငံဓါတ္ကိုေ လ်ာ့ၿခင္း ၊ ေကာ္ဖီနဲ႔အရက္ကို ေလ်ာ့ၿခင္း နဲ႔ ေလ့ က်င့္ခန္းမွန္ မွန္ၿပဳလုပ္ၿခင္းတို႔ဟာ ဒီလို ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာေၿပာင္းလဲမႈေတြကို ေကာင္းေကာင္းၿပီး ထိမ္းခ်ဳပ္ေပးႏုိင္ပါတယ္ ။ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦးကေတာ့ cycle တစ္ခုနဲ႔တစ္ခု မတူတာနဲ႔အမွ် အထက္ပါ လကၡာေတြၾကံဳရတဲ့ အေၿခအေနဟာလည္း ကြဲျပားၿခားနားေလ့ရွိပါတယ္ ။

ေသြးဆင္းခ်ိန္သားအိမ္နာက်င္ၿခင္း ( Painful menstrual cramps)


အမ်ိဳးသမီးအမ်ားစုဟာ ရာသီေသြးဆင္းေနစဥ္မွာ သားအိမ္နာၿခင္း သားအိမ္ကိုက္ၿခင္းကို ၾကံဳေတြ ႔ရေလ့ရွိပါတယ္ ။ သားအိမ္မွာရွိတဲ့ၾကြက္သားေတြရယ္ သားအိမ္ကို ၀ိုင္းရံထားတဲ့ ၀မ္းဗိုက္အတြင္းက ၾကြက္သားေတြဟာ ရာသီေသြးကို သားအိမ္ကေန အၿပင္ထြက္ေအာင္ တြန္းထုတ္ဖို႔အတြက္ ဆြဲဆုပ္ထားသလို ညွစ္ရ တဲ့အတြက္ ဒီလို နာက်င္ရၿခင္းၿဖစ္ပါတယ္ ။ ဒီလို သားအိမ္ၾကြက္သားေတြက်ံဳ႕ဖို႔အတြက္ကိုေတာ့ သားအိမ္ ကို ကာရံထားတဲ့ တစ္ရွူးေတြကေနလုပ္ေဆာင္ၿပီး ဒီလိုအခ်ိန္မွာ ပိုလွ်ံေနတဲ့ fatty acids ေတြၿဖစ္တဲ့ Prostaglandins ေတြက ၾကြက္သားေတြကို သြားေရာက္လႈံ႕ေဆာ္ၿပီး Contraction ကိုၿဖစ္ေစပါတယ္ ။ ဒါကိုေတာ့ မူလေသြး ဆင္းစဥ္နာက်င္ၿခင္း Primary dysmenorrhea လို႔ေခၚပါတယ္ ။ Primary dysmenorrhea ဟာ Menarche လာၿပီး တစ္ႏွစ္သို႔မဟုတ္ ႏွစ္ႏွစ္အတြင္းမွာ စတင္ေလ့ရွိပါတယ္ ။ ေသြးဆံုး တဲ့အ ခ်ိန္ထိ ၾကံဳရေလ့ရွိၿပီး အမ်ိဳးသမီးအမ်ားစုကေတာ့ ဒီလို dysmenorrhea ရဲ႕လကၡဏာေတြဟာ သူတို႔အသက္ ၂၀ ေလာက္အရြယ္မွာ ေလ်ာ့နည္းသြား ၊ သက္သာသြားတာကိုေတြ႔ရပါတယ္ ။ အကယ္၍ ဒီလို နာက်င္ၿခင္းဟာ ေသြးဆင္းစဥ္ကာလ Menstrual periods ၾကားကာလမ်ားအတြင္းမွာ ၾကံဳရမယ္ဆိုၿခင္း သို႔မဟုတ္ ေသြးဆင္းၿပီး ရက္အနည္းငယ္ေလာက္ထိ ဆက္ၿပီး နာက်င္ေနမယဆ္ိုရင္ေတာ့ ဒါကို Secondary dysmenorrhea လို႔ေခၚပါတယ္ ။

Dysmenorrhea ရဲ႕လကၡဏာေတြဟာ တခ်ိဳ႕ေသာအမ်ိဳးသမီးေတြမွာ အလြန္အမင္းဆိုးရြား အားအင္ကုန္ခမ္း သြားေစတာ ကိုေတြ႔ရပါတယ္ ။ ဒါဟာ တခ်ိဳ႕ေတြမွာ ၿဖစ္ၿပီးတ ခ်ိဳ႕ေတြမွာ ေတာ့ဘာ လို႔မၿဖစ္ရသလဲ ဆိုတာ ကိုေတာ့ တိတိက်က် မသိရပါဘူး ။ ၿပင္းထန္တဲ့ လကၡဏာေတြကေတာ့ ဒီလိုသားအိမ္ကိုက္ခဲမႈဟာ တင္ပဆံုရိုး ၊ ေက်ာရိုးေအာက္ဖက္ နဲ႔ေပါင္ေတြအထိပါ ပ်ံ႕ႏွံ႕သြားေလ့ရွိၿပီး ပ်ိဳ႕ၿခင္း မၾကာခဏ ၀မ္းသြားၿခင္း နဲ႔ ၀မ္းခ်ဳပ္ၿခင္းစ တာေတြကို ၾကံဳေတြ႔ရႏိုင္ပါတယ္ ။ ကုသမႈေတြကေတာ့ Prostaglandin ကိုပစ္ မွတ္ထား ဦးတည္ၿပီး anit- prostaglandin သို႔မဟုတ္ သေႏၶတားေဆး OC pills ေတြနဲ႔ ကုသႏိုင္ပါတယ္ ။ အကိုက္အ ခဲေပ်ာက္ေဆးတခ်ိဳ႕ၿဖစ္တဲ့ Ibuprofne , naproxen , mefenamic acid စသည္တို႔ဟာ ဒီလို လကၡဏာေတြ ကို ေပ်ာက္ ကင္းေစႏုိင္ပါတယ္ ။ ဒါေပမယ့္ အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးေတြၿဖစ္တဲ့အတြက္ ဆရာ၀န္ညႊန္ ၾကားမႈနဲ႔ေသာက္ သံုးဖို႔လိုသလို အစာအိမ္အနာ ေရာဂါရွိရင္ေတာ့ မေသာက္သံုးသင့္ပါဘူး ။

စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ေၿပာင္းလဲမႈမ်ား

အခ်ိဳ႕ေသာအမ်ိဳးသမီးေတြဟာ ေသြးဆင္းေနစဥ္ကာလအတြင္းမွာ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာေၿပာင္းလဲမႈေတြ ၾကံဳေတြ႔ ရေလ့ရွိပါတယ္ ။ လကၡဏာေတြကေတာ့ ဂဏာမၿငိမ္ၿဖစ္ၿခင္း ၊ ေမာပန္းႏြမ္းနယ္ၿခင္း စတာေတြၿဖစ္ၿပီး စိတ္ပိုင္း ဆိုင္ရာ ခံစားမႈ အနိမ့္အၿမင့္ အတက္အက်ကိုၿဖစ္ေစတတ္ပါတယ္ ။ ဒီလို ေသြးဆင္းစဥ္ၾကံဳရတဲ့ လကၡဏာေတြ Premenstual Symptoms ( PMS) ဟာ ၃% ကေန ၃၀% အထိ ၿဖစ္တာကိုေတြ႔ရပါတယ္ ။ စိုးရိမ္ပူပန္ေသာ ကမ်ားၿခင္း နဲ႔ စိတ္ဓါတ္က်ဆင္းၿခင္းေတြဟာလည္း PMS ရဲ႕ လကၡဏာေတြပဲၿဖစ္ပါတယ္ ။ တခ်ိဳ႕ ( ရွားေတာ့ရွား ပါတယ္) ေသာအမ်ိဳးသမီးေတြကေတာ့ စိတ္ေရာဂါ ဆိုင္ရာအေၿခအေန ( Psychotic episodes) ေတြၾကံဳေလ့ ရွိၿပီး ေသြးဆင္းၿခင္းဟာ အဲဒီအခ်ိန္မွာ သူတို႔စိတ္ေရာဂါ ( menstrual pyschosis) ကို ပိုၿပီးဆိုးရြား သြားေစပါတယ္ ။ Premenstrual syndrome မွာ သားအိမ္ကိုက္ၿခင္းသာမကပဲ ေခါင္းတစ္ၿခမ္းကိုက္ၿခင္း နဲ႔ အလြန္အမင္း စိတ္ဓါတ္က်ဆင္းၿခင္းေတြပါပါ၀င္ပါတယ္ ။ ဒီလို သားအိမ္ကိုုက္ၿခင္းဟာ ငယ္ရြယ္တဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြ ( ေလ့လာမႈတစ္ခုမွာဆိုရင္ အမ်ိဳးသမီး ၆၇.၂% မွာေတြ႔ရေလ့ရွိၿပီး အသက္ ၁၃ႏွစ္ကေန ၁၉ ႏွစ္အ တြင္းမွာ ၾကံဳရေလ့ရွိ ) မွာပိုၿပီး အၿဖစ္မ်ားတာကိုေတြ႔ရပါတယ္ ။ ဒီလို လကၡဏာေတြ ပိုပိုၿပီးဆိုးရြားလာၿခင္းကိုေတာ့ Premenstural Dysphoric Disorder ( PMDD) လို႔ေခၚပါတယ္ ။

ရာသီေသြးဆင္းၿခင္းမႈမမွန္မႈမ်ား

ေသြးဆင္းၿခင္းမႈမမွန္မႈမ်ားဟာ တကယ္ေတာ ့ က်ယ္ၿပန္႕လြန္းလွပါတယ္ ။ တခ်ိဳ႕ေတြမွာ ဆိုးရြားစြာေ ၿပာင္းလဲ မႈေတြ ၾကံဳရေပမယ့္တခ်ိဳ႕ေတြကေတာ့ မသိလိုက္မသိဖာသာပဲ ေက်ာ္ၿဖတ္သြားတာေတြလည္းရွိပါတယ္ ။ အကယ္၍ ေအာက္မွာ ေဖာ္ၿပထားတဲ့ အရာေတြထဲက တစ္ခုခုကို ဆိုးရြားၿပင္းထန္စြာ ၾကံဳေနရၿပီဆိုရင္ေတာ့ ဘာေၾကာင့္ၿဖစ္ရသလဲဆိုတာကို ရွာေဖြဖို႔အတြက္ ဆရာ၀န္နဲ႔ တိုင္ပင္ၿပသရမွာၿဖစ္ပါတယ္ ။

- ေသြးဆင္းၾကာခ်ိန္ (Periods) မမွန္ၿခင္း = Oligomenorrhea
- ေသြးနည္းငယ္သာဆင္းၿခင္း ေသြးဆင္းၾကာခ်ိန္ တိုၿခင္း = Hypomenorrhea
- ေသြးခဏခဏဆင္းၿခင္း ေသြးဆင္းၾကာခ်ိန္ ၿမန္ၿခင္း ( ၂၁ ရက္တစ္ၾကိမ္ေလာက္ေသြးဆင္းၿခင္း ) = Hypermenorrhea
- ေသြးဆင္းခ်ိန္ အလြန္အမင္းကိုက္ခဲနာက်င္ၿခင္း = Dysmeorrhea
- အနည္းငယ္ အစက္အေပ်ာက္ေလာက္ေသာဆင္းၿခင္း အထူးသၿဖင့္ Period ႏွစ္ခုၾကားတြင္ေတြ႔ရၿခင္း ( အမ်ိဳးသမီးအမ်ားစုမွာ ဒါဟာပံုမွန္ၿဖစ္ႏိုင္) = Metrorrhagia
- လံုး၀ ရာသီေသြးမေပၚၿခင္း = Ameorrhea

DUB အေၾကာင္းသိေကာင္းစရာ

ဒီယူးဘီဆိုတာဟာ Dysfunctional Uterine Bleeding ကို ေခၚဆို ၿခင္းၿဖစ္ၿပီး ေဟာ္ မုန္းေတြေၾကာင့္ ေသြး ဆင္းၿခင္းမူမမွန္ၿခင္းကို ဆိုလိုပါတယ္ ။ အထူးသၿဖင့္ DUB ကို ေသြးဆံုးခါနီး အမ်ိဳးသ မီးေတြမွာ မ်ိဳးဥပံုမွန္ မေၾကြတဲ့အခါမ်ိဳး(anovulatory) မွာ ေတြ႔ရေလ့ရွိပါတယ္ ။ ဒီလို ေသြးဆင္းမူမမွန္ၿခင္းအားလံုးဟာ ဆရာ၀န္နဲ႔ ၿပသဖို႔လို အပ္ၿပီး ေဟာ္မုန္း မညီမွ်ၿခင္း ၊ သားအိမ္အတြင္း အလံုးအခဲမ်ားၿဖစ္ၿခင္း နဲ႔ တၿခားအေၾကာင္း အခ်က္မ်ား စြာေၾကာင့္ၿဖစ္ႏုိင္ပါတယ္ ။ အကယ္၍ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ခ်ိန္ေသြးဆင္းတယ္ဆိုရင္လည္း ဆရာ၀န္နဲ႔ၿပ သဖို႔လိုအပ္ပါတယ္ ။ မ်ိဳးပြားႏိုင္တဲ့အရြယ္ မွာ ေသြးဆင္းၿခင္းဟာ ပံုမွန္ လာရမယ့္အခ်ိန္မွာ မလာေသးဘူး ဆိုရင္ေတာ့ အမ်ိဳးသားနဲ႔လည္းအတူေနမိတယ္ဆိုရင္ေတာ့ (အကာအကြယ္သံုးသည္ၿဖစ္ေစ မသံုးသည္ၿဖစ္ေစ) ကိုယ္၀န္ရွိမရွိ စစ္ေဆးဖို႔လိုအပ္ပါတယ္ ။ ဘာေၾကာင့္လည္းဆိုေတာ့ ကိုယ္၀န္တားေဆးေတြနဲ႔တကြ မည္သည့္ အကာအကြယ္သံုးၿခင္းမွာမဆို ကိုယ္၀န္ရွိသြားႏုိင္ၿခင္း Failure rate ဆိုတာ ရွိေနတဲ့အတြက္ၿဖစ္ပါတယ္ ။

Ref : http://en.wikipedia.org/wiki/Menstruation

သက္တန္႔ခ်ိဳ